Is cognitieve gedragstherapie een effectieve interventie ter voorkoming van terugval voor alcoholafhankelijke patie¨nten in het eerste jaar die hebben besloten te stoppen met het gebruik van alcohol? Dit artikel probeert deze vraagstelling te beantwoorden aan de hand van een uitgebreide literatuurstudie.Alcoholafhankelijke patie¨nten, gediagnosticeerd volgens de criteria van DSM-IV2), zijn vaak 'eenlingen' die de veronderstelling hebben zonder enige ondersteuning te kunnen stoppen met het gebruik van alcohol en vaak de ernst van de verslaving onderschatten. 'Je moet gewoon niet meer drinken', 'het kost me geen enkele moeite om niet te drinken in gezelschap waar gedronken wordt' zijn enkele reacties uit mijn praktijk bij de vraag voor verdere hulpverlening. Acceptatie van het niet met mate kunnen drinken speelt hierbij een rol. Cijfers bevestigen dit. Slechts 3 procent van de problematische drinkers had behandeling bij de hulpverlening.(3) In 2003 had 43 procent van de aangemelde clie¨nten meer dan tien jaar problemen met alcohol. TerugvalpreventieIn de dagelijkse praktijk blijken veel patie¨nten terug te vallen in het gebruik van alcohol. In de literatuur wordt gesproken over 'uitglijder' en 'terugval'. Er is sprake van een uitglijder ('lapse') wanneer iemand met alcoholafhankelijkheid weer is begonnen met alcoholgebruik. Van terugval ('relapse') is sprake wanneer deze persoon vijf dagen of meer aaneengesloten alcoholhoudende dranken heeft gedronken, of op een dag meer dan vijf eenheden (of glazen) heeft gebruikt.Terugvalpreventie ('relapse prevention') richt zich op het voorkomen van terugval na succesvol ontgiften.(4) Terugvalpreventie is de methodiek die gebaseerd is op elementen uit de cognitieve gedragstherapie (CGT) en is gebaseerd op principes van de 'social learning theory' waarbij verslavingsgedrag wordt beschouwd als gewoontegedrag, het gebruik van middelen is aangeleerd en kan ook weer worden afgeleerd. CGT kan worden gezien als een interventie die wordt toegepast binnen terugvalpreventie zoals motiverende gesprekstechnieken. Deze CGT heeft als doel het alcoholgebruik te stoppen, reguleren en de gedragsverandering vol te houden. (5) [73][74][75][76]

No abstract

Studenten van de Minor Verslavingskunde van de Fontys Hogeschool verdiepen zich in verslavingskunde en tevens over problematiek van toenemend alcoholgebruik onder jongeren. Aan deze studenten werd naar hun ervaring met het gebruik van alcohol gevraagd en naar hun ideeën om problemen rondom alcoholgebruik onder jongeren op te lossen. Voor deze toekomstige hulpverleners is het belangrijk dat zij zich bewust zijn van hun visie, al dan niet gebaseerd op ervaring met alcoholgebruik, die bepalend zal zijn voor hun werkwijze met verslaafden in hun latere werkomgeving. In deze minor werd dan ook aandacht besteed aan het ontwikkelen van een visie op alcoholgebruik. In het debat 'alcohol en jongeren' dat op 14 januari 2009 werd gehouden op de Fontys Hogeschool, konden studenten deze visie laten zien.

No abstract

Bier drinken, blowen, gamen, internetten, gokken hoort bij het studentenleven maar kan ook studievertraging en uitval opleveren. Problemen met alcohol en drugs merken docenten, begeleiders en andere betrokkenen bij het hoger onderwijs vaak te laat op. Als het probleem wordt gesignaleerd, is er enerzijds een relativerende houding (‘studenten drinken nu eenmaal’, ‘zo nu en dan een blowtje moet kunnen’ ). Anderzijds wordt het soms onnodig groot gemaakt en wordt er te snel van ‘verslaving’ gesproken, een zwaar beladen term. Het blijkt lastig om binnen het hoger onderwijs problemen met alcohol en drugs of verslavingsgedrag op een duidelijke en voor de student ondersteunende manier bespreekbaar te maken en daarmee studievertraging of erger te voorkomen. Doel van 'Studeren onder invloed' is om docenten, studieloopbaanbegeleiders, decanen, en andere betrokkenen duidelijke handvatten te geven bij studenten die problemen ondervinden met alcohol, drugs, gokken en gamen of die verslaafd zijn. Zij vinden in dit boek veel praktische informatie, adviezen, tips en voorbeelden uit de praktijk . Ook voor studenten zelf kan het lezen ervan heel nuttig zijn. Alie Weerman is psycholoog en sinds 1990 werkzaam als docent psychiatrie en psychologie aan de hogeschool Windesheim in Zwolle. Zij is lid van de kenniskring van het lectoraat Verslavingspreventie. Herm Kisjes is Sociaal Psychiatrisch Verpleegkundige en docent aan Fontys hogeschool. Herm geeft individuele behandeling en begeleiding in een eigen praktijk.