No abstract

Celem niniejszego artykułu jest prezentacja autorskiego programu, udział w którym ma poszerzać kompetencje rodziców adopcyjnych w zakresie wychowania dzieci z zaburzeniami emocjonalnymi i lękowymi i pomocy im. Kluczowym problemem, wokół którego został zbudowany program, były trudności z tworzeniem więzi w tych rodzinach . W opisywanym projekcie terapeutycznym wzięło udział 8 rodzin adopcyjnych: 15 osób dorosłych oraz 12 dzieci w wieku od 5,5–10 lat. Przygotowując projekt powoływaliśmy się na doświadczenia terapeutów stosujących metodę terapii wielorodzinnej (MFT). Dodatkowym elementem programu był wideotrening VIT. Większość uczestników pozytywnie oceniła udział w programie. Rodzice podkreślali korzyści wynikające z umożliwienia im wymiany doświadczeń, uzyskania wsparcia i zniwelowania poczucia winy. Zaangażowanie dzieci w proces terapeutyczny (MFT) pozwoliło również na poszerzenie perspektyw rozumienia ich postaw i zachowań. Tworzenie się bezpiecznej więzi w rodzinach adopcyjnych jest trudnym procesem, jednakże niezbędnym do dalszego funkcjonowania rodziny. Dlatego ważne jest, aby rodziny po adopcji mogły korzystać ze specjalistycznych oddziaływań terapeutycznych w programach ukierunkowanych na wspieranie tego procesu.

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie terapii rodzinnej jako skutecznej i adekwatnej metody leczenia zaburzeń lękowych u dzieci i młodzieży. Biorąc pod uwagę znaczne ich rozpowszechnienie w populacji pacjentów zgłaszających się do specjalistów zajmujących się ochroną zdrowia psychicznego, rozwijanie efektywnych metod terapeutycznych do pracy z lękiem u dzieci i młodzieży wydaje się być bardzo pożądane. W pierwszej części artykułu przedstawiona została charakterystyka zaburzeń lękowych u dzieci i młodzieży. Następnie opisano tradycyjne modele konceptualizacji lęku u dzieci. Przedstawiono także dominujące metody terapii, z uwzględnieniem faktu ich niewystarczającej koncentracji na czynnikach rodzinnych, które — bazując na aktualnych koncepcjach teoretycznych i danych empirycznych — należy uznać za bardzo istotne w kontekście trudności emocjonalnych u dzieci i młodzieży. W kolejnej części artykułu zaprezentowane zostały badania wskazujące na zasadność, a wręcz konieczność włączania rodziców w leczenie lęku u ich dzieci, a także programy terapeutyczne uwzględniające interwencje rodzinne. W podsumowaniu znajdują się wnioski, refleksje, jak również proponowane kierunki dalszych dociekań badawczych w obszarze terapii rodzinnej skoncentrowanej na leczeniu zaburzeń lękowych u dzieci i młodzieży.

Cel pracyObecność zaburzeń psychicznych w adolescencji zwiększa ryzyko wystąpienia ich także w dorosłości. Celem badań była analiza zależności między symptomami lęku i depresji u nastolatków a rodzajem doświadczanych sytuacji kryzysowych dotyczących środowiska rodzinnego lub rówieśniczego, a także ich związków z wzorcami radzenia sobie.MetodaDo badania włączono 41 nastolatków w wieku od 11 do 18 lat zgłaszających się po pomoc psychologiczną do Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej oraz Poradni Zdrowia Psychicznego z powodu zaburzeń depresyjnych i lękowych. Badani wypełniali zestaw kwestionariuszy: Kwestionariusz Wydarzeń Kryzysowych, Kwestionariusz do Diagnozy Depresji u Dzieci i Młodzieży — skrócona wersja do samoopisu (CDI2), Inwentarz Stanu i Cechy Lęku (STAIC/STAI — odpowiednio do wieku), Jak sobie radzisz?WynikiWśród nastolatków istotne znaczenie ma subiektywne postrzeganie doświadczanych trudności, nie ich liczba. Wysokie nasilenie lęku i depresji koreluje z wyższą oceną subiektywnego wpływu doświadczeń kryzysowych. W ocenie nastolatków sytuacje kryzysowe w grupie rówieśniczej mają większe znaczenie niż te w środowisku rodzinnym. Trudności w relacjach z rówieśnikami wiążą się z wyższym nasileniem lęku-stanu oraz lęku- cechy. Z kolei subiektywny wpływ doświadczeń konfliktowych w rodzinie nie jest istotnie skorelowany z nasileniem lęku i depresji. Występuje związek pomiędzy rodzajem doświadczonych kryzysów (rodzinnych i rówieśniczych) a strategiami radzenia sobie ze stresem.WnioskiWyniki pogłębiają stan wiedzy dotyczący prawidłowości występujących w okresie adolescencji. Pokazują zależności pomiędzy zaburzeniami lękowymi i depresyjnymi a doświadczanymi trudnościami oraz sposobami radzenia sobie ze stresem. Podkreślają szczególne znaczenie kryzysów w grupie rówieśniczej w okresie adolescencji. Wnioski mogą być pomocne w planowaniu oddziaływań terapeutycznych, w których należy uwzględnić relacje rówieśnicze i oddziaływania grupowe.