No abstract

Kültürel peyzaj değerleri görsel peyzajı belirleyen en önemli öğelerden biridir. Çevre peyzajının zamana bağlı olarak değişiminde; yöre insanının yaptığı faaliyetler yani o bölgenin kültürü etkilidir. Bu nedenle kültürel peyzaj her bölgeye göre farklılık gösterir. Bir bölgede yapılan faaliyetlerin niteliği ve alanın kullanımı bölgenin geleceği için çok önemlidir. Alanın çevresel peyzajını etkileyen en önemli kültürel faktörlerden biri de tarımsal üretimdir. Tarımsal üretim arazi şeklini, alan kullanımını ve bunlara bağlı olarak görsel peyzajı değiştirirken, görsel etki de mevsimlere bağlı olarak değişecektir. Karabiga beldesi, Biga ilçesindeki ilk yerleşim yerlerinden olması nedeni ile tarım kültürü açısından çok eskidir. Marmara Denizi'nin güneybatısında, Anadolu toprakları kıyısında bulunan belde, bağları, bahçe bitkileri ve şarap üretimi ile ünlüdür. Bu çalışmanın amacı, ilk yerleşiminden bugüne tarımsal üretimin etkin olduğu Karabiga bölgesinin tarımsal kültürel miras olarak belirlenmesinin sağlanmasıdır. Çalışma yönteminde Karabiga’ nın tarım arazilerinin karakterleri, yerleri ve değişimleri, tarımsal faaliyet türleri, önemli yerel ürünler çevre ile ilişkili olarak analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda; bölgede tarımsal faaliyetlerin gittikçe terk edilerek sanayi yatırımlarının artmakta olduğu belirlenmiştir. Bölgede tarımsal kültür açısından üretimi yapılan en önemli ürünler belirlenmiştir. Bunların geleneksel üretim ve kullanım yöntemlerinin gelecek nesiller için miras olarak bırakılması önerilmiştir. 

The purpose of this study was to evaluate biocultural landscapes and associated ecosystem services in the region of Suğla Lake located in Konya Province of Turkey. Method of the study includes four stages. In the first stage, the biodiversity function of landscapes was identified by overlapping the maps of flora and fauna and then it was evaluated by using a 1-5 score system. Second, the cultural diversity function of landscapes was evaluated by site survey and literature review. The obtained data were evaluated according to the 11 criteria by using a 1-4 score system. The analysed data were transferred on to the maps. Third, the biocultural landscapes were designated by overlapping the maps of the biodiversity and cultural diversity functions of landscapes. Finally, major ecosystem services provided by the biocultural landscapes were examined by assessing the collected data on the biodiversity and cultural diversity functions of landscapes and review of literature.

ÖzÇimenlik Kalesi, Osmanlı İmparatorluğu'nun yükselme döneminde ilk padişah olan Fatih Sultan Mehmet (II. Mehmet-1451-1481) tarafından yaptırılmıştır. Çanakkale boğazından İstanbul'a gelebilecek savaş gemilerini engellemek amacı ile inşa edilmiştir. Çanakkale boğazının en dar yerinde, Gelibolu yarım adasındaki Kilitbahir Kalesi ile karşılıklı olarak planlanmıştır. Çalışmanın amacı, Kale'nin kent dokusu bütününde tarihi peyzaj elemanı olarak irdelenmesidir. Bu doğrultuda kale ve park alanı, mekânsal, işlevsel ve estetik açıdan analiz edilerek öneriler getirilmiştir. Çalışma sonucunda kale ve park alanının kentsel gelişimden kopuk olduğu, yoğun olarak turizme yönelik kullanıldığı ve park alanının bitkisel tasarım, bitki türü ve niteliği açısından yetersiz olduğu belirlenmiştir.

Öz: Kültürel peyzaj, "kültürel ve doğal kaynakları ve bu bağlamda yaban hayatı ve evcil hayvanları içeren, tarihi bir olay ve bir etkinlikle birlikte olan ya da çeşitli kültürel ve estetik değerler sergileyen coğrafi alanlar" olarak tanımlanmaktadır. Çanakkale kenti hem tarihi hem de kültürel açıdan çok zengin kaynaklara sahiptir. Bu kaynak değerlerinin kentin planlanmasında ön plana çıkarılması ve etkin koruma önlemleri ile kullanılması önemlidir. Çalışmada kent merkezinin mekânsal özellikleri, rekreasyonel kullanım olanakları, kültürel kaynak değerleri ve sorunlarının envanteri çıkarılarak arazi çalışmaları ile uzman görüşleri doğrultusunda alanın sahip olduğu kültürel peyzaj değerleri SWOT analizi ile belirlenmiştir. Bunlar; tarih, arkeoloji, yerel mimari, el sanatları, dini yerler, festivaller, tarımsal faaliyetler, çevresel konular, yaygın eğitim-kadın eğitimi olanakları, korunması gerekli anıtsal obje ve alanlar başlıkları dikkate alınarak değerlendirilmiştir. Her bir ölçütle ilgili olarak alan değerlendirilmiştir. Bu değerlendirme sonucunda çalışma alanının kültürel peyzajına katkı sağlayan mekânlar ve alanlar belirlenerek vaziyet planı üzerine işlenmiştir. Çalışmadan elde edilen veriler, kentin geleceğe yönelik planlanmasında resmi ve özel kurum ve kuruluşlar tarafından hazırlanacak proje çalışmalarında ve her türlü peyzaj mimarlığı uygulamalarında yol gösterici olacaktır.