Ψυχολογικές Διαστάσεις Της Πολιτισμικής Κατανάλωσης

Abstract

Η παρούσα διατριβή, σε αντίθεση με προϋπάρχουσες έρευνες, στηρίχθηκε σε τρεις διαφορετικές ψυχολογικές θεωρητικές προσεγγίσεις με στόχο να εξετάσει τα αίτια που ωθούν τα άτομα στην κατανάλωση πολιτιστικών αγαθών μέσω της κατασκευής ενός εργαλείου μέτρησης τους. Παράλληλα, διερευνήθηκε για πρώτη φορά η επιρροή της προσωπικότητας και των δημογραφικών χαρακτηριστικών του καταναλωτή σε αυτά, προκειμένου να προσδιοριστεί πληρέστερα η συνολική συμπεριφορά του. Ως εκ τούτου, με στόχο αρχικά να κατασκευαστεί ένα εργαλείο μέτρησης και να μελετηθεί η επίδραση ποικίλων μεταβλητών σε αυτά, πραγματοποιήθηκε μια διαδικασία τεσσάρων σταδίων (βιβλιογραφική επισκόπηση, αξιολόγηση κριτών και αρχική πιλοτική έρευνα, δεύτερη πιλοτική έρευνα και διεξαγωγή τελικής έρευνας). Ο έλεγχος της αξιοπιστίας της εσωτερικής συνοχής εξετάστηκε μέσω της αρχικής πιλοτικής έρευνας (Ν = 80), ενώ στη δεύτερη πιλοτική έρευνα (Ν = 480) εξετάστηκε η εγκυρότητα κριτηρίου. Η διερευνητική και η επιβεβαιωτική παραγοντική ανάλυση που πραγματοποιήθηκε στα τελικά δεδομένα που συλλέχθηκαν (Ν = 1.654), επιβεβαίωσε τις αρχικές ερευνητικές υποθέσεις, δείχνοντας ότι τα κίνητρα της πολιτισμικής κατανάλωσης ομαδοποιούνται σε τρεις ευρύτερους παράγοντες (συναισθηματικοί, γνωστικοί και κοινωνικοί). Ο συνδυασμός της διερευνητικής με την επιβεβαιωτική ανάλυση παραγόντων για την κατασκευή του συγκεκριμένου εργαλείου, συνιστά μια βασική καινοτομία της παρούσας διατριβής. Επιπλέον, τόσο η προσωπικότητα, όσο και τα δημογραφικά χαρακτηριστικά προβλέπουν σε σημαντικό βαθμό τα κίνητρα των καταναλωτών, ευρήματα που επιβεβαιώνουν προϋπάρχουσες μελέτες. Σε θεωρητικό επίπεδο, η κατασκευή ενός εργαλείου μέτρησης των κινήτρων κατανάλωσης πολιτισμικών αγαθών και η μελέτη των παραγόντων που επιδρούν σε αυτά συμβάλλει όχι μόνο στην καλύτερη κατανόηση της πολιτισμικής κατανάλωσης, αλλά και στη βελτίωση των μεθόδων για την ανάλυσή της. Τέλος, σε πρακτικό επίπεδο, τα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας μπορούν να αξιοποιηθούν από πολιτισμικούς φορείς, εφόσον η κατανόηση των κινήτρων και των παραγόντων που αλληλεπιδρούν με αυτά είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ικανοποίηση του κοινού.