Pracownicy, Doktoranci oraz Studenci Instytutu Prahistorii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także Autorzy, którzy zamieścili swoje prace w niniejszym tomie, składają Pani Profesor Dobrochnie Jankowskiej wyrazy głębo-kiego szacunku i uznania, jak również podziękowania za lata pracy dla Instytutu oraz Uniwersytetu.Profesor D. Jankowska była związana z UAM, a zwłaszcza z archeologią uniwersytecką, od 46 lat. UAM był Jej jedynym miejscem pracy przez te wszystkie lata. Swoją pracę rozpoczęła 1 października 1969 r. Zatrudnił Ją Profesor Jan Żak, wieloletni, zasłu-żony kierownik i dyrektor Instytutu, i stanowiło to jedną z Jego pierwszych decyzji jako kierownika ówczesnej Katedry.Profesor D. Jankowska jest uznaną i cenioną w Polsce oraz w Europie specjalistką z zakresu archeologii epoki kamienia. Jej prace dotyczyły również, choć w mniejszym zakresie, archeologii wczesnego średniowiecza. Dzięki Jej aktywności badawczej, któ-rej główny trzon stanowiła epoka kamienia, współczesna archeologia zmieniła wyobrażenie o osadnictwie neolitycznym na Pomorzu. Stało się tak zwłaszcza dzięki nowatorskim badaniom wykopaliskowym i wynikom tych badań w okolicach środ-kowego dorzecza Łupawy (na stanowiskach w Łupawie, w Poganicach), prowadzonym przez wiele lat pod kierunkiem prof. dr hab. D. Jankowskiej. Zrewolucjonizowały one ówczesną wiedzę archeologiczną w odniesieniu do epoki kamienia.D. Jankowska zajmowała się również problematyką średniowiecza, realizując zakrojone na dużą skalę prace archeologiczne na grodzisku w Łupawie czy na osadzie wczesnośredniowiecznej w Wojnowicach, pow. leszczyński. Interesowały Ją także starsze okresy epoki kamienia, dlatego podjęła się rozpoznania i badań wykopaliskowych schyłkowopaleolitycznych i mezolitycznych obozowisk nad jeziorem Świdwie w Bolkowie, pow. policki. W sferze Jej zainteresowań naukowych pozostawały związki Pomorza w okresie neolitu z obszarem Meklemburgii, SzlezwikuHolsztyna i wysp duńskich. Zajmowały ją relacje kulturowe na obszarze zachodniobałtyckim. Temu zagadnieniu poświęciła wiele prac, m.in. monografię o wielkiej wadze merytorycznej, wydaną w 1990 r.: Społeczności strefy południowo-zachodniobałtyckiej w dobie neolityzacji. Jej dorobek naukowy jest bardzo ważny, wielce znaczący dla rozwoju naszej dyscypliny.

No abstract

The aim of the article is the preliminary presentation of the methodological tradition and theoretical condition of Polish archaeology. I focus here on the standard practice of Polish archaeologists, showing that either they have developed by themselves, borrowed or adapted elements of theories. Archaeological publications will be the basis for the article. The article also points to the multifaceted inspiration flowing from the humanities, social and biological sciences towards archaeology. The role of methodological turns was emphasized: anti-positivist, textual, visual, and performative. As a result, archaeology reached out to them with great hope, looking for answers to troublesome questions concerning forms of social life and culture in the past. The article highlights the individual aspects of Polish archaeology, including the nonobvious influence of Marxism, and processual and post-processual thinking.

No abstract

No abstract