No abstract

No abstract

No abstract

Nie ma jednej recepty, przydatnej zawsze i wszędzie, na miejsce dla służb wywiadu w strukturach nowoczesnego państwa. Wprawdzie wywiad wywodzi się-najogólniej rzecz biorąc-z wojska i dyplomacji, ale nie oznacza to, że musi funkcjonować w ramach armii czy w urzędzie zajmującym się polityką zagraniczną. Pierwszy rzeczywiście nowoczesny wywiad, brytyjski Secret Intelligence Service (SIS, bardziej znany pod kryptonimem MI-6), utworzony w 1909 r., był podporządkowany premierowi, a najsłynniejszy wywiad zachodni drugiej połowy XX w., istniejąca od 1947 r. amerykańska Central Intelligence Agency (CIA), nie podlegał ani wojsku, ani Departamentowi Stanu. Jednak np. we francuskiej III Republice jedyna służba wywiadu była po prostu komórką Sztabu Generalnego (Deuxieme Bureau). W oparciu o ten właśnie wzór powstał wywiad II Rzeczypospolitej, który jako Oddział II znajdował się w Sztabie Głównym WP. Służby wywiadu Polski Ludowej (komunistycznej) powstały w oparciu o wzór sowiecki, co było naturalne w sytuacji, w której "nowe państwo" polskie znajdowało się w stanie całkowitej podległości Związkowi Sowieckiemu. Wzór ten tym się różnił od anglosaskiego czy francuskiego, że istniały w nim dwie odrębne służby wywiadu: wojskowa, pod nazwą Główny Zarząd Wywiadu (Gławnoje Razwiediwatielnoje Uprawlenije-GRU), oraz "cywilna", pod nazwą Pierwszy Zarząd Główny (Pierwoje Gławnoje Uprawlenije), stanowiąca część aparatu bezpieczeństwa (jego nazwy często się zmieniały: od Czeka po KGB). Podobny stan rzeczy (osobne wywiady) istniał we wszystkich krajach komunistycznych. Jednak w Polsce podjęta została próba scalenia obu wywiadów i temu zagadnieniu jest poświęcony niniejszy artykuł, w którym będę starał się odpowiedzieć na dwa pytania: jak powstała ta inicjatywa i dlaczego została zaniechana? Pisali już o tym autorzy podstawowych opracowań historii wywiadu PRL 1-z których dorobku tu korzystam-jednak żaden z nich nie podjął się bardziej systematycznej próby odpowiedzi na te pytania, mimo że wydają się one ciekawe nie tylko

No abstract