Algler; güneş ışığı, su ve karbondioksiti biyokütleye dönüştürebilen hücre fabrikaları olarak bilinirler. Yaygın olarak büyüklüklerine göre sınıflandırılan algler (mikroalgler ve makroalgler), çok fazla çeşitlilik gösterebilen heterojen organizma gruplarıdır. Algler türe, yetiştiği bölge, mevsim, hasat şekli, depolama koşulları ve gıda işleme tekniklerine bağlı olarak değişiklik göstermek ile birlikte, yapılarında yüksek miktarda lipit (%20-80), protein (%39-71) ve diyet lifi içermektedir. Ayrıca sterol, vitamin, pigment, α-tokoferol, β-karoten, glutatyon, askorbik asit, flavonoidler, hidrokinonlar, fikosiyaninler, prolin, fenolik bileşikler, poliaminler ve özellikle çoklu doymamış yağ asitleri (ω-3 yağ asitleri) içerikleri nedeniyle iyi bir besin kaynağı olarak kabul edilmekte ve fonksiyonel gıda üretiminde kullanılmaktadır. Alglerin barındırdıkları bu değerli biyoaktif bileşenler sayesinde antioksidan, antimikrobiyal, antiinflamatuar ve antikarsinojen etkiye sahip oldukları düşünülmektedir. Uzun yıllardır insan diyetinin bir parçası olarak olan alglerin tüketiminin en fazla görüldüğü ülke Japonya’dır. Alg üretimi konusunda ise Çin ve Endonezya önderlik etmektedir. Algler, gıda olarak kullanımının yanı sıra, gıda takviyesi üretiminde, hayvan yemi olarak, kozmetik ve ilaç endüstrisinde, biyoenerji ve biyoyakıt üretimi sırasında hammadde olarak tercih edilmektedir. Algler azot sabitleyici biyogübreler olarak kullanımlarının yanı sıra, aynı zamanda sera gazı emisyonunun azaltılması ve biyolojik iyileştirme uygulamalarında kullanılmaktadır. Bu çalışmada alglerin bileşimi, özellikleri, sınıflandırılmaları, üretimi ve hasatı, ayrıca alg yağı hakkında bilgi verilmiştir. Çalışmanın amacı sürdürülebilir, alternatif, yenilikçi ve daha iyi değerlendirilme potansiyeli oldukça yüksek olan bir kaynağa dikkat çekmek, özellikle bir ω-3 kaynağı olarak alglerin tanıtılması ve alg kullanımı ile zenginleştirilmiş gıdaların takviye edici olarak insan diyetinde yer alması konusunda bilgi sunmaktır.

Doğal besin kaynağının yanı sıra biyoaktif bileşenler bakımından zenginleştirilmiş besinler fonksiyonel besinler (fermente gıdalar, meyve sebzeler, hayvansal gıdalar, sert kabuklu sebzeler vb.) olarak tanımlanmaktadır. Fonksiyonel besinlerin içerdiği biyoaktif bileşenler (karotenoidler, fenolik bileşikler, glikosinolatlar, lignanlar, organosülfür bileşikleri ve bitki sterolleri vb.) kalp damar hastalıkları, kanser, hipertansiyon, ateroskleroz, diyabet gibi hastalıkların önlenmesinde ve tedavisinde etkili olan biyoaktif bileşenleri içeren fonksiyonel besinlerin günlük olarak tüketilmesi büyük bir önem kazanmaktadır. Bu çalışmada kullanılan literatür; 2000-2021 yılları arasında yapılan İngilizce ve Türkçe çalışmalar Pubmed, Science Direct, Google Akademik veri tabanları taranmıştır. Yapılan taramalarda “fonksiyonel besin (functional food), biyoaktif bileşenler (bioactive compounds), meyve ve sebze (fruit and vegetable), sağlık (health)” anahtar kelimeleri kullanılmıştır. Son zamanlarda fonksiyonel besin olan meyve ve sebzelerde bulunan biyoaktif bileşenler (askorbik asit, tokoferoller, karotenoidler, flavonoidler, fenolik asitler ve tiyoller gibi) üzerine gerçekleştirilen çalışmalardan elde edilen sonuçlar dikkate alınarak meyve ve sebzelerin sağlığımız üzerine etkisi literatür ışığında detaylı şekilde ele alınarak derlenmiştir. Bu bağlamda günlük meyve vesebze tüketiminin kanser, kardiyovasküler hastalık, osteoporoz ve diyabet gibi hastalıkların etkilerini azalttığı, meyve ve sebzenin sağlıklı yaşam için vazgeçilmez fonksiyonel besinler olduğu ortaya konulmaktadır. Bu nedenle meyve ve sebzelerde bulunan biyoaktif bileşenleri derinlemesine incelemek ve etki mekanizmalarını belirlemek gereklidir. Çalışmalar, meyve ve sebzelerde bulunan biyoaktif bileşenlerin gıda güvenliği açısından değerlendirilmesi ve meyve ve sebzelerin beslenmemize yer verilmesi sürecinde etkili olacaktır.