Bu güne kadar yapılan çalışmalarda sessizlik; kişilerin çalıştıkları kurumlar ve sorumlu oldukları işle ilgili düşünce, fikir, kaygı ve önerilerini çok çeşitli nedenlerle dile getirmekten kaçınmaları olarak kavramsallaştırılmıştır. Bu çalışmada; kurumlarda çalışanların sessiz kalmalarına neden olabilecek örgütsel/bireysel nedenleri tespit etmek amacıyla nitel araştırma yöntemi tercih edilerek, katılımcılarla derinlemesine mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Yapılan görüşmeler sonucunda kabullenici, korunmacı, korumacı ve faydacı sessizlik olarak adlandırılan sessizlik türleri ortaya çıkmıştır. Katılımcılar; sıklıkla, fikirlerinin yöneticiler tarafından önemli/değerli bulunmayacağına yönelik düşünceleri doğrultusunda rıza temelli sessiz kalmakta (Kabullenici Sessizlik); açıkça konuşmanın olası bireysel sonuçlarından korkmalarından dolayı kasıtlı olarak sessiz kalmaya yönelmekte (Korunmacı Sessizlik); diğer kişilerin/kurumun yararını gözetmek amacıyla işbirliği temelinde sessiz kalmayı seçmekte (Korumacı Sessizlik) ve kurumdaki gelişmeler karşısında sessiz kalmanın kendilerine ilerleyen zamanlarda yararının dokunabileceği inancıyla başkalarına zarar vermesine rağmen stratejik olarak sessiz kalmayı tercih etmektedirler (Faydacı Sessizlik).

Kıskançlık, bir kişinin, başka bir kişide, kendisinden daha üstün özelliklerin var olduğunu fark etmesi sonucunda, bu avantajlı durumu ele geçirme isteğini içinde barındıran acı verici bir duygu olarak tanımlanmaktadır. Bu olgunun kendi içinde hem duygusal, hem de bilişsel bir değerlendirme sürecini barındırdığı düşünüldüğünde, çalışma ortamında kişilerin yapmış oldukları sosyal karşılaştırmaların ve statüleriyle ilgili sahip oldukları endişelerin, çalışma arkadaşlarına karşı hissettikleri yıkıcı duygulara zemin oluşturması beklenmektedir. Özellikle yerel yazında işyerinde yaşanan kıskançlıkla ilgili az sayıda çalışmaların yer alması ve bu kavramın ilgili öncellerle (statü endişesi ve işbirlikçi amaç yapıları) ilişkisinin hem ulusal hem de uluslararası yazında daha önce irdelenmemiş olduğu düşünüldüğünde, bu çalışmada önerilen modelin, çalışanların içinde barındırdıkları kıskançlık duygusunun açığa çıkmasını kolaylaştırıcı dinamiklerin anlaşılması ve çağdaş yönetim uygulamalarına ışık tutması açısından yazına katkı sağlayacağına inanılmaktadır.

Ahlaki çözülme kavramı, kişilerin, ahlaki standartlarıyla, içinde bulundukları davranışın birbirleriyle uyuşmaması neticesinde yaşamış oldukları çelişkiyi, bir takım bilişsel mekanizmaları kullanarak ortadan kaldırma çabası içine girmeleri olarak tanımlanabilir. Bu çalışmada, kurumlarda yaşanan etik dışı davranışların zeminini oluşturabileceği düşünülen ahlaki çözülme sürecinin aşamaları, hizmet sektöründe faaliyet gösteren bir kurumda gerçekleşmiş olan bir örnek olay yardımıyla derinlemesine incelenmiştir. Bunun yanı sıra, bu çalışmanın hem kurumlarda yaşanan ahlaki çözülme mekanizmalarına zemin oluşturabilecek öncellerin tespiti hem de konuyla ilgili alandaki az sayıdaki nitel çalışmayı destekleyici özelliği nedeniyle alan yazına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Kariyer endişesi; kişinin çalışma hayatında kariyeriyle ilgili kendisini tehdit eden ve/veya belirsizlik yaşamasına neden olan bir durumla karşı karşıya kaldığında ortaya çıkan duygu durumu olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışmada; kurumlarda çalışan kişilerin yaşamış oldukları kariyer endişesinin altında yatan konuları tespit etmek amacıyla nitel araştırma yöntemi tercih edilmiş ve hem kamu sektöründe hem de özel sektördeki farklı örgütlerde çalışan 37 katılımcıyla derinlemesine mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Yapılan görüşmeler sonucunda söz konusu endişenin arka planında bireysel, örgütsel, teknolojik ve toplumsal konular başta olmak üzere çalışma arkadaşları, yönetici ve istihdam ile ilgili konulardan kaynaklandığı ortaya konulmuş ve çalışanların bu endişeyle baş edebilme yolları sıralanmıştır. Bu çalışmanın, kariyerini yerleştirme/sürdürme döneminde olan çalışanların yaşamış oldukları kariyer endişesinin altında yatan nedenleri belirlemeye yönelik olarak yapılan bir nitel çalışma olması nedeniyle alanyazına katkıda bulunacağına ve konuyla ilgili gelecekte yapılacak araştırmalara zemin oluşturacağına inanılmaktadır.

Workplace incivility is defined as ‘low-intensity deviant behaviour with ambiguous intent to harm the target, in violation of workplace norms for mutual respect’. According to this definition, when the employees act rudely in their social interactions, it lead to some unexpected consequences damaging their employment and work-related issues in organisations. This study investigate the effects of Machiavellianism and person–group dissimilarity on workplace incivility. The data were collected from a total of 185 employees. Questionnaire technique has been used as the data gathering method. In data collection tool, a 7-item Workplace Incivility Scale, 20-item Mach IV Scale and 6-item Perceived Dissimilarity Scale were used. The results indicated that Machiavellianism and person–group dissimilarity have significant positive contributions on workplace incivility. The findings provide evidence that identifying the individual and situational predictors of workplace incivility lead managers to become more aware of hostile working environments and the need to revise their management techniques.   Keywords: Workplace incivility, Machiavellianism, person–group dissimilarity, incivility.