Badanie zależności zapachowej jakości powietrza od zawartości zanieczyszczeń siarkowych z użyciem przystawki odorymetrycznej INiG -PIB W artykule poruszono zagadnienia związane z badaniami jakości zapachowej powietrza atmosferycznego. Dokonano niezbędnego przeglądu literatury dotyczącej źródeł emisji zanieczyszczeń zapachowych powietrza atmosferycznego, metod poboru jego próbek, a także metod badania zapachu. W toku badań eksperymentalnych opracowano krzywe kalibracyjne wybranych zanieczyszczeń siarkowych powietrza dla analizatora chromatograficznego z detektorem elektrochemicznym. Przeprowadzono badania oznaczania intensywności zapachowej syntetycznych próbek powietrza atmosferycznego oraz zawartości zanieczyszczeń zapachowych w tych próbkach.Słowa kluczowe: chromatografia gazowa, odory, zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego. Study on the scent of air quality of the concentration of sulfur contaminants with odorimeter snapThe article presents recent research on the scent quality of atmospheric air. The necessary review of literature concerning sources of emissions of scented air, methods of air sampling and methods for testing odor was made. In the experimental research, calibration curves for sulfur pollutants of air were developed by using a chromatographic analyzer with electrochemical detector. Studies were conducted for determining the intensity of synthetic air samples and the scent impurity content in these samples.

W artykule przedstawiono podstawową metodę kontroli nawonienia paliw gazowych, jaką jest pomiar ich zapachu. Omówiono proces powstawania koncepcji, a następnie opisano budowę układu analitycznego-przystawki odorymetrycznej sprzężonej z analizatorem chromatograficznym wyposażonym w detektor elektrochemiczny i przeznaczonej do badań jakości zapachu gazów ziemnych oraz oznaczania związków siarki w gazie. Przeprowadzono również wstępne badania przydatności opracowanego układu analitycznego, zaprojektowanego w INiG-PIB do celów ocen jakości paliw gazowych wykonywanych w Zakładzie Nawaniania Paliw Gazowych INiG-PIB. Zrealizowano badania porównawcze różnych metod pomiaru zapachowej jakości gazów ziemnych rozprowadzanych krajowymi sieciami gazowymi. Słowa kluczowe: chromatografia gazowa, gaz ziemny, nawanianie. Study on the quality of gas odor using odorimeter snap coupled with a chromatographic analyzer with an electrochemical detector This article presents the basic methodology of gas odorization control. It discusses the process of conception and construction of the analytical system: odorimeter snap coupled with a chromatographic analyzer with an electrochemical detector, intended for the assessment of odor quality of natural gases and the determination of sulfur compounds in the gas. Preliminary studies were also carried out to prove the usefulness of the analytical system developed by the Department of Gaseous Fuel Odorizing INiG-PIB. A comparative study of different methods for measuring odor quality of natural gases used in the Department was carried out.

Nawanianie paliw gazowych gwarancją ich bezpiecznego użytkowaniaNawanianie podobnie jak wiele innych procesów technologicznych stale ewoluuje. Dzięki szybko rozwijającej się technologii pojawiają się coraz doskonalsze narzędzia służące do realizacji tego procesu, wliczając w to również nadzór nad nim. Stały rozwój w obszarze nawaniania jest bardziej efektywny, jeżeli istnieje ścisła współpraca między przemysłem gazowniczym dbającym na co dzień o bezpieczeństwo użytkowania gazów sieciowych (co gwarantuje oczywiście ich nawanianie) i nauką zapewniającą narzędzia i ułatwiającą ich aplikacje. Obecnie w Polsce proces nawaniania jest ustabilizowany oraz prowadzony na odpowiednio wysokim poziomie. Przyjęte zostały międzynarodowe standardy w tym zakresie. Artykuł przybliża historię nawaniania gazów, ze szczególnym uwzględnieniem warunków krajowych.Słowa kluczowe: nawanianie paliw gazowych, środki nawaniające, zapach. Fuel gases odorization as a security measureDue to rapid advancement in technology, more and more precise apparatuses are being developed to aid odorization, including the supervision of the process. Stable progress in odorization is more effective through close cooperation between the gas industry, which ensures safe use of the gas mains -obviously including its odorization -and science which provides the tools and facilitates the process. Currently, the deodorization process in Poland seems to be stabilized in practice and conducted at a sufficiently high level. International standards are adopted in this regard. The following article discusses the history of gas odorization, in particular domestic conditions.

