Βιολογία Και Καταπολέμηση Ειδών Βρούχων Που Απαντώνται Στην Ελλάδα

Abstract

Οι βρούχοι είναι έντομα της τάξης των Κολεοπτέρων που προσβάλλουν σπόρους ψυχανθών, τόσο στον αγρό, όσο και στην αποθήκη. Αποτελούν σημαντικούς εχθρούς των αποθηκευμένων οσπρίων παγκοσμίως καθώς οι προσβεβλημένοι σπόροι χάνουν εμπορική του αξίας αλλά και την βλαστικότητα. Αντικείμενο έρευνας της παρούσας διατριβής, αποτέλεσε η αναγνώριση ειδών βρούχων που απαντώνται ανά την Ελλάδα και η αξιολόγηση νέων φιλικών προς το περιβάλλον και τον άνθρωπο ουσιών, ως μέσων αντιμετώπισης των βρούχων. Στην πρώτη σειρά πειραμάτων συλλέχθηκαν από 6 περιοχές της Ελλάδας 5530 άτομα που ταξινομήθηκαν σε 5 διαφορετικά είδη βρούχων και μαζί με αυτά 1 είδος παρασιτοειδούς υμενοπτέρου. Από τα δείγματα μας αναγνωρίστηκαν τα είδη Bruchus pisorum (σε συχνότητα 57.2%), Acanthoscelides obtectus (σε συχνότητα 10.8%), Bruchus rufimanus (σε συχνότητα 12.8%) και τα Callosobruchus chinensis και Callosobruchus maculatus (σε συχνότητα 5,6%). Στη δεύτερη σειρά πειραμάτων αξιολογήθηκε η εντομοκτόνος δράση ορισμένων αδρανών σκονών για την αντιμετώπιση του βρούχου των φασολιών. Αξιολογήθηκε, η εντομοκτόνος δράση ζεόλιθου ελληνικής προέλευσης σε ενήλικα του βρούχου των φασολιών A. obtectus και βρέθηκε ότι η μέση θανατηφόρος δόση ήταν 1.1 g ζεόλιθου ανά κιλό σπόρων φασολιού. Η εντομοκτόνος δράση του ζεόλιθου βρέθηκε να μην επηρεάζεται από τη θερμοκρασία και σχετική υγρασία. Επιπλέον, αξιολογήθηκε η δράση του καολίνη, της γης των διατόμων και ενός ιταλικής προέλευσης ζεόλιθου, σε ενήλικα άτομα του A. obtectus. Βρέθηκε ότι, με συγκέντρωση 5 g αδρανούς σκόνεως ανά κιλό σπόρων φασολιών προκαλείται ποσοστό θνησιμότητας >80% σε 48 ώρες μετά την εφαρμογή. Επιπλέον, βρέθηκε ότι ζεόλιθοι διαφορετικής προέλευσης και ορυκτολογικής σύστασης, όταν εφαρμόστηκαν σε σπόρους φασολιών προκάλεσαν 100% θνησιμότητα σε προνύμφες του A. obtectus. Σε συνεργασία με το Τμήμα Γεωλογίας του Α.Π.Θ., έγιναν οι ορυκτολογικές και χημικές αναλύσεις των ζεολιθικών πετρωμάτων που χρησιμοποιήθηκαν. Σε μία τρίτη σειρά πειραμάτων, αξιολογήθηκε η εντομοκτόνος δράση ατμών από καύση και θέρμανση επεξεργασμένου καπνού τσιγάρων. Στα πειράματα αυτά ενήλικα άτομα του A. obtectus εκτέθηκαν σε καπνό που προερχόταν από τσιγάρα. Ο καπνός παράχθηκε είτε από καύση (τσιγάρο τύπου στριφτού) είτε από θέρμανση (τσιγάρο τύπου iqos). Βρέθηκε ότι, όταν ενήλικα άτομα του A. obtectus εκτέθηκαν για 3 μέρες σε συγκέντρωση 40% ατμού από καύση ή θέρμανση καπνού, προκλήθηκε αντίστοιχα θνησιμότητα περίπου 80% και 30%, αντίστοιχα. Τα αποτελέσματα των πειραμάτων μας, συμβάλλουν στη γνώση της παρουσίας των βρούχων στον ελλαδικό χώρο και στην ανάπτυξη καινοτόμων μεθόδων αντιμετώπισης.