Bu çalışmanın temel amacı, 2015 yılındaki PISA uygulamasında elde edilen veriden yararlanılarak, Türkiye'deki öğrencilerin fen okuryazarlığını etkileyen öğrenci ve okul düzeyindeki değişkenlerin belirlenmesidir. Böylece öğrencilerin fen okuryazarlığı düzeylerini yordayan değişkenlerden oluşan hiyerarşik bir modelin elde edilmesi hedeflenmiştir. Özellikle 2015 yılındaki PISA uygulamasında Türkiye'nin ortalama başarı düzeyindeki keskin düşüş göz önüne alındığında bu çalışmanın sonuçları daha da büyük önem kazanmaktadır. Bu bağlamda, hem verinin kümelenmiş doğası hem de elde edilen yüksek grup-içi korelasyon katsayısı (ICC) değeri (0,52) nedeniyle bahsi geçen modelin elde edilebilmesi için hiyerarşik doğrusal modelleme (HLM) analizinden yararlanılmıştır. Sonuç olarak, öğrencilerin fen okuryazarlığı seviyesini yordayan, öğrenci düzeyinde dokuz, okul düzeyinde ise dört anlamlı değişkenden oluşan bir model elde edilmiştir. Öğrenci düzeyindeki değişkenler, kişiye, öğrenme süresine ve öğrenme-öğretme sürecine özgü değişkenler olmak üzere üç grupta incelenirken okul düzeyindeki değişkenler ise okul kaynaklarıyla ilgili ve okuldaki öğrenme ortamıyla ilgili değişkenler olarak gruplandırılmıştır. Öğrenci düzeyinde en etkili değişken öğrencilerin "haftalık fen dersi süresi" olurken okul düzeyinde öğrenci başarısını en güçlü yordayan değişken ise "okulun fen bilimlerine özgü kaynakları" olmuştur. Bununla birlikte, öğrencilerin okul dışındaki toplam çalışma süresiyle fen okuryazarlığı seviyeleri arasındaki negatif ilişki bu çalışmada elde edilen ilginç sonuçlardan bir tanesi olarak öne çıkmaktadır.

No abstract

Before taking formal science education, learners usually construct preconceptions based on their daily life experiences, many of which are scientifically unacceptable misconceptions. In formal science learning, new concepts often contradict these misconceptions. To correct a misconception, it is first needed to create dissatisfaction about it by initiating cognitive conflict. This study aims to create an animated concept cartoon about circular motion and evaluate its usability to start cognitive conflict about centrifugal force misconception in online learning. This is a one-group quasi-experimental study whose participants are 110 undergraduate students with non-science backgrounds. An animated concept cartoon about circular motion and an online data collection instrument were developed and implemented for the participants. Results showed that half of the participants might be considered to be in a status of cognitive conflict after reading the animated concept cartoon. In addition, participants' overall satisfaction with the animated concept cartoon was found to be relatively high. Participants' satisfaction with the animated concept cartoon was equal for students with and without cognitive conflict. In the context of these findings, the animated concept cartoon may be considered an enjoyable and useful learning activity to initiate cognitive conflict in online science learning.