One of the most important requirements concerning the quality of natural gases, guaranteeing their safe use, involves providing the proper level of their odorization. This allows for the detection of uncontrolled leakages of gases from gas networks, installations and devices. The concentration of an odorant should be adjusted in such a manner that the gas odor in a mixture with air would be noticeable by users (gas receivers). A permanent odor of gas is guaranteed by the stability of the odorant molecule and its resistance to changes in the composition of odorized gases. The article presents the results of experimental research on the impact of a hydrogen additive on the stability of tetrahydrothiophene (THT) mixtures in methane and in natural gas with a hydrogen additive. The objective of the work was to determine the readiness of measurement infrastructures routinely used in monitoring the process of odorizing natural gas for potential changes in its composition. One of the elements of this infrastructure includes the reference mixtures of THT, used to verify the correctness of the readings of measurement devices. The performed experimental tests address possible changes in the composition of gases supplied via a distribution network, resulting from the introduction of hydrogen. The lack of interaction between hydrogen and THT has been verified indirectly by assessing the stability of its mixtures with methane and natural gas containing hydrogen. The results of the presented tests permitted the identification of potential hazards for the safe use of gas from a distribution network, resulting from changes in its composition caused by the addition of hydrogen.

Celem prowadzonych przez Instytut Nafty i Gazu-Państwowy Instytut Badawczy badań nad możliwością mieszania strumieni gazów nawonionych środkami o odmiennej charakterystyce zapachowej było określenie, spowodowanych mieszaniem, zmian efektywności nawonienia wybranych gazów ziemnych. Badaniom poddano gazy nawonione przy użyciu powszechnie stosowanego w systemach gazowniczych środka zawierającego w swoim składzie siarkę (tetrahydrotiofen-THT) oraz alternatywnego bezsiarkowego środka nawaniającego o nazwie Gasodor ® S-Free ®. Badania laboratoryjne objęły szereg prób odorymetrycznych jakości zapachu ww. mieszanin gazów, prowadzonych w zależności od rodzaju stosowanego środka nawaniającego, stężeń nawaniaczy w gazie oraz rodzaju nawanianego gazu. Do określenia zmian skuteczności nawonienia zmieszanych strumieni gazów posłużyła analiza porównawcza efektu ich nawonienia w stosunku do nawonienia tych samych gazów za pomocą powszechnie stosowanego w Europie THT. W wyniku realizacji pracy scharakteryzowano zmiany jakości zapachowej mieszanin gazów ziemnych nawonionych różnymi środkami nawaniającymi, w kontekście zapewnienia bezpieczeństwa ich użytkowania. Słowa kluczowe: nawanianie paliw gazowych, środki nawaniające, intensywność zapachu. The application of Gasodor ® S-Free ® in European gas fuel odorization systems compared to commonly used sulfur gas odorants The aim of the Oil and Gas Institute-National Research Institute studies, on the blending possibility of natural gas streams odorized with different odorants was to determine changes in the odor efficiency of selected natural gas mixtures. The research was conducted using gases odorized with sulfurous odorant commonly used in gas systems (tetrahydrothiophene-THT) and a sulfur-free alternative odorant called Gasodor ® S-Free ®. Laboratory studies included a series of odorimetry quality tests of aforementioned gas mixtures carried out depending on: the type of used gas odorants, odorants concentrations and the type of odorized natural gas. To determine changes in the odorizing efficiency of the mixed gas streams, comparative analysis of odorizing effect compared to the same gas odorization was applied using THT which is commonly used in Europe. As a result of studies the changes in the odor quality of natural gas mixtures, odorized by various means, was characterized, in the context of ensuring the safety of their use.