Zeyti̇n Dali Harekâti: Türki̇ye’ni̇n Suri̇ye’ye Sinir Ötesi̇ Operasyonu Ve Meşru Müdafaa Hakki

Abstract

Suriye iç savaşı başladığından bu yana savaşın şiddetinden en çok etkilenen ülkelerden biri Türkiye olmuştur. Bu makale, Türkiye'nin iç savaş sürerken DEAŞ ve PYD/YPG terör örgütlerinin hedefi haline gelmesi nedeniyle Suriye'ye yapmış olduğu en kapsamlı harekâtlardan biri olan Zeytin Dalı Harekâtı'nı sınır ötesinde meşru müdafaa hakkı bakımından analiz etmektedir. Uluslararası toplumda operasyonun meşru olup olmadığının sorgulanmasına rağmen, akademik literatürde bu konuda yeterli çalışma bulunmamaktadır. Bu makale, BM Antlaşması ve uluslararası hukuk normlarında belirtilen meşru müdafaa hakkına ilişkin kurallar bir araya getirerek sistematik bir çerçeve sunmaktadır. Buna göre değerlendirmeye alınan meşru müdafaa hakkının unsurları şunlardır: silahlı saldırı olması, BMGK'nın bilgilendirilmesi, orantılılık ölçütü, zorunluluk ve aciliyet ilkeleri. Bu prensipler birincil kaynaklar yoluyla BM ve BMGK'nın sınır ötesinde terörle mücadele ve Suriye iç savaşına yönelik kararlarıyla analiz edilecektir. Bu araştırma, Türkiye'nin Zeytin Dalı Harekâtı'nda DEAŞ ve PYD/YPG ile mücadele etmek ve sınırlarını güvence altına almak için meşru müdafaa hakkına uygun şekilde hareket ettiği sonucuna varmıştır.