No abstract

WprowadzenieDynamiczny rozwój górnictwa węglowego, który rozpoczął się na przełomie XVIII i XIX w., jako jedno z następstw rewolucji przemysłowej, spowodował szereg negatywnych następstw dla środowiska, do których zaliczyć możemy osiadanie znacznych obszarów, a w konsekwencji zwiększenie retencji powierzchniowej i zanieczyszczenie środowiska wodnego. Nie ulega wątpliwości, że działalność górnicza jest głównym czynnikiem powodującym przeobrażenia środowiska na terenie Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Obecnie, ze względu na wyczerpywanie się zasobów oraz utratę rentowności wydobycia, coraz częściej prowadzi się czynności zmierzające do likwidacji kopalń. Wydaje się, iż pomimo konieczności przeznaczania na ten cel znacznych środków finansowych, długiego okresu realizacji tego zamierzenia inwestycyjnego oraz znacznego stopnia skomplikowania tego procesu nie przykłada się dotychczas, szczególnie w naszym kraju, należytej uwagi do rzetelnej i terminowej realizacji tego rodzaju przedsięwzięć.Jednym z narzędzi, które mogą być pomocne w ocenie tego skomplikowanego przedsięwzięcia inwestycyjnego, jest ocena oddziaływania na środowisko, która stanowi podstawowy instrument prawny umożliwiający kompleksową ocenę wpływu zamierzenia inwestycyjnego na środowisko. Konsekwencją właściwie przeprowadzonej likwidacji powinno być trwałe zminimalizowanie negatywnego oddziaływania środowiskowego byłego zakładu górniczego. W pracy analizie poddano dwa odmienne sposoby prowadzenia procesu likwidacyjnego: tradycyjną, polegającą na zalaniu wyrobisk górniczych przez wody kopalniane, i metodę zastosowaną w KWK Abstract Currently, mainly because of depletion of resources and generally losses on the profitability, increasingly activities are carried out leading to the mine closure. One of the tools, which can be helpful in assessing of this complex investment process is the environmental impact assessment. The last mentioned is an essential legal instrument for the comprehensive assessment of the environmental impact of investment projects. The consequence of properly carried out liquidation process should result in limitation of negative environmental impact of closed mine.

No abstract

Streszczenie. Składowiska odpadów niebezpiecznych stanowią poważne zagrożenie dla środowiska w momencie uwalniania z nich zanieczyszczeń np. w formie odcieków. W artykule zwrócono uwagę na specyficzny rodzaj odpadów, którymi są pestycydy gromadzone przez lata w mogilnikach. W naszym kraju zlikwidowano większość zinwentaryzowanych składowisk tego typu. Olbrzymim zagrożeniem środowiskowym, a jednocześnie poważnym zaniedbaniem, jest brak monitoringu terenów po zlikwidowanych mogilnikach. Opracowano wiele metod fizycznych, chemicznych i biologicznych unieszkodliwiania tych odpadów. Najskuteczniejszym sposobem likwidacji jest jednak termiczna degradacja. Za metodę tej ostatniej uznać można opisane w niniejszej pracy detonacyjne spalania. Słowa kluczowe: pestycydy, składowiska odpadów, odcieki.

WprowadzenieKruszywo jest materiałem budowlanym, który stosowany jest do betonów, zapraw, mieszanek bitumicznych, w robotach hydrotechnicznych, na podsypkę kolejową itp. Z uwagi na genezę wyróżnia się kruszywa naturalne, kruszywa sztuczne, kruszywa z recyklingu. Ze względu na proces mechanicznego rozdrabniania surowca mineralnego wyróżnia się kruszywa łamane i kruszywa niełamane. Kruszywa można podzielić także z uwagi na ich uziarnienie.Kruszywo powinno mieć określone właściwości do stosowania, co regulują odpowiednie normy. Najczęściej w budownictwie stosuje się mieszanki kruszyw. Z uwagi na zmniejszające się zasoby kruszyw naturalnych często wykorzystywane są kruszywa sztuczne lub różne kombinacje trzech genetycznych typów. W przypadku użycia kruszyw sztucznych w mieszankach istnieje ryzyko zainicjowania reakcji chemicznych pomiędzy składnikami mineralnymi tych materiałów, a skutkiem może być zmiana właściwości kruszywa po jego wbudowaniu, jak również emisja metali do środowiska. Mało stabilnym kruszywem sztucznym są żużle hutnicze, wykazujące możliwości pęcznienia. Istotna jest również możliwość uwalniania z nich metali pod wpływem wietrzenia [1-5], a także reaktywność alkaliczna [6,7]. Mieszanka kruszywa z udziałem takich żużli, po wykonaniu konstrukcji budowlanej, na skutek przeobrażeń mało stabilnych faz i powstawania nowych, może nie spełniać wymagań technicznych, co zagraża stabilności konstrukcji.Celem pracy jest wskazanie składników mineralnych, z których mogą być wymywane jony metali do środowiska gruntowo-wodnego w rejonie zastosowania kruszywa sztucznego (odpady hutnicze: żużel i zużyte wyroby magnezjowo--chromitowe), gdzie obserwuje się lokalne wahania poziomu wód podziemnych. AbstractSynthetic components of aggregate mixtures usually contains waste from mining (eg. waste from coal mines), energetics (fly ash, slag), metallurgy -slags and wastes from magnesia-chromite products. Aggregates produced with the addition of steel slags often swell, which is a consequence of phases presence in aggregates composition and the process of their decomposition in water and crystallize secondary phases. This phenomenon may cause a potential local groundwater pollution because Ta, V, Mo and Cr ions may be leaching from glass and srebrodolskite (components of metallurgical slags,) and Cr(VI) from magnesia-chromite wastes.