No abstract

Dünya genelinde ya da bir bölgedeki sağlık verilerinin incelenmesi ve karşılaştırılması, güncel durumun global ölçüde izlenebilmesi ve özellikle karar vericilerin önceliklerini belirlemesine katkı sunabilir. Yaşlılık global düzeyde "istenen" bir gelişme olup bazı açılardan değerlendirme ve karşılaştırmaların yapılabilmesi bu konuda geleceğe yönelik yol haritası çıkarmada yararlı olacaktır. Bu temel gerekçe ile bu makalede Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölgesi'nde yer alan 53 ülkenin yaşam beklentisi ve yaşlılıkla ilgili seçilmiş ölçütler incelenmiş, ülkeler arasında karşılaştırmalar yapılmış ve yaşlılığı ilgilendirdiği düşünülen bazı değerlendirmeler yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırmada 53 ülkenin doğuşta beklenen yaşam süreleri, 65 yaş ve üzeri nüfusun toplam nüfus içindeki payları temel ölçütler olarak değerlendirilmiştir. Bunlara ek olarak; genel bütçeden sağlığa ayrılan pay, İnsani Kalkınma İndeksi, toplumsal cinsiyet eşitsizliği gibi diğer bazı ölçütler de değerlendirilmiştir. Veriler Dünya Sağlık Örgütü ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) web sitelerinden elde edilmiştir. Ölçütlerin ülkelere göre karşılaştırılması için tablo, grafik ve haritalar kullanılmıştır. İleri analiz aşamasında korelasyon ve regresyon analizleri de yapılmıştır. Bulgular: Avrupa Bölgesi, Dünya Sağlık Örgütü'nün altı coğrafi bölgesi içinde yaşlı nüfusu en fazla olan bölge iken, doğuşta beklenen yaşam süresinde ikinci sırada yer almaktadır. Bölge ülkelerinin çoğunun gelişmişlik göstergelerinde dünya ortalamasının üzerinde yer aldığı görülmektedir. Ancak bölge kendi içinde farklılıkları barındırmaktadır. Batı ve Orta Avrupa ülkelerinin; Balkanlar, Doğu Avrupa ve Orta Asya ülkelerine göre daha uzun doğuşta beklenen yaşam süresine sahip olması, yaşlı nüfusun toplam nüfustaki payının ve İnsani Kalkınma İndeksi'nin daha yüksek olması farklılıklardan bazılarıdır. Sonuç: Bölgede eşitsizliklerin giderilmesi için çalışmalar yapılmalıdır. Sağlığın temel belirleyicilerini dikkate alan ve bilimsel zeminde geliştirilmiş müdahale programları özellikle orta ve uzun vadede planlanmalıdır. Bu tür bilimsel çalışmaların yapılması için de güçlü, doğru ve sürekliliği olan veri tabanının oluşturulması bir ihtiyaçtır.

No abstract

Adolesan dönemi sağlık sorunları, ihmal edilen ve sıklıkla önlem alınmayan durumlardır. Bu sorunlar bireylerin şu anki sağlık düzeylerini etkilediği gibi yetişkinlik döneminde meydana gelebilecek hastalıkların da temelini oluşturmaktadır. Bu çalışmada adolesan dönemde 2009 ve 2016 yılları arasında meydana gelen ölüm nedenleri incelenmiş, ölümlerin yıllar içindeki değişimleri değerlendirilmiştir. Gereç ve Yöntem: Türkiye'de 2009-2016 yıllarına ait adolesan ölüm nedenlerini inceleyen tanımlayıcı tipteki bu araştırma için gerekli veriler Türkiye İstatistik Kurumu'ndan yazılı başvuru ile elde edilmiştir. Adolesan dönem ölüm nedenlerinin boyutunu değerlendirmek amacıyla; yaşa-özel ve yaşa-nedene-özel ölüm hızları ile ölüm nedenlerinin tüm ölümler içerisindeki yüzdeleri ölçüt olarak kullanılmıştır. Bulgular: Adolesan yaş grubunda 2009 yılında yüz binde 22.4 olan yaşa-özel ölüm hızı 2016'da yüz binde 29.2'ye çıkmıştır. 2016 yılında adolesan yaş grubunda birinci ölüm nedeni "dışsal yaralanma nedenleri ve zehirlenme kaynaklı ölümler"'dir. Bu nedene bağlı ölüm hızı adolesan yaş grubunda 2009'dan (yüz binde 6.8) 2016 yılına (yüz binde 12.7) artış göstermiştir. Dışsal yaralanma nedenleri ve zehirlenme kaynaklı ölümler içerisinde en büyük paya sahip olan taşıma kazalarına bağlı ölümler de 2009'dan (yüz binde 3.0) 2016 yılına (yüz binde 5.1) artış göstermiştir. Sonuç: Ölüm nedenlerinde meydana gelen değişimlerin düzenli olarak değerlendirilmesi önemlidir. Bu değerlendirmeler alınacak olan önlemleri etkileyebilmektedir. Bu nedenle benzer değerlendirmelerin yapıldığı bilimsel zeminli çalışmaların sürdürülmesi önerilmektedir.

Background Advertisement and promotion of tobacco products were banned in 1996; sponsorships ban was in 2008. Smoking in movies are not accepted as advertisement, but they can interfere young people' beliefs about smoking. In this study, the relation between tobacco control law and tobacco scenes in movies were evaluated. Materials and Methods The sampling of this descriptive research was 50 films selected two most watched Turkish movies from Turkish Cinema Studies and Box Office between 1992-2016. The movies were evaluated in three time intervals according to 1996 and 2008 Laws. The movies was watched by using the data record form including information about tobacco scenes. The content analysis method was used to evaluate the data; ethical principles were taken care of by the researchers. Results The selected films were watched by maximum of 7.4 M people and a minimum of 20 K people. Tobacco products were observed in 84% of the movies, the most observed was cigarettes (93%). The number of scenes with tobacco products had the range of 45 and 1; the duration is between 21.46-0.08 seconds. In tobacco images, 87% men, 78% adult age group and 40% leading actor while drinking were observed as smokers. It was found that two indicators (the average numbers of scenes; the scene duration) increased 1.6 times (p > 0.05, p > 0.05) between two tobacco laws. After banning sponsorship in 2008, 3.6-fold decrease in the number of scenes and a 5.3-fold decrease in the duration of the movies were observed compared with the period between two tobacco laws (p < 0.01, p < 0.05). Conclusions Stable and comprehensive tobacco control policies had an impact on reducing tobacco scenes in motion pictures in Turkey. However, the increase in watching movies on the internet today requires the development of new strategic interventions. Key messages Restrictions and prohibitions on the advertising, promotion and sponsorships of tobacco products should be systematically controlled in the cinema industry. A comprehensive and multidisciplinary approach is required to tackle the impact of the tobacco industry on motion pictures.