Emisje pochodzące ze statków prowadzą do zanieczyszczania powietrza substancjami szkodliwymi. Aby ograniczyć zanieczyszczenie, podejmuje się wiele działań na gruncie prawa transportowego i prawa ochrony środowiska. W prawie podatkowym Unii Europejskiej z reguły przewiduje się jednak zwolnienia z podatku zarówno w odniesieniu do paliw żeglugowych, jak i energii elektrycznej produkowanej na pokładzie statków, co nie jest korzystne ze względów środowiskowych. Niektóre państwa członkowskie – wyjątkowo – stosują jednak obniżoną stawkę podatku akcyzowego od energii elektrycznej dostarczanej bezpośrednio na statki zacumowane w portach (energia elektryczna pobierana z lądu). Obniżenie stawek stwarza ekonomiczną zachętę do wykorzystania energii elektrycznej pobieranej z lądu w celu ograniczenia zanieczyszczenia powietrza w miastach portowych i polepszenia jakości powietrza z korzyścią dla zdrowia mieszkańców

Zasady równomierności oraz ustawowości opodatkowania (ustawowego nakładania podatków) były w tradycji doktryny niemieckiej wyprowadzane z ustawowej definicji podatku w Ordynacji podatkowej. Współcześnie obie te zasady, zgodnie z orzecznictwem Federalnego Sądu Konstytucyjnego, wyprowadza się wprost z konstytucji. Ich uściśleniem i dopełnieniem są zasady opodatkowania według zdolności świadczenia oraz zgodnie z ustawowym stanem faktycznym.

Ustawa zasadnicza RFN z 1949 r. nie zawiera definicji podatku. Federalny Sąd Konstytucyjny prezentował początkowo tezę o recepcji tradycyjnego, czysto fiskalnego pojęcia podatku z Ordynacji podatkowej Rzeszy z 1919 r. na potrzeby ustawy zasadniczej. Później sąd za „podatki w sensie konstytucyjnoprawnym” uznawał także podatki o charakterze sterującym czy stymulującym, co wywołało dyskusję w doktrynie, a z czasem korektę definicji ustawowej w nowej Ordynacji podatkowej od 1977 r. Swoje definicje tworzy też doktryna. Praktyczne znaczenie definicji ustawowych i doktrynalnych jest ograniczone. Najważniejszą rolę pełni pojęcie konstytucyjnoprawne, którego treść decyduje o rozdziale kompetencji finansowych między federacją a krajami związkowymi, a więc o podziale realnej władzy w państwie federalnym.

Delimitacja pojęć „wody Wspólnoty” i „śródlądowe drogi wodne” jest niezbędna dla rozstrzygnięcia kwestii, który z systemów zwolnień w podatku akcyzowym od paliw żeglugowych znajduje zastosowanie w określonej sytuacji: system obligatoryjny czy fakultatywny system zwolnienia z akcyzy zharmonizowanej. Określenie zakresu znaczeniowego tych pojęć i rozstrzygnięcie powyższej kwestii nie jest jednak łatwe z kilku powodów i wymaga szerszych refleksji terminologicznych, rodząc problemy badawcze na gruncie prawa międzynarodowego (np. Konwencja o prawie morza), systemu prawa UE (np. wspólna polityka rybołówstwa) czy wreszcie prawa akcyzowego UE i orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE.