The article presents data on the effect of soil mixtures on tomato seedlings of two varieties: «Novichok» and «Velmozha», since the right choice of components in the composition of soil mixtures will depend on obtaining healthy, properly formed tomato seedlings. Field soil with addition of peat, biohumus and horse mulch in different ratios was used as the main component in all the variants. According to the data obtained, the greatest biometric indicators tomato seedlings of the two varieties form in the variants with field soil and biohumus (1:1), field soil and horse mulch (2:1). These soils contribute to better growth and development of seedlings, the formation of its more ramified powerful root system, which provides the most favorable conditions for nutrient, water and air conditions, the photosynthetic activity of plants when transplanted into the open field, leading to an increase in productivity by 1,3–2,2 times, depending on the variety. In the variant with peat the tomato seedlings were stunted (4,6–4,9 cm) with a weak root system (1,6–2,2 cm); they were not transplanted to the open ground.

Мақалада офтальмологияда көз демодекозының кең таралуына байланысты Павлодар қаласы мен облыс тұрғындары арасында ауруға шалдыққандар бойынша салыстырмалы талдау нәтижелері берілген. 2019 жылғы мәліметтер бойынша тұрғындар арасында көз демодекозымен ауыру бойынша салыстырмалы талдау келесі факторларға байланысты жүргізілді: жасы, жынысы және маусым айлары. Зерттеу үшін 169 адам таңдалды. Маусымдық ерекшелік факторы бойынша аурудың науқастар арасында жоғары көрсеткіші көктем айларында, ал төменгі көрсеткіштері күз айларында анықталған. Жас ерекшелігіне байланысты 6 жас аралық тобы алынып, көз демодекозына шалдығудың кіші мәні 20–29 жас аралығындағы, 20 %-ын 50–59 жас аралығындағы, 26 %-ын 70–79 жас аралығындағы науқастар үлесіне тән екені анықталған. Жынысына байланысты көз демодекозына әдеби көздер бойынша ер адамдарға қарағанда әйел адамдар жиі шалдығатыны көрсетілген. Осы тұжырымдаманы анықтау үшін зерттеуге кірпіктер 68 студенттен алынып зерттелген, 1–3 кенелер табылған 11 адамның ішінде 9 қыз бен 2 ұлдан табылған. Ал зерттеуге алынған 169 науқастың ішінде 75 ер мен 94 әйел болды. Қала мен ауыл тұрғындары үшін де бұл пропорцияда әйелдер 55 % үлесінде екені анықталды. Сонымен қатар, қалада әйелдер мен ерлердің саны ауылға қарағанда көп және жалпы санының 65 %-ын құрады, яғни талдау нәтижесінде Павлодар облысы бойынша ауыл тұрғындарына қарағанда қала тұрғындарының сырқаттанушылық үлесі екі есе жоғары екені анықталған