Polazeći od pretpostavke da je krivično pravo ultima ratio societatis, kao instrument državne reakcije na kriminalitet, ta da je kao takvo zasnovano na pravno-dogmatskim načelima o sopstvenoj izuzetnosti, supsidijarnosti i fragmentarnosti, koja podrazumevaju relativno konzervativan karakter ove naglašeno represivne grane prava, u radu se analiziraju osobenosti kontinuiranih zakonodavnih intervencija u oblasti odredaba materijalnog krivičnog prava u Republici Srbiji i nastoji dati odgovor na pitanje kakve su njihove mogućnosti i dometi u borbi protiv kriminaliteta, kao nacionalne odgovornosti državne vlasti, kao i da li su zasnovane na pravnim ili političkim implikacijama? Iako krivično pravo kao sistem pravnih normi mora stalno da se prilagođava uslovima savremenog kriminaliteta, u okvirima brzog i dinamičnog razvoja društva i društvenih odnosa, što se manifestuje kroz intervencije zakonodavca, kao dela političke vlasti, ono mora biti čvrst i relativno konzervativan sistem propisa, jer se na osnovu njegove koherentnosti i stabilnosti može procenjivati karakter demokratičnosti društva, načelno posmatrano. Iako je Republika Srbija usvajanjem Krivičnog zakonika 2006. godine dobila moderan, kodifikovan, sistemski zakon iz oblasti materijalnog krivičnog prava, on je višekratno, čak sedam puta, menjan i dopunjavan, te se u radu analiziraju pitanja opravdanosti i nužnosti ovih kontinuiranih intervencionističkih zahvata, njihovog karaktera, kao i pitanja određivanja njihove dominantne prirode kao pravne ili političke. Autor u radu iznosi zaključak da reforme u oblasti krivičnog materijalnog prava, kao isključivo pravnog mehanizma kontrole kriminaliteta, moraju biti u skladu sa obimom, dinamikom i formama savremenog kriminaliteta, nasuprot čemu stoje svi oblici njegove politizacije radi postizanja dnevnopolitičkih ciljeva.

From the adoption of the Criminal Code in 2006 until the latest amendments of 2019, the Serbian criminal legislation treated recidivism as an optional aggravating circumstance, which had its specific legal status in comparison with other mitigating and aggravating circumstances. According to the new legal solution, instead of being optional, recidivism has become a mandatory aggravating circumstance, which together with clearly specified conditions for harsher penalties narrows down the possibility of free judicial decision-making when meting out punishment. The paper answers several questions: whether harsher penalties for recidivists are only the result of continuous tightening of repression at a normative level, whether and to what extent the criminal-law framework has been improved, and whether returning to some solutions, which were not normally applied in court practice, can be marked as approriate to achieve the desired degree of crime prevention. Final critical conculusion is that the new legal solution on recidivism appears regressive, given that the court is strictly bound by the law through oblitatory conditions regarding prior and persistent offending, which is in compliance with the general trend of tightening repression at the normative level and reducing the role of the court to the level of administrative application of the norm.

No abstract

Аpstrаkt U rаdu sе dаје prikаz i аnаlizа kоrpusа krivičnоprаvnih оdrеdаbа о tеrоrizmu u zаkоnоdаvstvu Špаniје i Itаliје, kао držаvаmа kоје su imаlе nеpоsrеdnih nеgаtivnih iskustаvа sа tеrоrisičkim nаpаdimа. Cilј rаdа је dа ukаzivаnjеm nа sličnоsti i rаzlikе u оdаbrаnоm nаčinu i mоdеlu krivičnоprаvnе zаštitе оd tеrоrizmа budе ukаzаnо nа znаčај hаrmоnizоvаnе rеаkciје nа tеrоrizаm nа nivоu Еvrоpskе uniје, kоја је uspоstаvilа zајеdnički krivičnоprаvni pојаm tеrоrizmа i sličnih, sа njim pоvеzаnih, pојmоvа, sа krајnjim cilјеm еfikаsniјеg suprоtstаvlјаnjа оvоm tеškоm оbliku kriminаlitеtа. Kао zаklјučаk аutоr iznоsi kоnstаtаciјu dа su krivičnоprаvnе оdrеdbе о tеrоrizmu оdаbrаnih zаkоnоdаvstvа usklаđеnе sа aquis communitaire, kао i dа ih kаrаktеrišе еkspаnziоnizаm i punitivizаm, kојi u dеmоkrаtskој, slоbоdnој držаvi mоrајu biti оgrаnični i stаlnо prеispitivаni.

No abstract