Yerel Börülce (Vigna unguiculata (L.) Walp.) Populasyonlarının Bakla ve Danelerinin Agronomik Özelliklerinin Belirlenmesi

Abstract

Cowpea (Vigna unguiculata (L.) Walp.) Populations *Bu makale birinci yazarın yüksek lisans tez çalışmasının sonuçlarından düzenlenmiştir. ÖZAmaç: Fabaceae familyası sebzeleri arasında önemli bir yeri olan börülce insan beslenmesinde taze yaprak, taze bakla, taze dane ve kuru daneleri için yetiştirilmekte ve yüksek bitkisel protein içeriği yönünden sebze türleri arasında ilk sıralarda yer almaktadır. Farklı agro-morfolojik özelliklere sahip populasyonlar agronomik özellikleri nedeniyle yetiştiriciliğin yoğun yapıldığı yörelerde uzun yıllardan beri çiftçiler tarafından tercih edilmektedir. Bu çalışma, Türkiye'nin farklı lokasyonlarında toplanmış ve üretici koşullarında yetiştiriciliği devam eden farklı börülce genotiplerinin agronomik özelliklerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Materyal ve Metot:Araştırmada toplam 44 farklı börülce genotipi kullanılmış ve bu genotipler üretici ve tüketiciler açısından önemli kalite özelliklerini oluşturan taze bakla ve kuru danelerin agronomik özellikleri incelenmiştir.Bulgular: Elde edilen sonuçlar bitkisel materyali oluşturan gen havuzundaki genotipler arasında değerlendirilen bakla ve dane özellikleri yönünden yüksek düzeyde agromorfolojik varyasyonu varlığını ortaya koymaktadır. Genotipler arasında özellikle yüksek taze bakla ve dane verimi yönünden mevcut ticari çeşitlerden çok daha üstün genotipler olduğu belirlenmiştir.Sonuç: Börülcenin taze baklaları yanında taze ve kuru danelerinin tüketilmesi, ayrıca farklı ekolojik koşullara adapte olmuş ve uzun yıllar süresinde devam eden tohum eldesi süresince tüketim tercihi göz önünde bulundurularak yapılan seleksiyonların varyabiliteyi artırdığı düşünülürken, gen havuzundaki yüksek varyasyonun umutvar nitelikteki genotiplerin seleksiyonuna katkı sağlayabileceği belirlenmiştir.