The purpose of the article is to show how the doctrine of the King’s Two Bodies formulated by lawyer Edmund Plowden influenced political practice and its artistic representation. It is worth emphasising that the image of the king as a one-man corporation includes an immanent conflict resulting not only from the coexistence of conflicting identities in one person, but also from the need to constantly negotiate relations between them. Therefore, the concept of two bodies could simultaneously serve as a tool for legitimising and contesting power. This paradox is well illustrated by Queen Elizabeth I’s famous declaration “Richard II is Me”, which has been intriguing researchers for decades and receiving extensive comments. So far it has not been placed in the context of the doctrine of the King’s Two Bodies, in which it sounds probably most fully. The perspective of abolished temporality inscribed in it sheds a new light on the queen’s identification with Richard II: both the historical ruler and the hero of the Shakespearean chronicle.

No abstract

Trupa aktorska na scenie gra mim: ten ojca ma maskę, Ten znowu syna, a tamten rolę bogacza w nim gra. Wkrótce, gdy rolę dla śmiechu zamkną na scenie oklaski, Znika z nich maska przybrana, wraca prawdziwa twarz 1 .-na tym cytacie z Petroniusza XII-wieczny filozof Jan z Salisbury opiera swoją teorię życia publicznego. W księdze trzeciej traktatu Policraticus, w rozdziale The comedy or tragedy of this world (Komedia albo tragedia tego świata), interpretuje ów czterowiersz następująco:Mówi się, że życie człowieka na ziemi jest wojowaniem. Gdyby duch proroka miał ogląd naszych czasów, mógłby słusznie powiedzieć, że życie człowieka na ziemi jest raczej komedią, w której każdy zapomina swoją rolę i odgrywa inną 2 .

Uroczystości intronizacyjne królowej Elżbiety I w 1559 roku – jak wszystkie ceremonie związane z sukcesją władzy królewskiej – stanowią ciekawy przykład tego, co Victor Turner określił jako dramaty społeczne. Królowa Elżbieta doskonale uświadamiała sobie nierozerwalny związek między sztuką sprawowania rządów (statecraft) i sztuką sceniczną (stagecraft). Uroczysty wjazd do Londynu i koronacja były dla królowej pierwszą publiczną okazją do prezentacji swojego wizerunku quasi-teatralnymi środkami, przy pomocy dekoracji i atrybutów, gestów i kostiumów. Celem uroczystego wjazdu była tyleż panegiryczna prezentacja wstępującej na tron królowej, ile wytyczenie kierunku jej rządów w sytuacji przesilenia politycznego po śmierci królowej Marii. Towarzszące wjazdowi alegoryczne widowiska stanowią spójny program prezentujący Elżbietę jako przeciwieństwo poprzedniczki. Cel obrzędu koronacyjnego był tymczasem odwrotny: każdy jego element służył podkreśleniu trwałości i ciągłości monarchii. Władca w czasie koronacji zyskiwał nową tożsamość i nowe ciało. W myśl elżbietańskiej doktryny „dwóch ciał króla”, opisanej przez Ernsta Kantorowicza, monarcha w chwili koronacji wyrzekał się swojej jednostkowej tożsamości i stawał się ponadosobowym Królem, który nigdy nie umiera. Uroczystości inaugurujące rządy Elżbiety miały więc komplementarny charakter:ukazywały królową jako „nową nadzieję” protestanckiej Anglii i równocześnie jako prawowitą spadkobierczynię tronu, nie tyle godną swoich poprzedników, ile z nimi tożsamą.

No abstract