Bu çalışmanın amacı, kültür çevirisi kavramına felsefi bir bakış açısı sunmaktır. Dillerarası yazılı çeviri birçok açıdan ele alınmış ve çevirinin olasılığı felsefi açıdan da irdelenmiştir. Öte yandan, Çeviribilim’de son yıllarda gittikçe merkezi bir konuma yerleşen kültür çevirisi kavramı felsefi bir zemine oturtulmamıştır. Makalenin amaçlarından biri, bu alandaki boşluğu doldurmaktır. Çalışmanın çözüm aradığı araştırma sorusu, kültür çevirisinin ne ölçüde olanaklı olduğudur; bu soruya yanıt ararken için ise öncelikle bir kültürü anla-manın olanaklılığı ele alınacaktır. Çalışmanın bir başka amacı ise kültür çevirisi kavramını felsefi açıdan ele almanın Çeviribilim alanına yapacağı katkılar konusunda farkındalık yaratmaktır. Çalışmada kültür çevirisi kavramı Antropoloji’deki kökenleriyle birlikte ele alınacak, Çeviribilim literatüründe konumlandırılacaktır. İngiliz antropolog Evans-Pritchard’ın Azande toplumuna dair analizine Peter Winch, H.O. Mounce, William P. Brandon ve Nigel Pleasants gibi Anglo-Amerikan felsefecilerin verdikleri yanıtları karşılaştırmalı olarak incelenecektir. Çalışma kapsamında Kültür Antropolojisi, Çeviribilim ve Felsefe alanlarında kaynak taraması yapılmış, ayrıca Birleşik Krallık’ta kitap kulüpleriyle yapılmış saha araştırması aracılığıyla toplanmış etnografik veriden yararlanılmıştır. Kitap kulüplerinin John Wyndham’ın The Kraken Wakes ve Gabriel García Márquez’in One Hundred Years of Solitude kitaplarını tartıştığı toplantılardan kesitler sunulmuştur. Yöntemsel açıdan çalışma, kuramsal tartışmayla etnografik veri analizini bir araya getirmiştir.

This study analyzes the translation of political narratives in Beyoğlu’nun En Güzel Abisi, a 2013 detective novel by the best-selling Turkish author Ahmet Ümit. Translated into English by Elke Dixon as When Pera Trees Whisper (2014), the novel addresses the events of 6–7 September 1955 that led to the exodus of non-Muslim communities from Istanbul as well as the Gezi Park protests in 2013. The source text reproduces the competing public narratives on issues including ethnic diversity in Turkey, the public mobilization at Gezi, and police intervention during the protests. These narratives play a crucial role, particularly in light of the framing of the protagonist, Chief Inspector Nevzat, as a “good cop” in previous installments of the detective series. In the target text, Elke Dixon translates narratives and counter-narratives for an international readership, conveying the variety of narrative perspectives and framing choices through explicitations, shifts, and other strategies.

This article aims to explore British readers’ aesthetic responses to fiction in translation, based on ethnographic data from reading groups around the UK. Examining excerpts from book club meetings on Haruki Murakami’s After Dark (trans. Jay Rubin), Ivan Turgenev’s Fathers and Sons (trans. Richard Freeborn) and José Eduardo Agualusa’s Rainy Season (trans. Daniel Hahn), the study investigates judgements regarding the visibility of translation in particular. A case is made for “consuming” translated literature. With an analytical perspective derived from the sociology of art, the paper focuses on the various dimensions of reading such as pleasure, status and textual-linguistic (in)tolerance. The analysis of excerpts reveals that readers derive pleasure from texts that have undergone interlingual transfer as long as they recognize the artistry involved in the translation profession, where such recognition is culture-bound.

Covid-19 pandemisi sırasında halkın bilgilendirilmesi konusunda çevrimiçi haber portallarına büyük görevler düşmüş, dünyadaki gelişmelerin farklı dil topluluklarına aktarılması haber çevirisi aracılığıyla gerçekleşmiştir. Öte yandan, pandeminin ve pandemiyle ilgili yapılan bilimsel araştırmaların hızlı seyri, nihayetinde tıp bilgisi sınırlı olan gazeteci ve çevirmenleri terminoloji ve dil kullanımı açısından zorlamıştır. Bu makalede İngilizce 10 Covid haber metniyle bunların Türkçe çevirisi karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Erek metinler 2020-2022 yıllarında çevrimiçi gazete Diken’de yayınlanan derleme-çeviriler arasından seçilmiştir, kaynak metinler de bunların The Guardian’dan alınmış İngilizce asıllarıdır. Çalışma için oluşturulan 11408 sözcüklük bütünce açımlama ve yeniden bağlama oturtma gibi bilimsel/teknik metin üretimi açısından incelenmiştir. Covid'e özgü tıp terimleri, söz öbekleri ve halk sağlığı uzmanlarından alıntılar içeren kaynak metinlerin, diliçi çeviriyi de içeren bir popülerleştirme (Myers 2003) sürecinin sonucunda oluşturulduğu söylenebilir. Bu durumda dillerarası çeviri süreci ikinci bir popülerleştirmeye işaret eder ve bu çerçevede en sık kullanılan stratejilerden biri sadeleştirmedir (Liao 2016). Araştırmaya dahil edilen metinlerin hepsinin kısaltılarak çevrildiği (toplam 8280 sözcükten 3128 sözcüğe), ayrıca erek bağlamla ilgili bilgi ekleme gibi başka derleme-çeviri (Schäffner 2012) uygulamaları kullanıldığı gözlemlenmiştir. Dolayısıyla çalışma kapsamında hem kaynak metinler hem de erek metinler bilimin popülerleştirilmesi açısından karşılaştırmalı olarak çözümlenmiş, açımlama ve yeniden bağlama oturtma stratejilerine örnekler verilmiştir. Kaynak taraması Çeviribilim’de haber çevirisi, bilim metinleri çevirisi ve bilimin popülerleştirilmesi alanlarını kapsamıştır.