Yargi Kararlari Işiğinda New York Sözleşmesi̇’ne Göre Yabanci Hakem Kararlarinin Türki̇ye’de Tenfi̇zi̇ Engeli̇ Olarak Hukuki̇ Di̇nleni̇lme Hakki Üzeri̇ne Bazi Değerlendi̇rmeler

Abstract

Yabancı hakem kararlarının tanınması ve tenfizi konusunda Türkiye’de geçerli olan iki düzenleme vardır: Bunlardan ilki 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’dur. Diğeri ise Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve İcrasına İlişkin New York Sözleşmesi’dir. 10.06.1958 tarihli Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve İcrasına İlişkin New York Sözleşmesi (New York Konvansiyonu) hükümleri Anayasa m. 90 çerçevesinde bir kanunla onaylanarak Türk iç hukukunun bir parçası durumuna getirilmiştir. New York Sözleşmesi, hukukî dinlenilme hakkını hakem kararının tenfizine engel olabilecek bir sebep olarak V/1-b maddesinde düzenleme konusu yapmıştır. New York Sözleşmesi’nde açıkça “iddia ve savunma hakkı” ifadesi kullanılmış olsa da modern zamandaki gelişmeler dikkate alındığında artık bunun yerine “hukuki dinlenilme hakkı” kavramının daha yerinde olması sebebiyle makalemizde bu kavramın kullanılması tercih edilmiştir. Makalemizde hukuki dinlenilme hakkının, bilgilenme, açıklama-ispat hakkı ve dikkate alınma-değerlendirme hakkı unsurlarının New York Sözleşmesi m. V/1-b uyarınca bazı özel kavramlarla (kamu düzeni, silahların eşitliği ilkesi, somutlaştırma yükü, gerekçe ve sürpriz karar verme yasağı ile) ilişkisi Türkiye’deki yargı kararları kapsamında değerlendirilmesi yapılmıştır.