RESEARCH OBJECTIVE: The authors’ aim is to create an original typology of the social roles of grandparents in modern society. The reflection is set in the context of demographic changes related to ageing processes and theories of life cycles. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The main thesis is that despite the significant sociocultural changes occurring in the context of the intensifying aging processes of societies, it is possible to indicate the multiplicity of roles played by grandparents. The article is based on two research projects conducted among women aged 50‑64 and men aged 55‑69 living in the Lubuskie Voivodeship. The data used has a qualitative character, and the empirical basis is 110 written biographical stories. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The background of the study is data from public statistics that illustrate the deepening ageing processes of the region’s population. Unfavourable demographic processes are intertwined with sociocultural changes related to the change of gender roles, professional activity, and free time. This element is related to the concept of life phases. An extensive theoretical introduction precedes the analysis of the results of research on the typology of the social roles of women and men as grandparents. RESEARCH RESULTS: An original typology of the roles of grandparents in the modern world was proposed. The mechanisms related to the roles focus mainly on meeting the needs of the family in the first place. We can draw an axis of traditional vs. modern, which leaves room for some other indirect possibilities (e.g. space for female self‑realization). However, it depends on the sociocultural factors and scripts implemented at earlier stages of family life. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: There is no uniform and coherent grandfathering pattern, and there is a clear difference between the sexes on the axis of involvement in caring functions.

Podstawowym celem artykułu jest podjęcie próby odpowiedzi na pytanie o to, co może spowodować przeobrażenia migracji czasowych Ukraińców przebywających w Polsce w pobyty stałe/migracje osiadłe; jakiego rodzaju „kotwice” są potrzebne (i realizowane) w procesie przekształcania się charakteru i wzoru migracji? Empiryczną podstawę do realizacji tak postawionego celu daje 36 wywiadów przeprowadzonych wśród obywateli ukraińskich zatrudnionych w Polsce w 2019 r. Teoretycznej inspiracji dostarczyła koncepcja społecznego zakotwiczania, która odnosi się do procesu poszukiwania życiowych punktów oparcia – kotwic, pozwalających jednostkom na osiągnięcie psychospołecznej stabilizacji i na efektywne funkcjonowanie w nowych warunkach.

Sukces wdrożenia polityki migracyjnej zależy od wielu czynników, ale kluczową rolę w tym procesie odgrywają urzędnicy. Decyzje i projekcie migrantów dotyczące dalszego pobytu w Polsce zależą od interpretacji przepisów prawnych, reguł instytucjonalnych i formalnych w tym aspekcie. Celem artykułu jest analiza subiektywnych doświadczeń ukraińskich migrantów zarobkowych z polskimi instytucjami i reprezentującymi ich pracownikami. Nasze rozważania zostały umieszczone w paradygmacie neoinstytucjonalnym. Badanie subiektywnych interpretacji doświadczeń migrantów jest ważnym elementem analizy, który pozwoli nam sprawdzić, jak elementy polityki migracyjnej są wdrażane w praktyce. Biorąc pod uwagę ustalenia wynikające z badania, można założyć, że funkcjonowanie sprawnej administracji nie powinno ograniczać się tylko do zgodności z przepisami prawa, ale przekraczać je w granicach moralnie dozwolonych, w celu zwiększenia skuteczności realizowanych działań w wielu wymiarach.

No abstract

Every humanitarian crisis is also an education crisis. Beyond learning, education offers a protective environment that is even more relevant to crisis-affected populations, particularly children. As a result of the intensified wave of refugees following the Russian invasion of Ukraine, nearly 200,000 Ukrainian students were sent to Polish schools. This is an unprecedented situation that authorities at various levels and schools have to deal with. The article is an attempt to answer the question to what extent such a large influx of foreigners is a challenge for the Polish education system, or more broadly for the education policy of Poland. What are the directions of the necessary changes in the existing legal rules and the functioning educational system, and who should implement these changes? A thesis was formulated that for a long time the problem of educating the children of foreigners (both immigrants and refugees) had not been of much interest to the central educational authorities, and the introduced solutions had not been implemented on a large scale. In a situation resulting from the war in Ukraine, the influx of refugees exposed the shortcomings of this system. The COVID-19 pandemic and the related operation of the school in a remote formula, changing the previously known grammar of the education system, also had an impact on the existing situation.