Τα Διεθνή Πρότυπα Ελέγχου Των Οικονομικών Καταστάσεων Των Επιχειρήσεων Που Εφαρμόζουν Τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (ΔΠΧΑ)

Abstract

Η χρηματοπιστωτική κρίση η οποία πλήττει την παγκόσμια οικονομία από το 2008 καθώς και τα ελεγκτικά σκάνδαλα των τελευταίων δεκαετιών καθιστούν απαραίτητη την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των επενδυτών μέσω της διασφάλισης υψηλής ποιότητας χρηματοοικονομικής πληροφόρησης. Η ελεγκτική και λογιστική τυποποίηση (ΔΠΕ και ΔΠΧΑ) αποτελούν τη βάση για τη διασφάλιση της ποιότητας της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης. Ως εκ τούτου, το 2004 το IAASB ξεκίνησε ένα Πρόγραμμα Αποσαφήνισης (Clarity Project) των ελεγκτικών προτύπων, με στόχο την ενθάρρυνση της υιοθέτησης των Διεθνών Προτύπων Ελέγχου και την υιοθέτηση αυτών από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το Clarity Project ολοκληρώθηκε τον Μάρτιο του 2009 και εκδόθηκαν τα Αποσαφηνισμένα Διεθνή Πρότυπα Ελέγχου (Clarified International Standards on Auditing), τα οποία έχουν εφαρμογή σε ελέγχους οικονομικών καταστάσεων για τις χρήσεις που αρχίζουν μετά την 15η Δεκεμβρίου του 2009. Στόχος της παρούσας διατριβής είναι να εξετάσει το βαθμό συμμόρφωσης των ελληνικών ελεγκτικών εταιρειών στα αποσαφηνισμένα ΔΠΕ καθώς επίσης και την επίδραση της υιοθέτησης αυτών στην ποιότητα της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης. Παράλληλα εξετάζονται και οι παράγοντες οι οποίοι είτε αποτρέπουν είτε ενισχύουν την εφαρμογή των ΔΠΕ. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα μέσω ερωτηματολογίου σε δείγμα εξωτερικών ελεγκτών. Το ποσοστό απόκρισης ήταν αρκετά ικανοποιητικό για τον σκοπό και το αντικείμενο της έρευνας. Σύμφωνα με τις απαντήσεις των ελεγκτών διαπιστώθηκε ότι οι ελεγκτές τείνουν να συμφωνούν ότι εφαρμόζουν τα ΔΠΕ πλήρως και επαρκώς ενώ στο παρελθόν χρειάστηκε να αποκλίνουν από την εφαρμογή των ελεγκτικών προτύπων. Επίσης, οι ερωτηθέντες συμφωνούν ότι τα ΔΠΕ οδηγούν σε αύξηση των διαφόρων χαρακτηριστικών της ποιότητας της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης και ιδιαίτερα όσον αφορά την έκθεση ελέγχου. Επιπλέον, οι ερωτηθέντες θεωρούν ότι η φορολογική νομοθεσία, το αδύναμο σύστημα εσωτερικού ελέγχου, η έλλειψη εκπαίδευσης και η αποτυχία των ΔΠΕ να καλύψουν τις ανάγκες των τοπικών μη πολυεθνικών εταιρειών αποτελούν αποτρεπτικούς παράγοντες στην εφαρμογή των ΔΠΕ ενώ δεν θεωρούν ότι η κουλτούρα αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα. Τέλος, οι ερωτηθέντες αντιλαμβάνονται ότι η εκπαίδευση, η εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας, η συνεργασία και συντονισμός μεταξύ των διεθνών οργανισμών δημιουργίας προτύπων ελέγχου και των χρηστών οικονομικών καταστάσεων (πχ οικονομικοί αναλυτές, παράγοντες της κεφαλαιαγοράς), η εναρμόνιση της μεθοδολογίας και των πρακτικών των ελεγκτικών εταιρειών με τα ΔΠΕ αποτελούν ενισχυτικούς παράγοντες στην εφαρμογή των ΔΠΕ ενώ δεν υπάρχει τόσο ισχυρή συμφωνία για την συνεργασία και τον συντονισμό μεταξύ των διεθνών και τοπικών ρυθμιστικών αρχών.