Zróżnicowanie przyrynkowej zabudowy i jej funkcji a typy genetyczne rynków w małych miastach województwa łódzkiego

Abstract

Celem badania jest ocena przestrzeni publicznych rynków w małych miastach województwa łódzkiego pod względem zróżnicowania w zakresie współczesnego zagospodarowania i funkcji zabudowy przyrynkowej. Tak postawiony cel i zakres badania podyktowany jest przede wszystkim niewielką liczbą tego rodzaju opracowań w literaturze przedmiotu. Przywołanie kontekstu genetycznego elementów struktury urbanistycznej stanowić ma w tym wypadku punkt wyjścia dla rozważań nad współczesnymi różnicami w zagospodarowaniu i funkcjach zabudowy przyrynkowej. W pracy posłużono się metodami z zakresu badań krajobrazowych, morfologii miasta oraz funkcjonalizmu (struktury funkcjonalnej). Najważniejszymi źródłami danych były inwentaryzacje urbanistyczne oraz mapy historyczne z XIX wieku i pierwszej połowy XX wieku. Oceniono poziom otwarcia rynków oraz istniejącą strukturę funkcji mieszkaniowej i usługowej według powierzchni całkowitej kondygnacji. Odnotowano w tym zakresie duże zróżnicowania w grupie badanych rynków. W niektórych spośród badanych miast na niski poziom obudowania placu rynkowego wpływ mają wciąż zniszczenia II wojny światowej. W większości badanych miast funkcją dominującą w zabudowie przyrynkowej są usługi. Wyjątek stanowią najsłabsze ekonomicznie Krośniewice, gdzie przy rynku dominuje funkcja mieszkaniowa. Na współczesny stan zabudowy i jej funkcji przyrynkowych zauważalny jest wpływ uwarunkowań historycznych, a także potencjału demograficznego oraz ekonomicznego miast.

Percepcja przez młodzież szkolną funkcji i rangi wybranych ośrodków regionalnych

“…Mając na uwadze charakter niniejszego ba-2 Nie przewidywano również województwa kujawsko-pomorskiego. dania, merytorycznie uzasadnione wydaje się być stworzenie klasyfikacji bazującej na lokalizacji poszczególnych placówek w konkretnych miejscowościach (Wendt, 2001;Sołtys, 2013;Sołtys i Dorocki, 2018;Bocheński i Rydzewski, 2020;Parol, 2022), bądź oparcie hierarchii na strukturze gospodarczej i poziomie rozwoju danego ośrodka (Jażewicz, 2009;Nowak, 2012;Sobala-Gwosdz, 2023). W polskiej literaturze przedmiotu brakuje uniwersalnej klasyfikacji dla wszystkich ośrodków w kraju, pozwalającej na przeprowadzenie merytorycznych badań porównawczych, stąd stosowanym przez badaczy zamiennikiem jest określanie rangi miejscowości w zależności od jej statusu administracyjnego, pomimo ewidentnych ułomności takiego podejścia (Guzik et al, 2020).…”