Yabancı Yatırımlarda Yatırım Sigortasının Önemi - The Importance of Investment Insurance on Foreign Direct Investments

Abstract

Özet Dünya ekonomisinde 1980 yılından itibaren uygulanan ekonomi politikalarındaki yapısal değişime bağlı olarak, mal ve sermaye hareketlerinde serbestleşme gerçekleşmiştir. Söz konusu serbestleşme hareketleri sonucunda doğrudan yabancı yatırımlar hızla artmıştır. Dünya Yatırım Raporu'na (UNCTAD, 2018) göre, 2016 yılında 1,87 trilyon dolar olan küresel doğrudan yabancı yatırımlar, 2017 yılında yüzde 23 düşüş göstererek 1,43 trilyon dolar olarak geçekleşmiştir. Öte yandan yabancı yatırımcılar, yatırım yaptıkları ülkede ticari ve politik risklerle karşılaşabilmektedir. Yatırımcılarının karşılaşabileceği politik risklerin bertaraf edilmesini teminen geliştirilmiş farklı uygulamalar bulunmaktadır. Uluslararası anlaşmalara dayanan "tahkim mekanizması" ile Dünya Bankası ve İslam İşbirliği Teşkilatı bünyesinde faaliyet gösteren sırasıyla MIGA ve ICIEC gibi kuruluşların sunduğu "yatırım sigortası" bu uygulamaların başında gelmektedir. Bununla birlikte, başta Japonya ve Çin olmak üzere; İsveç, Finlandiya, Belçika gibi yurt dışı yabancı yatırımları yoğun olan ülkelerde mukim "İhracat Destek Kuruluşları" (Export Credit Agencies) tarafından da yatırım sigortası yapılmaktadır. Bahse konu kuruluşlar tarafından yapılan yatırım sigortası ile yabancı yatırımlar, yatırım yaptıkları ülkede karşılaşabilecekleri ve zarar oluşturabilecek politik risklerden korunmaktadır. Bununla birlikte, hali hazırda, yurt dışında yatırım yapan Türk yatırımcılarının karşı karşıya olduğu politik risklerin teminat altına alınmasına yönelik Türkiye'de faaliyet gösteren yatırım sigorta kuruluşu bulunmamakta olup, bu çalışma ile bu alandaki eksikliğin altının çizilmesi amaçlanmaktadır.