Zihinsel Engellilerin İstihdamı ve Korumalı İşyeri Projesinin İşverenler Açısından Uygulanabilirliği: Trabzon Örneği

Abstract

ÖzAğır engelliler grubuna giren ve farklı nedenlerle engelli istihdam çalışmaları içerisinde göz ardı edilen engelli grubunu oluşturan zihinsel engellilerin istihdamı için devlet yakın zaman önce korumalı işyeri projesini hayata geçirdi. Bu projenin başarısında anahtar olan işverenlerin, korumalı işyeri açma konusunda yaklaşımlarını ortaya koymak bu araştırmanın amacıdır. Nitel bir araştırma olan bu çalışma kapsamında, Trabzon'da 35 ve üzeri işçi çalıştıran, korumalı işyeri uygulaması hakkında bilgi sahibi olan 16 işletme sahibine yarı yapılandırılmış görüşme tekniği uygulanmıştır. Elde edilen veriler betimsel analiz yöntemiyle çözümlenmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre işletme sahipleri zihinsel engellilerin çalışma hayatı içerisinde olmalarını desteklemekle beraber, bu kişilerin çalışacakları yerler olan korumalı işyeri açma konusuna olumsuz bakmaktadırlar. Bunun en önemli sebebi olarak korumalı işyerlerinin işletme mantığı ile işletilemeyeceğini, bu işin bir sosyal hizmet olduğunu dolayısıyla devletin korumalı işyerlerini kendi kurumları aracılığıyla açarak işletmesi gerektiğini ortaya koymuşlardır. Learning Disabled People's Employment and Applicability of Sheltered Workshops for Employers: The Case of Trabzon AbstractLearning diasabled persons, for different reasons, are the most neglected group in the employment processes. In this regard, Turkish government has recently initiated Sheltered Workshops Project to facilitate their employment. The aim of this study is to find out the views of employers who are the key in the success of the said project. Therefore, 16 semi-structured interviews were conducted with business owners who employ 35 people or more, and are aware of the Sheltered Workshops Project. The descriptive analysis method was employed to analyze the data. The study reveals that business owners support the inclusion of learning disabled people into working life however, they are reluctant to open a sheltered workshop. The main reason behind it, they state, is that the sheltered workshops cannot be operated with an entrepreneurial approach as it is a social project in its origin. Hence, the state should open, manage them through its affiliates.

Challenges of Employment of People with Disabilities in Turkey

“…This data shows us that some factors prevent people with disabilities from participating in the workforce in Turkey. Studies indicate employers have insecure and negative attitudes toward people with disabilities (Çolak & Hergüner, 2016;Polat, 2022). In addition to having difficulties finding a job, they face various problems in terms of maintaining the job (Polat, 2020) because the conditions in which people with disabilities are employed are unfavorable in Turkey (İslamoğlu et al, 2020).…”

Engelli̇ Bi̇reylere Yöneli̇k Algi Ölçeği̇: Geçerli̇k Ve Güveni̇rli̇k Çalişmasi

“…Yani istihdam alanında arz edilen bir pozisyon için başvurusunu yapıp o pozisyonu talep eden kişi pozisyonun gereklerini yerine getirebilecek özelliklere sahip değilse, söz konusu pozisyon için onu talep eden kişi "sakat" olarak ifade edilebilir. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesine ek olarak oluşturulan "Sakat Kişilerin Hakları Beyannamesinin" birinci maddesi kapsamında özürlü, doğuştan veya sonradan herhangi bir nedenden ötürü başkasından destek almadan ihtiyaçlarını karşılayamayan ve günlük öz bakım becerilerini yerine getiremeyen birey olarak tanımlanır (Çolak ve Hergüner, 2016(Çolak ve Hergüner, : 2438.…”

Investigation the Opionions of Mothers of Children with Special Needs about Their Participation in Vocational Training and Employment

“…Alanyazın incelendiğinde, iş ve mesleki eğitim ile ilgili yapılan çalışmalarda; özel gereksinimli bireylere iş meslek eğitimi veren kurumların niteliği (Şahsuvaroğlu, 2014), özel gereksinimli bireyler ve görsel sanatlar dersi (Salderay, 2008), iş okulu atölyelerindeki mesleğe hazırlık becerileri etkinlikleri ve eğitimcilerin öğrencilerin mesleğe hazırlık becerilerindeki yeterlikleri (Koçak, 2006), özel gereksinimli bireylerin çıraklık eğitimi sisteminden yararlanmaları (Mutluoğlu, 2003), özel gereksinimli bireylerin eğitimleri sonrasındaki istihdam sonuçlarına göre mesleki eğitimlerinin etkililiği (Harwey, 2001), Avrupada ve Türkiye'de özel gereksinimli bireyler için uygulanan mesleki rehabilitasyon hizmetleri (Yılmaz, 2001), öğrenme güçlüğü olan bireylerin mesleki eğitimleri (Tomblin ve Haring, 1999), iş-meslek ve yetişkinliğe geçiş süreçleri (Gündoğdu, 2010;Gürsel ve Ergenekon, 2001;Gürsel, Ergenekon ve Batu, 2007;Soyal, 1993), iş-meslek eğitimi ile ilgili öğretimsel destek hizmetler (Wu, 2004;Müller, Schuler, Burton ve Yates, 2003), özel gereksinimli bireylerin istihdamı ve istihdam politikaları (Ölmezoğlu, 2015;Güneş ve Akçamete, 2014;Zaim-Gökbay, Ergen ve Özdemir, 2011;Köksal, 2010;Orhan, 2011;Martz ve Xu, 2008;Özdemir, 2008;Hasırcıoğlu, 2006;Lufting ve Muthert, 2005;Uşan, 2005;Aktaş, vd. 2004;Meşhur, 2004;Akçamete, 1989), bu bireylerin istihdamında kullanılan yöntemler (Çolak ve Hergüner, 2016;Çavuş ve Tekin, 2015;Berkün, 2012;Alkan-Meşhur, 2006), istihdam konusunda yaşanılan sorunlar (Alvar, 2014;Yılmaz, 2004;Karataş, 2001), özel gereksinimli bireylerin istihdamlar...…”