No abstract

Bu çalışmada Türkiye'deki en yaygın merkezi sınav olan üniversiteye giriş sınavlarındaki başarıda, öğrencilerin yaşadığı yere ilişkin çeşitli göstergelerin etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada bağımlı değişken olarak öğrencilerin 2016 Lisans Yerleştirme Sınavlarındaki Türkçe-Matematik, Türkçe-Sosyal ve Matematik-Fen Puanları; bağımsız değişkenler olarak İllerde Yaşam Endeksi değişkenleri ele alınmış ve çok değişkenli doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre Türkçe-Matematik alanındaki başarı üzerinde yaşanan kente ilişkin eğitim, altyapı hizmetleri ve yaşam memnuniyeti değişkenlerinin istatistiksel olarak anlamlı bir etkisi vardır. Bu değişkenlerdeki değişim kentteki öğrencilerin ortalama puanlarındaki değişimin % 70,2'sini açıklamaktadır. Türkçe-Sosyal alanındaki başarı üzerinde gelir ve servet, eğitim, altyapı hizmetleri değişkenlerinin istatistiksel olarak anlamlı bir etkisi vardır. Bu değişkenlerdeki değişim kentteki öğrencilerin ortalama puanlarındaki değişimin % 62,1'ini açıklamaktadır. Matematik-Fen alanındaki başarı üzerinde ise eğitim değişkeninin istatistiksel olarak anlamlı etkisi vardır ve bu değişkendeki değişim öğrencilerin Matematik-Fen alanı puanlarındaki değişimin % 55,1'ini açıklamaktadır.

Bu çalışmanın amacı Yapay Sinir Ağları'nın finans alanındaki tahmin problemlerine uygulanabilirliğinin gösterilmesi ve Borsa İstanbul (BIST)-100 Endeksini etkileyen değişkenler arasındaki ilişkilerin modellenmesidir. Çalışmada BIST-100 Endeksi, Gecelik Faiz Oranları ve Dolar Kuru arasındaki ilişkiler ileri beslemeli, geriye yayılımlı Çok Katmanlı Algılayıcı (Multi-Layered Perceptron-MLP) kullanılarak Yapay Sinir Ağları ile modellenmiş ve BIST-100 Endeks değeri tahmin edilmiştir. Çalışmada 4 Ocak 2010 ile 7 Ocak 2020 arasındaki 2511 iş gününe ait veriler Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Elektronik Veri Dağıtım Sisteminden alınmıştır. Veri setinin % 90'ı eğitim, % 10'u test verileri olarak ayrılmış ve MATLAB 2020a ile veriler analiz edilmiştir. Çeşitli eğitim, aktivasyon ve transfer fonksiyonları arasından en uygun olanları veri seti üzerinde yapılan denemeler ile belirlenmiş, sonrasında çeşitli mimarideki modeller kurulmuş; modellerin tahmin başarıları, tahmin değerler ile gerçek veriler arasındaki regresyon ilişkisi ile belirlenmiştir. Kurulan modeller ile eğitilen ağların test verileri üzerindeki simülasyonu sonrasında modellerin performansları Ortalama Mutlak Yüzde Hata (Mean Absolute Percentage Error-MAPE) değeri kullanılarak yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre değişkenler arasındaki ilişkileri modelleyen ve en iyi performansı gösteren ağ, mimarisi 2-10-10-1 olan iki gizli katmanlı, her gizli katmanında 10'ar nöronu olan ağdır. Böylece Yapay Sinir Ağlarının finans alanındaki tahmin problemlerine uygulanabilir olduğu görülmüştür.

Bu çalışmada üniversite mezunu işsizlerin, işsizlik deneyimlerini etkileyen değişkenlerin betimsel ve çıkarımsal istatistiksel tekniklerle ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Bu amacı gerçekleştirmek için İŞKUR'a kayıt yaptıran 1237 üniversite mezunu işsize anket uygulanmıştır. Araştırmada sosyoekonomik düzey, cinsiyet, mezuniyet alanı, işsizlik süresi ve yaş bağımsız değişkenler olarak ele alınmıştır. Bağımlı değişkenler ise iş arama kanalları, işsizlik nedenlerine ilişkin algılar ve istihdam beklentileri olarak gruplanan başlıklar altında elde edilen verilerdir. Bağımsız değişkenlerin bağımlı değişkenler üzerindeki etkileri sınıflamalı verilerin arasındaki ilişkinin incelenmesini sağlayan Ki-kare Analizi ile incelenmiş, analiz 0,05 anlamlılık düzeyinde uygulanmıştır. Ayrıca bağımsız değişkenin sınıflamalı, bağımlı değişkenin sürekli değişken olduğu durumda aralarındaki ilişkiler Varyans Analizi (ANOVA Testi) ile belirlenmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre üniversite mezunu işsizlerin kullandıkları iş arama kanalları, işsizlik nedenlerine ilişkin algıları ve istihdam beklentileri çalışmanın bağımsız değişkenlerine göre farklılık göstermektedir.

The purpose of this study is to describe the views of academics about admission criteria to graduate education programs, who are working in the Social Sciences Institute and Educational Sciences Institute of Ankara University. Total of 274 academics employed in the Social Sciences Institution and Educational Sciences Institutions of Ankara University in the 2007-2008 school years participated in the study that is carried out on survey model. Participation levels of participants to some opinions about admission criteria to graduate education were determined and described in terms of frequencies and percentages. The results show that academics have some negations about the admission criteria to graduate education programs.