Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de pestisit kullanım miktarının iller, bölgeler ve pestisit grupları bazında incelenmesidir. Çalışma, Türkiye’de iller bazında en güncel veri olarak 2020 yılında pestisit kullanım verileri üzerinden hesaplamalar ve değerlendirmeler yapılarak oluşturulmuştur. İl verilerinden yola çıkılarak il sıralamaları yapılmış; iller bazında pestisit kullanım miktarları, yüzdeleri ve her bir pestisit grubuna göre kullanım miktar ve yüzdeleri ortaya koyulmuştur. Pestisit kullanımı; bölgeler, bölgelerde yer alan iller, bölgedeki ve bölgeye ait illerdeki pestisit gruplarına göre kullanım miktarları ve oranları bakımından kapsamlı olarak hesaplanarak, değerlendirilmiştir. Türkiye’de en çok pestisit kullanılan il Antalya, en az kullanılan il ise Ardahan’dır. Türkiye’de en çok pestisit; yetiştirilen ürün çeşitliliği nedeniyle Akdeniz Bölgesi’nde kullanılırken, en az kullanılan bölge ise Karadeniz Bölgesi’dir. Türkiye’de 2020 yılında en çok kullanılan pestisit grupları sırasıyla fungisitler (%38,4), herbisitler (%27,4) ve insektisitler (%23,0) olmuştur. Pestisit kullanımının en yoğun olduğu ilk üç il incelendiğinde, en çok kullanılan pestisit grubunun Antalya’da (%38,3) ve Manisa’da (%81,0) fungisitler, Adana’da ise insektisitler (%65,2) olduğu tespit edilmiştir. Üretimin sürdürülebilirliği için hastalık, zararlı ve yabancı otlarla mücadelede Türkiye’de de kimyasal mücadele en çok tercih edilen zirai mücadele yöntemidir. Pestisit kullanımı kaçınılmaz gibi görünse de üretici bilincinin oluşturulması ve entegre mücadelenin yaygınlaştırılmasıyla kullanımın azaltılmasının insan ve çevre sağlığı açısından olumlu etkiler yaratacağı öngörülmektedir.

Bu çalışmanın amacı; Çorum ilinde bitkisel üretim deseni içinde makarnalık buğdaya yer veren tarım işletmelerinin makarnalık buğday üretimi ve pazarlama yapısının incelenmesidir. Türkiye’nin makarnalık buğday üretiminde uzun yıllardır önemli illerinden birisi olan Çorum ilinde üreticilerin makarnalık buğday ekim alanlarının yıllar itibarıyla azaldığı görülürken, üreticiler tarafından en fazla tanınan ve en geniş alanlarda ekilişi gerçekleştirilen makarnalık buğday çeşidinin Çeşit- 1252 olduğu belirlenmiştir. Makarnalık buğdayları hammadde olarak kullanan makarna ve bulgur fabrikalarının Çorum ilinde faaliyet göstermesi; Çorum ilinde makarnalık buğday üretiminin sürdürülebilmesi açısından önemli bir faktör olarak görülmektedir. Üreticilerin makarnalık buğday çeşit tercihinde; verimi fazla olan, yörenin iklim ve toprak yapısına uygun ve kolay pazarlanabilen çeşitleri tercih ettiği gözlenirken, Çorum ilinde makarnalık buğday satış fiyatlarının, uzun yıllar boyunca ekmeklik buğday satış fiyatlarından fazla olduğu belirlenmiştir. Makarnalık buğday ıslah programlarının planlanmasında ve yürütülmesinde çeşit geliştiren kurum / kuruluşlar ile tarıma dayalı sanayicilerin ve üreticilerin de ihtiyacına yönelik yeni çeşit geliştirme işbirliklerinin arttırılması ile birlikte yeni geliştirilen ve yöreye uygun makarnalık buğday çeşitlerinin ve üretim tekniklerinin üreticiye ulaştırılma çalışmalarının artarak sürdürülmesi gereklidir. Bununla birlikte gelecek yıllardaki makarnalık buğday ekim alanlarında ve üretim miktarında azalmanın olabileceği de göz önünde bulundurularak, özellikle Güneydoğu Anadolu ve Orta Anadolu Bölgelerinde makarnalık buğday üretim alanları belirlenerek, bu alanlarda makarnalık buğdaya ayrı bir tarımsal destekleme modeli önerilebilir.

