Wpływ rodzaju fazy zdyspergowanej na właściwości tribologiczne smarów plastycznych wytworzonych na oleju lnianym W artykule przedstawiono wyniki badań wpływu fazy zdyspergowanej na właściwości tribologiczne wybranych kompozycji smarowych. Do wytworzenia smarów plastycznych użyto oleju lnianego, który następnie zagęszczono stearynianem litu, stearynianem glinu, stearynianem wapnia, modyfikowaną krzemionką typu Aerosil ® oraz montmorylonitem. Wykonano badania właściwości tribologicznych objęte normą dla smarów plastycznych za pomocą testera tribologicznego T-02, a uzyskane wyniki porównano ze sobą i oceniono wpływ rodzaju zagęszczacza na wartość badanych parametrów. Do oceny właściwości tribologicznych wykorzystano wyniki badań granicznego obciążenia zużycia, obciążenia zespawania, obciążenia zacierającego, granicznego obciążenia zatarcia oraz granicznego nacisku zatarcia. Na podstawie wyników badań tribologicznych wybranych kompozycji smarowych stwierdzono, że najkorzystniejszymi właściwościami przeciwzużyciowymi charakteryzują się kompozycje, w których jako fazę zdyspergowaną zastosowano stearynian wapnia oraz montmorylonit, natomiast najskuteczniejszą ochronę przeciwzatarciową pełnią kompozycje, w których fazą zdyspergowaną był montmorylonit oraz modyfikowana krzemionka amorficzna Aerosil ® .Słowa kluczowe: smar plastyczny, olej bazowy, zagęszczacz, właściwości przeciwzużyciowe, właściwości przeciwzatarciowe, aparat czterokulowy.The influence of dispersed type phase on tribological properties of lubricating greases to form on the linseed oil The paper presents the results of investigations concerning the influence of dispersed phase on tribological properties of selected lubricating compositions. For the production lubricating greases linseed oil was used, which was then thickened with lithium stearate, aluminum stearate, calcium stearate, modified amorphous silica Aerosil ® and montmorillonite. The investigations of tribological properties were carried out for lubricating greases using the tribology tester T-02 and the obtained results were compared with each other and the influence of thickener type on the values of tested parameters was evaluated. For the estimation of tribological properties, results of investigations limiting load of wear (G oz /40), welding load (P z ), scuffing load (P t ), limiting load of scuffing (P oz ) and the limiting pressure of seizure (P oz ) were used. Based on the obtained results of tribological investigations of selected lubricating compositions, it was concluded that the most favorable antiwear properties are compositions, wherein calcium stearate and montmorillonite were used as the dispersed phase, while the best antiscuffing protection have compositions, wherein as the dispersed phase was used montmorillonite and modified amorphous silica Aerosil ® . WprowadzenieW ostatnich latach coraz większego znaczenia nabiera ochrona środowiska naturalnego. Przepisy i akty prawne UE kładą duży nacisk na ograniczenie stosowania, a co za tym idzie wprowadzania do środowiska szkodliwych...