Wprowadzenie i cel pracy. Otyłość jest jednym z najczęstszych zaburzeń rozwoju fizycznego u dzieci i młodzieży, które powoduje wielorakie negatywne skutki somatyczne i psychospołeczne. W pracy podjęto zadanie prezentacji stanu wiedzy na temat zasad postępowania żywieniowego w leczeniu otyłości dziecięcej, na podstawie analizy i syntezy krajowych i zagranicznych rekomendacji eksperckich. Wzrost ryzyka otyłości wśród osób w wieku rozwojowym uważa się za jeden z wiodących skutków pandemii COVID-19 dla zdrowia publicznego. Opis stanu wiedzy. Głównym celem leczenia otyłości u dzieci i młodzieży jest zapobieganie i leczenie powikłań otyłości, z uwzględnieniem zaburzeń metabolicznych, a także poprawa jakości życia chorych. Największą skuteczność w leczeniu wykazują interwencje wielomodułowe, nastawione jednocześnie na kilka celów, z uwzględnieniem zmiany zachowań żywieniowych, redukcji aktywności sedenteryjnych, zwłaszcza tzw. czasu ekranowego, zwiększenia aktywności fizycznej oraz interwencji behawioralnych, wspierających zmiany w tych obszarach. Wdrażanie interwencji mających na celu zmianę stylu życia przez wykwalifikowanych dietetyków zwiększa ich skuteczność. W przypadku otyłości wtórnej terapia powinna uwzględniać leczenie choroby zasadniczej. Żywienie dziecka chorującego na otyłość powinno opierać się na diecie dobranej indywidualnie, dostarczającej wszystkich niezbędnych składników odżywczych w zależności od wieku, płci i stanu fizjologicznego. W przypadku chorych poniżej 12. roku życia interwencją należy obejmować całą rodzinę dziecka. Podsumowanie. Efektem leczenia otyłości u dzieci powinno być wypracowanie zachowań prozdrowotnych w zakresie żywienia i aktywności fizycznej oraz ich utrwalenie na całe dalsze życie dziecka.

The current epidemiological situation in Poland is characterized by prevalence of cardiovascular diseases (CVD) as the main cause of mortality. In the paper the current state of knowledge on the importance of glycemic index (GI) and glycemic load (GL) in CVD prevention is presented, taking into consideration the latest recommendations on CVD prevention. In a nutrition strategy based on consumption of low GI/GL foods, the target of the intervention is the profile of dietary carbohydrates which is treated as a modulator of glycemic response. In the light of the current state of research, there is no reason to treat GI/GL values as markers of pro-health qualities of the dietary plan recommended in CVD prevention to individuals with normal glucose homeostasis. However, the preventive potential of diets characterized by low GI/GL deserves a more extensive application in patients with glucose homeostasis disturbances, including those with prediabetes and insulin resistance syndrome. Taking into account the relations between abnormal carbohydrate metabolism and a risk of developing diabetes, followed by CVD, the benefits of low-glycemic diets in individuals with impaired glucose homeostasis can indirectly result in lowering the risk of CVD. It is reasonable to conduct further clinical studies on the relevance of low GI/GL diets in preventive cardiology.

Osoby pracuj ce w systemie zmianowym napotykaj utrudnienia, które uniemo liwiaj im prowadzenie zbilansowanej diety. W zwi zku z powy szym pracownicy zmianowi s szczególnie nara eni na zwi kszone ryzyko chorób takich, jak oty o , cukrzyca typu 2, choroby wie cowe, zaburzenia snu i trawienia. Ponadto osoby te maj znacznie pogorszon wydolno psychomotoryczn , co wp ywa na ich efektywno w pracy. Celem badania by a analiza nawyków i preferencji ywieniowych osób zatrudnionych w systemie zmianowym. Na podstawie literatury przedstawiona zosta a korelacja mi dzy diet pracowników a ich wydajno ci i efektywno ci w pracy. Ponadto zbadano zale no pomi dzy zachowaniami ywieniowymi badanych a ich stanem zdrowia. Badaniem obj to 79 mieszka ców województwa podkarpackiego. Respondentami by y osoby pracuj ce w systemie zmianowym. Do przeprowadzenia badania zosta wykorzystany autorski kwestionariusz ankiety, sk adaj cy si z 34 pyta. Dieta respondentów znacznie odbiega a od zasad zdrowego ywienia. W badaniu 32% pracowników zadeklarowa o, e od ywia si zdrowo. Cz stotliwo i d ugo odst pów czasowych mi dzy posi kami by a zale na od charakteru pracy. Podczas zmian dziennych pracownicy od ywiali si regularniej ni noc. Wykazano cz ste wyst powanie dolegliwo ci pokarmowych oraz chorób o pod o u sercowo-naczyniowym.

Pregnant women should take special care to maintain proper nutrition. During pregnancy, there is an increased need for energy and various nutrients. Diet exerts a fundamental influence on foetal development and the child's extrauterine health. Research shows that women's knowledge about nutrition during pregnancy is still unsatisfactory. This phenomenon is particularly pronounced among women living in rural areas. Aims: The study aimed to specify the dietary habits of pregnant women living in rural areas as well as to analyse the respondents' most frequent nutritional mistakes. The study assessed respondents' knowledge and awareness of nutrition during pregnancy. Material and methods: The study was conducted from 1 February to 1 May 2018 and used authors' own questionnaire. It included 57 pregnant women from rural areas. More than half of the study participants (57%) were not in gainful employment and did not continue their education. Results: Although most of respondents believed that they had proper dietary habits, the study found that their knowledge and awareness of diet during pregnancy were at a low level. Most women (54%) paid no attention to the nutritional information on food labels. During pregnancy, the respondents chose products posing a potential threat to the developing foetus. Conclusions: Due to the unsatisfactory results, it was concluded that there is a need to disseminate knowledge on nutrition. A method that would provide long-term effects is needed to increase its efficiency. Telemedicine could be a solution.

No abstract