Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de program geliştirme alanında günümüze dek yapılmış olan (1993-2020) lisansüstü tezleri çeşitli yönleriyle incelemektir. Bu amaç doğrultusunda, nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılmıştır. Lisansüstü tezler, araştırmacılar tarafından geliştirilen tez inceleme formu ile analiz edilmiştir. Tez inceleme formu lisansüstü tezlerin hangi temalar altında analizinin yapılacağını göstermektedir. Analizler sonucunda, tezlerin yıllara göre incelenmesi sonucunda, en çok çalışmanın 2019 yılı içerisinde gerçekleştirildiği görülmektedir. Ayrıca, tezlerin yazıldığı düzeye göre incelendiğinde doktora seviyesinde yazılan tezler çoğunluğu oluşturmaktadır. Tezlerin öğretim düzeylerine ilişkin dağılımı incelendiğinde ise en çok araştırmanın yükseköğretim düzeyinde gerçekleştirilmiştir. Lisansüstü çalışmalarda kullanılan araştırma desenleri incelendiğinde en çok nicel araştırma yöntemlerinin, ardından karma yöntemlerin tercih edildiği belirlenmiştir. Lisansüstü çalışmalarda en çok kullanılan teknik/araçların yüksek lisans ve doktora çalışmalarının her ikisinde de sırasıyla görüşme, anket ve formlar olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu doğrultuda, en çok tercih edilen veri toplama tekniğinin yetmiş çalışma ile görüşme olduğu belirlenmiştir. Araştırmada yer alan tezlerin veri toplama sayısına göre incelendiğinde en çok üç veri toplama aracının kullanıldığı görülmektedir. Program tasarımı/geliştirme modellerine göre incelenen lisansüstü çalışmaların büyük çoğunluğunda kullanılan modele ilişkin bilgi verilmiştir.

Uluslararası değerlendirme programı sonuçları ile çeşitli araştırmaların bulguları okuma becerisi alanında Türkiye’nin alt sıralarda yer aldığını, öğrencilerin uzun metinlerden ziyade kısa metinleri okumayı tercih ettiğini göstermektedir. Buna ek olarak yetişen bireylerin üst bilişsel becerilere ulaşmasındaki güçlüklerin de vurgulanması nedeniyle 5. ve 6. sınıflar seçmeli Okuma Becerileri Dersi Öğretim Programı’nın incelenmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda, araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılarak DAPDEM öğretim programı değerlendirme ölçütleri ile 5 boyutta toplanan veriler betimsel analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Yapılan inceleme sonucunda, ölçüt kapsamında öğretim programında yeterli bilgi verilmediği ancak programın bir felsefesinin olduğu ve bu doğrultuda programın şekillendirildiği, hedef/kazanımların yatay ve dikey boyutta çoğunlukla uyumlu olduğu, içerik ve öğretme-öğrenme süreci açısından programda kısıtlı bilgiye yer verildiği ve öğretmenin içerik seçimi ve öğretme-öğrenme süreci konusunda esnek bırakıldığı, ölçme ve değerlendirme kapsamında da öğretmeni yönlendirecek araç ve gereçlere yer verildiği söylenebilir. Ders kapsamında uygun içerikli kitapların önerilmesi, üst bilişsel beceri gerektiren kazanımların saatlerinin arttırılması ve programda iyileştirmelerin yapılması önerilmektedir.