Yaşam Seyri̇ Perspekti̇fi̇ Ve Yaşlilik

Abstract

Toplumsal yaşlanma, modern çağda karşılaşılan en önemli olgulardan birisidir. Yaşlanma, insanın biyolojik ömrünü temel almasıyla devam eden bir süreci anlatmaktadır. Yaşam seyri perspektifi, insan yaşamını kesitsel ve çizgisel değil çok yönlü, çok boyutlu ve devam eden bir süreç olarak ele alan bir yaklaşım olarak yaşlılık araştırmalarında kendisine önemli bir yer bulmaktadır. Bu araştırmada Türkçe literatürde çok az çalışma bulunan ancak Batılı literatürde yaygın olarak kullanılan yaşam seyri perspektifinin temel kavramlarının, prensiplerinin ve yaşlılık araştırmalarındaki yerinin ortaya konması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda klasik literatür incelemesi yöntemi ile bu konudaki temel eserler ve araştırma örnekleri incelenmiş, araştırma soruları çerçevesinde analiz edilmiştir. Buna göre yaşam seyri perspektifi, yaşam boyu gelişim, öznellik, zamanlama, bağlantılı yaşamlar, zaman-mekan olmak üzere beş temel prensibe ve kohortlar, geçişler, yörüngeler ve dönüm noktaları kavramlarından oluşan kavramsal çerçeveye dayanmaktadır. Yaşam seyri araştırmalarında boylamsal araştırma modelleri ve veri toplama tekniklerinin yanı sıra biyografik, kesitsel araştırma modelleri ve retrospektif teknikler de kullanılmaktadır.