Bu çalışmanın amacı; uzun yıllardan beri Türkiye’nin önemli makarnalık buğday üretim alanlarına sahip olan Ankara ilinde, makarnalık buğday üretimi yapan tarım işletmelerinin üretim yapısının ve üreticilerin çeşit tercihlerinin incelenmesidir. Ankara ilinde makarnalık buğday üreten üreticilerin, yıllar itibari ile makarnalık buğday ekim alanlarını ve üretimini azalttığı görülürken, bilinirlilik ve ekim alanı olarak Kızıltan-91 makarnalık buğday çeşidinin önde olduğu belirlenmiştir. Üreticilerin uzun süredir kullanmış olduğu, bölgeye adaptasyonuna ve verim istikrarına güvendikleri makarnalık buğday çeşitlerinden vazgeçmedikleri, yeni geliştirilen çeşitlere yönelmeyerek riskten kaçındıkları ve sertifikalı tohumluk kullanımı konusunda yenilikçi olmadıkları görülmektedir. İklim koşullarına bağlı olarak, üretilen makarnalık buğdayın kalitesini arttırmaya yönelik yetiştirme metotları konusunda eğitim verilmesine, yeni geliştirilen çeşitlerin tanıtım ve yayımı konusunda yürütülecek faaliyetlerin çoklu disiplinli olarak kamu, özel sektör, kooperatifler ve üniversiteler ile işbirliği içinde planlanarak uygulanmasına ihtiyaç duyulmaktadır.

Bu çalışmada; Türkiye’de faaliyette bulunan makarna fabrikalarının üretim yapısı ve buğday alım kriterlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Türkiye’de faaliyette bulunan 18 makarna fabrikası ile tam sayım yöntemine göre yapılan çalışmada; fabrikaların buğday alış fiyatını belirlemede en önemli kriterlerin sırasıyla; buğdayın irmik rengi, protein oranı, camsı tane oranı ve gluten kalitesi olduğu belirlenmiştir. Makarna fabrikalarının %55’inin; yurt içindeki makarnalık buğday fiyatlarının yüksek olmasından ve yurt içinden istenilen kalite ve miktarda makarnalık buğday tedarik edemediklerinden dolayı her yıl değişen miktarlarda ithal buğday kullandıkları belirlenmiştir. Kalitesi yüksek makarnalık buğday çeşitleri, makarna sanayisi tarafından öncelikli olarak tercih edilmekte ve daha yüksek fiyatla alım işlemi görmektedir. Bu nedenle; geliştirilen çeşitlerin sektörün ihtiyaçlarını karşılayacak kalitede ve tohumluklarının da üreticinin erişebileceği yaygınlıkta olması gereklidir.

Bu çalışmanın amacı; Yozgat ilinde bitkisel üretim deseni içinde makarnalık buğdaya yer veren tarım işletmelerinin makarnalık buğday üretimi ve pazarlama yapısının incelenmesidir. Türkiye'nin makarnalık buğday üretiminde uzun yıllardır önemli illerinden birisi olan Yozgat ilinde üreticilerin makarnalık buğday ekim alanlarını yıllar itibarıyla artırdığı görülmektedir. Üreticiler tarafından en fazla tanınan ve en geniş alanlarda ekilişi gerçekleştirilen makarnalık buğday çeşidinin Kızıltan 91 olduğu belirlenmiştir. Üreticilerin makarnalık buğday çeşit tercihinde, verimi fazla olan, yörenin iklim ve toprak yapısına uygun ve kolay pazarlanabilen çeşitleri tercih ettiği gözlenirken, yörede makarnalık buğday satış fiyatlarının, uzun yıllar boyunca ekmeklik buğday satış fiyatlarından fazla olduğu belirlenmiştir. Yeni geliştirilen makarnalık buğday çeşitlerinin ve üretim tekniklerinin üreticiye ulaştırılma çalışmalarının artarak sürdürülmesi gereklidir. Ayrıca gelecek yıllardaki makarnalık buğday ekim alanlarında ve üretim miktarında azalmanın olabileceği de göz önünde bulundurularak, özellikle Güneydoğu Anadolu ve Orta Anadolu Bölgeleri'nde makarnalık buğday üretim alanları belirlenerek, bu alanlarda makarnalık buğdaya ayrı bir tarımsal destekleme modeli önerilebilir.