<p>W kształtowaniu się systemu partyjnego w Macedonii można wyróżnić kilka faz. Pierwsza faza trwała od 1990 do 1992 roku i charakteryzowała się kształtowaniem sceny politycznej na nowo. Następna faza trwała do 1998 roku i opisać ją można jako okres dominacji obozu socjaldemokratycznego. VMRO zbojkotowała drugą turę wyborów do Zgromadzenia w październiku 1994, jej kandydat przegrał powszechne wybory prezydenckie. Okres lat 1998 i 2001 to zrównoważony pluralizm wielopartyjny, z dwoma głównymi ugrupowaniami: centrolewicowym – SDSM oraz centroprawicowym – VMRO. Kolejny etap rozpoczął się po zakończeniu konfliktu albańskiego (lipiec 2001 roku), gdy uformowało się nowe ugrupowanie albańskie – DUI. Okres lat 2004/2005 zaowocował fragmentaryzacją dwóch głównych ugrupowań macedońskiej sceny politycznej. Nastąpiły wówczas rozłamy w SDSM (powstała Nowa Socjaldemokracja) oraz w VMRO (powstała Partia Narodowa – VMRO). Nie osłabiły one jednak znacząco dwóch wspomnianych partii macedońskich podczas wyborów do Zgromadzenia we wrześniu 2006 roku. Po kolejnej elekcji w 2008 roku można zaobserwować swoisty regres w rywalizacji między głównymi ugrupowaniami – SDSM i VMRO, przybrał on postać swoistej „gry o sumie zerowej”, a organizacje międzynarodowe alarmowały o zagrożeniach dla funkcjonowania instytucji demokratycznych.</p>

No abstract

Instytucja Rządu Republiki Serbii w systemie organów władzy Rozwój instytucji rządu Serbii związany jest z dwoma czynnikami: kształtowania się organizmu państwowego oraz rozwoju konstytucjonalizmu serbskiego. Poniżej zostaną zaprezentowane węzłowe etapy formowania się władzy wykonawczej w państwie serbskim oraz jugosłowiańskim (okres 1918-1992). W 1830 r. Serbia stała się wasalnym księstwem rządzonym przez M. Obrenowicza. Turcy zostali zobowiązani-na mocy pokoju adrianopolskiego z 1829 r.-opuścić terytorium Serbii i sprzedać swoje majątki, mogli jedynie pozostawić w kilku miejscowościach niewielkie garnizony wojskowe. Obrenowicz, ogłoszony przez starszyznę serbską "najwyższym i dziedzicznym księciem narodu serbskiego", został w sierpniu 1830 r. oficjalnie zatwierdzony przez władze tureckie 2. W kolejnych latach przeciw księciu wykazującemu coraz wyraźniejsze tendencje samowładcze wystąpiła silna i zorganizowana opozycja. W jej skład wchodzili: zamożni chłopi, kupcy i urzędnicy państwowi. Książę został zmuszony do wydania w 1835 r. konstytucji, ograniczającej władzę księcia. Głównym organem władzy wykonawczej stała się rada, złożona z 17 członków, książę mógł ich odwołać dopiero za zgodą sułtana tureckiego. W skład rządu, oprócz księcia, wchodzili trzej ministrowie: spraw wewnętrznych, fi-1 Autor jest profesorem nadzwyczajnym Akademii Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku na Wydziale Nauk Politycznym.

The article discusses the issue of centralization tendencies in Poland. It constitutes an attempt to present this process in the context of the functioning of public administration in our country. The main research question is whether centralization was constantly present during the 30 years of creating a new model of public administration in Poland, or whether it was strengthened after 2015. The financial independence of local government units is also a crucial aspect of the analysis. The article correspondingly focuses on the resistance of the government administration during the implementation of local government reforms. Importantly, what is factored in as well is the change in the perception of the position and the role of local governments in the political system after the 2015 parliamentary elections by the new government camp. Analysis of the past provided the precedent premises for strong centralization tendencies, in particular, the traditions of the strong state administration of the Second Polish Republic after the May coup in 1926 and during the People's Republic of Poland.

Models of Political Changes in the Region of Central and Eastern Europe The article discusses the issues of transformation processes in Central and Eastern Europe. The analysis took many factors into account: geographical, historical, political, political, social and economic. Internal and external premises decided about the course of political and political changes initiated at the turn of the 1980s and 1990s. Classical political theories about the Transition to democracy were included. A research hypothesis was put forward that the traditions of democratic political institutions have a positive impact on the pace and extent of consolidation of the democratic system.