Wstęp: Celem pracy było zbadanie osłony rogówkowo-twardówkowej i systemu tkanki łącznej (CT) u dzieci z nabytą oraz wrodzoną krótkowzrocznością postępującą, a także zidentyfikowanie informacyjnych kryteriów diagnostycznych wspomagających funkcję twardówki.Materiał i metody: Przebadano 155 dzieci w wieku 9–17 lat. 18 miało emetropię lub hiperopię, 20 miało niską krótkowzroczność, 32 średnią i 85 wysoką krótkowzroczność. 32 dzieci miało krótkowzroczność powikłaną (CM) z powodu obwodowego zwyrodnienia siatkówki. Mierzono histerezę rogówki (CH), gęstość akustyczną twardówki (SAD), topografię kręgosłupa promieniami X, plantografię, łączną hipermobilność, poziom kortyzolu w surowicy krwi (SC) i autonomiczny balans.Wyniki: Histereza rogówki, mmHg i SAD (jednostki względne; średnia ±SE) były niższe w wysokiej krótkowzroczności; w niskiej krótkowzroczności CH wynosiła 13,0 ±0,3, w średniej krótkowzroczności 11,9 ±0,3#, w wysokiej krótkowzroczności 10,7 ±0,3#; SAD wynosił odpowiednio 215,9 ±5,2, 204,9 ±3,7# i 192,8 ±5,8# (#: p < 0,05 dotyczy niskiej krótkowzroczności). Najniższe CH (10,3 ±0,4) i SAD (186,5 ±7,3) znaleziono w nabytej CM. Wrodzona krótkowzroczność z PRD wykazywała CH i SAD większe niż nabyta CM (p < 0,05). Poziom kortyzolu w surowicy krwi (nmol/L) w hiperopii wynosił 335,8 ±40,9 i spadał z wysokiej krótkowzroczności: w niskiej krótkowzroczności – 290,7 ±58,6, w średniej – 250,9 ±26,4, w wysokiej – 243,9 ±20,5. Najniższe SC znaleziono w nabytej CM, złożonej z CH i SAD. Postęp dysplazji CT z wysoką krótkowzrocznością stwierdzono: u 76,9% dzieci z niską, 82,4% ze średnią, 89,2% z wysoką krótkowzrocznością nabytą i 91,7% z krótkowzrocznością wrodzoną. Biochemiczne defekty CT i hormonalne zaburzenie balansu były związane z zaburzeniami balansu w wegetatywnym układzie nerwowym: w wysokiej krótkowzroczności jedynie 20,5% dzieci było eutonicznych, 61,5% – sympatykotonicznych i 17,5% parasympatykotonicznych.Wnioski: Uczniowie z postępującą krótkowzrocznością wykazują biochemiczne zaburzenia rogówkowo-twardówkowe wraz z dysplazją CT, spadkiem SC i zaburzeniem balansu wegetatywnego układu nerwowego, bardziej wyrażone w nabytej krótkowzroczności powikłanej. Nasze obserwacje przyczyniają się do zrozumienia patogenezy krótkowzroczności i diagnostyczno-prognostycznej oceny krótkowzroczności dzieci, a zwłaszcza wówczas, gdy potrzebne jest wzmocnienie twardówki. Słowa kluczowe: krótkowzroczność, twardówka, dzieci, tkanka łączna, parametry biochemiczne, kortyzol, system autonomiczny.

