No abstract

"Cel, do którego zmierzamy, wychowując i żądając wychowania, zależy od sposobu patrzenia, z jakim przystępujemy do rzeczy". J. F. Herbart, Pedagogika ogólna wywiedziona z celu wychowaniaInspiracją do powstania tego artykułu była dla mnie lektura monografii Sergiusza Hessena , polskiego pedagoga rosyjskiego pochodzenia, napisana przez współczesną znawczynię jego twórczości Andreę Folkierską 1 . Moją uwagę zwróciło pewne przemilczenie, które nie tyle zakradło się do tej znakomitej książki, ile raczej świadomie zostało wprowadzone przez autorkę. Chodzi mi -mówiąc najogólniej -o miejsce religii w Hessenowskiej filozofii wychowania. Folkierska wyłączyła tę sprawę poza nawias swoich dociekań, twierdząc, że: "Hessen określa […] najwyższą warstwę [rozwoju moralnego człowieka] w eschatologiczno-mistycznych terminach «wspólnoty duchów» i «Państwa Bożego»" 2 , które można pominąć bez żadnego uszczerbku dla "całościowo rozumianej myśli Hessena" 3 . Jak każdy, tak i ten krok z pewnością miał swoje przyczyny. Jednak bardziej interesuje mnie inne pytanie, a mianowicie: jakie znaczenie miała dla samego Hessena religia?Aby na nie odpowiedzieć, rozważę na wstępie problem źródeł deprecjacji religii we współczesnej pedagogice polskiej w ogóle, a w szczególności w kon-

No abstract

Warszawa Szkoła miejscem kształtowania kompetencji moralno-etycznej i kompetencji religijnej Twierdzenie, że szkoła-niezależnie od tego, czy publiczna, czy niepubliczna-winna być przede wszystkim miejscem kształcenia i wychowania, jest truizmem. Za oczywiste uważa się bowiem, że specyficzne zadanie tej instytucji polega na przygotowaniu młodego pokolenia do prowadzenia samodzielnego życia przez wyposażenie poszczególnych jednostek w niezbędne do tego kompetencje zarówno w zakresie wiedzy i umiejętności, jak i współżycia społecznego. Ponadczasowy charakter tego zadania bynajmniej nie implikuje statyczności szkoły. Wręcz przeciwnie, cechą wyróżniającą codzienność szkolną jest zmiana. Potwierdza to nawet pobieżny rzut oka na mniejsze i większe reformy oświatowe przeprowadzone w naszym kraju po 1989 roku. Jedną z nich była wprowadzona na początku roku szkolnego 1990/1991 modyfikacja dotycząca programu nauczania. W jej wyniku w planie lekcji szkół publicznych znalazły się dwa nowe przedmioty: religia i etyka 1. Do dziś ta decyzja wzbudza sporo kontrowersji, które zostały nie

No abstract