No abstract

Public spaces exist in each space which has been built. In the case of small European towns, they are usually strictly defined: and include market square, side squares and streets, which are often clearly connected with each other with regard to functions and composition. There are also municipal units, which have been created as a result of the development and expansion of residential developments located near important industrial plants (e.g. within the Central Industrial Region). These units were built in accordance with the modernist principle of a functional town in its original form and did not have traditionally defined public spaces. The article presents the history and possibilities of creating such spaces in a small industrial town based on an example of Nowa Dęba.

The small city is a relatively well examined and widely described subject in literature. Usually, the urban structure of the small city is considered in relation to its original and historical spatial layout with juxtaposition of all subsequent developments in relation to the historical core of given settlement. The article attempts to identify various systems of urban structures in which one of the elements is a group or a single multi-family residential building, examine internal and external scenic relations and determine their impact on the landscape of the small city.

W XXI wieku problemy prawidłowego funkcjonowania terytoriów miejskich stają się bardzo istotnym zagadnieniem. Wydaje się, że miasta i aglomeracje, ze wzglę-du na większy potencjał gospodarczo -ekonomiczny stają się głównym elementem polityki przestrzennej państwa. Chcąc zwiększyć dochody i prestiż, władze miast, ekonomiści i politycy dążą niekiedy do powiększenia jego administracyjnych granic. Przykładem takiego wzrostu, rozumianego w kategoriach terytorialnych i administracyjnych jest Rzeszów. W latach 2006 -2010 miasto powiększyło swoją powierzchnię ponad dwukrotnie, a w planach strategicznych przewiduje się kolejne "przyłączenia". Wydaje się, że te działania pomijają pewne aspekty problematyki właściwej gospodarki przestrzenią, gdzie liczą się nie tylko efekty finansowe ale zrównoważony rozwój terytorialny, w tym racjonalne gospodarowanie miejską przestrzenią mieszkaniową.Słowa kluczowe: terytorium, środowisko mieszkaniowe, jakość zamieszkania, miasto WprowadzenieUrbanizacja jako wiodący trend w rozwoju krajów rozwiniętych jest już trendem historycznym. Współcześnie badacze skupiają się na problemach dezurbanizacji przestrzeni miejskiej w tym zjawiska "shrinking cities" -kurczenia się miast. Równocześnie powstają nieliczne miasta "na surowym korzeniu", istniejące osady uzyskują status miast, co rodzi konieczność budowy charakterystycznych przestrzeni śródmiejskich, a także istnieją jednostki zwiększające swoje terytorium.Obecnie w Polsce istnieją jedynie trzy miasta, które mogą wykazać wyraź-ny wzrost ilości mieszkańców -Warszawa, Rzeszów i Zielona Góra, przy czym 1 Autor do korespondencji / corresponding author:

“New cities” are perhaps one of the most interesting aspects of the construction, existence and subsequent development of the Central Industrial District. These settlement units founded “in cruda radis” have all a similar and characteristic layout structure. A newly established industrial plant of strategic production profile (usually associated with arms manufacturing) was directly or indirectly connected with a residential/services unit, which subsequently evolved into a city. The analysis of new settlements development in the COP area leads to identification of four groups, that vary in terms of transformation effects and current status. These are: small cities, medium cities, villages with urban characteristics and villages absorbed by previously shaped urban units. It seems that among these groups, the group of small cities deserves special attention, as it presents an explication of construction process and urban structure transformation, analysis of which may be easily achieved due to the size such units. This article presents the outline of layouts and the development history of the settlement units that were parts of functional/spatial structure created through the construction of industrial and residential estates in the Central Industrial District. The aim of the study was a framework analysis of how these cities originated and how the tissue of presented urban complexes transformed. The tools used to present these origins and basic urban development transformations included the analysis of available literature, museum/archive resources, general analysis of cartographic materials and also field studies.