Contrast-enhanced ultrasound is a highly informative method for the differential diagnosis of focal changes in various organs and tissues, which allows to visualize vascular structures and obtain new previously unavailable information when using standard b-scan. At the beginning of the 21st century after the development of a new generation of contrast agents consisting of microbubbles with inert gas contrast-enhanced ultrasound became widely used to improve visual assessment of small-caliber vessels in the diagnosis of the abdominal cavity and retroperitoneal space pathology: benign and malignant liver formations, spleen pathology, inflammatory diseases and tumors of the pancreas, defects in renal perfusion, tumor and cystic lesions of the kidneys. Assessment of intraocular tumors microcirculation and diagnosis of vitreoretinal pathology are still two main directions of using contrast-enhanced ultrasound in ophthalmology. In recent years, there has been a growing interest in the use of contrast-enhanced ultrasound in the study of perfusion of different types of uveal melanoma in an animal experiment. A promising direction in the field of genetic engineering is the use of local contrast-enhanced ultrasound exposure on retinal cells (retinal ganglion cells, retinal pigment epithelium) to promote gene transfection (non-viral nucleic acid delivery into the DNA of a cell), which is an important part of gene therapy. Despite the successes achieved in the study of contrast-enhanced ultrasound effectiveness in medicine, further research is needed to increase the informative value of this method in the diagnosis of ophthalmopathology.

Purpose: to assess the biophysical properties of the sclera by measuring its acoustic density in keratoconus, highly myopic, and healthy eyes. Material and methods. We examined 34 patients (67 eyes) aged 15–45 with keratoconus of various stages, 15 patients (30 eyes) aged 17–28 with high myopia and 15 people (30 eyes) aged 28–37 without ophthalmic pathology. The acoustic density of the sclera (ADS) was measured on the Voluson Е8 ultrasound device (GE Healthcare, USA) in the posterior eye pole (ADS-1) and in the equatorial area (ADS-2). The axial length (AL) of the eye, corneal thickness (CT), anterior chamber depth (ACD), and lens thickness (LT) were determined using Galilei G6 (Ziemer Group, Switzerland). The vitreal chamber depth (VCD) was calculated according to the formula: VCD = AL – СT – ACD – LT. Results. In keratoconus patients, the average ADS-1 value was 242.5 ± 7.4 conventional units (CU), ADS-2 averaged 234.1 ± 12.1 CU, AL was 24.6±1.1 mm long, and VCD was 17.1 ± 0.4 mm. In high myopia group, the average value proved to be significantly lower: ADS-1 was 210.3 ± 15.7 CU, ADS-2 — 201.2 ± 11,2 CU, while AL and VCD were higher: resp. 27.0 ± 0.7 mm and 19.2 ± 0.5 mm (p < 0,05). In the control group (healthy eyes), ADS-1 was 247.5 ± 2.8 and ADS-2 was 238.1 ± 0.6 CU, which practically showed no difference to the keratoconus group (p > 0.05). AL was 23.7 ± 0.6 mm, and VCD was 16.0 ± 0.6 mm. An insignificant tendency toward ADS drop in keratoconus eyes with AL over 25.0 mm was observed. Probably, we are dealing here with a combination of keratoconus with axial myopia. Conclusion. The acoustic density of the sclera of keratoconus patients approaches the respective parameter of healthy eyes and is significantly higher than that of highly myopic eyes. The analysis of acoustic density of the sclera and vitreal chamber depth may be considered as a method of additional differential diagnostics of keratoconus and congenital myopia with high corneal refraction and astigmatism.

Представлен клинический случай редкого генетического заболевания -синдрома Фрейзера у ребенка 1,5 мес. Синдром Фрейзера -врожденная патология, которая характеризуется разнообразной клинической симптоматикой и включает сочетание акрофациальных и урогенитальных аномалий, которое может сопровождаться криптофтальмом (анофтальмом или микрофтальмом). Комплексное клинико-инструментальное обследование ребенка позволило выявить следующие офтальмологические проявления синдрома Фрейзера: пороки развития век, укорочение и сужение глазных щелей, значительное уменьшение конъюнктивальной полости, микрокорнеа, а также фиброз стекловидного тела и отслойку сетчатки. Нехирургическое лечение и реабилитация детей с врожденным микрофтальмом заключается в проведении ступенчатого глазного протезирования.Ключевые слова: синдром Фрейзера; врожденный микрофтальм; реабилитация детей с врожденным микрофтальмом Конфликт интересов: отсутствует. Прозрачность финансовой деятельности: авторы не имеют финансовой заинтересованности в представленных материалах или методах.