Parents of children who stutter may be both accurate and reliable in identifying brief intervals of speech containing stuttering and non-stuttering in their own children.

Niðurstöður fyrri rannsókna benda til að fjöltyngd börn á Íslandi séu lengur að tileinka sér íslensku sem annað mál en börn í stærri málsamfélögum. Markmið rannsóknarinnar sem hér er til umfjöllunar var tvíþætt. Í fyrsta lagi að meta íslenskukunnáttu tvítyngdra leikskólabarna með ítarlegum mælingum á málfærni þeirra og bera saman við meðalfærni eintyngdra jafnaldra. Í öðru lagi að bera saman niðurstöður af mælingum með málþroskaprófum við mælingar á sjálfsprottnu tali með málsýnum. Þátttakendur voru 25 tvítyngd leikskólabörn af Suðurnesjum á aldrinum fimm til sex ára. Börnin voru öll fædd á Íslandi og höfðu dvalið í íslenskum leikskóla í nokkur ár. Báðir foreldrar höfðu sama móðurmál sem jafnframt var talað heima. Heimamál barnanna var því ekki íslenska. Helstu niðurstöður voru að tvítyngdu börnin sýndu marktækt slakari færni í íslensku í samanburði við meðalgetu eintyngdra jafnaldra á öllum athugunum sem voru gerðar. Á staðlaða málþroskaprófinu MELB voru börnin að meðaltali tveimur til þremur staðalfrávikum frá meðalgetu jafnaldra og sýndu mjög slaka færni í þáttum sem reyndu á orðaforða og málfræði. Sterkust voru þau í þáttum sem reyndu á hljóðkerfið þar sem færnin var í lágu meðaltali. Á orðaforðaprófinu Ísl-PPVT-4 var meðaltal tvítyngdu barnanna meira en fjórum staðalfrávikum frá meðaltali eintyngdra jafnaldra. Málsýni af sjálfsprottnu tali sýndu að tvítyngdu börnin tjáðu sig að meðaltali í marktækt styttri segðum (setningum), notuðu marktækt færri og ekki eins fjölbreytt orð og gerðu marktækt fleiri villur í samanburði við eintyngda jafnaldra. Fylgni var milli hlutfallslegs fjölda villna í málsýnum og niðurstaðna málþroskaprófa. Niðurstöðurnar eru mjög alvarlegar og kalla á breytt viðhorf í málörvun tvítyngdra leikskólabarna. Nauðsynlegt er að gera gangskör að eflingu íslenskukunnáttu tví- og fjöltyngdra barna á Íslandi.

No abstract

Tilgangur rannsóknarinnar var að skoða áhrif þjálfunar á orðaforða barns á þriðja ári, sem seint var til máls. Einn þátttakandi var í rannsókninni. Við upphaf rannsóknarinnar var hann 30 mánaða, notaði rúmlega 160 orð og var ekki farinn að tengja saman orð í setningar. Þátttakandinn var valinn af hentugleika. Þjálfunin var byggð á fyrirlögn fyrir fram ákveðinna markorða sem þjálfuð voru baeði á fjölbreyttan hátt og með ákefð. Einnig voru valin samanburðarorð sem ekki voru þjálfuð. Þjálfunin fór fram tvisvar í viku í leikskóla barnsins og voru þjálfunartímar 14 talsins. Niðurstöður leiddu í ljós að almennur orðaforði barnsins, sem maeldur var með staðlaða málþroskaprófinu Orðaskil, jókst yfir þjálfunartímabilið umfram það sem vaenta mátti vegna almenns þroska. Maelingar sýndu að barnið notaði markorðin meira en samanburðarorðin, baeði heima og í þjálfunartímum, og að notkun á orðunum jókst eftir því sem leið á þjálfunina. Sú aukning sem varð á orðaforða barnsins hélst mánuði eftir að íhlutun lauk. Mikilvaegt er að bera kennsl á seinkun í málþroska eins snemma og kostur er. Þegar búið er að bera kennsl á barn sem seint er til máls þarf í framhaldi að veita því viðeigandi örvun eða íhlutun, en þessi rannsókn bendir til að slík þjálfun geti haft góð áhrif. Sambaerileg rannsókn hefur ekki verið gerð áður á Íslandi.Efnisorð: Málþroski, börn sem eru sein til máls, orðaforði, snemmtaek íhlutun.

Mat á málþroska gegnir mikilvægu hlutverki í greiningu og meðferð barna með röskun á einhverfurófi. Sterk fylgni málþroska snemma á lífsleiðinni er við langtímahorfur barna með einhverfu. Þar sem hluti einhverfra barna svarar stöðluðum prófum á ódæmigerðan máta gefa þau hugsanlega ekki dæmigerða mynd af málþroska barnanna. Málsýni veita annað sjónarhorn á málþroskamat barna sem greinast með einhverfu þar sem sýni eru fengin úr sjálfsprottnu tali í náttúrulegum aðstæðum. Í þessari rannsókn var málþroski 10 einhverfra barna (4;10 til 6;1 ára) athugaður með því að leggja fyrir stöðluð málþroskapróf (TOLD-2P og PPVT-4) og með því að taka málsýni af sjálfsprottnu tali. Niðurstöður sýndu meðalsterka til mjög sterka og tölfræðilega marktæka fylgni milli málþroskatölu og prófþátta TOLD-2P við mælieiningar úr sjálfsprottnu tali. Fylgni milli PPVT-4 og mælieininga úr málsýnum var meðalsterk en ekki tölfræðilega marktæk. Villugreining úr málsýnum gefur til kynna að einhverf börn geri villur af svipaðri gerð og dæmigerðir jafnaldrar en töluvert meira af þeim. Í stuttu máli er með nokkrum fyrirvörum hægt að draga þá ályktun að stöðluð próf og málsýni af sjálfsprottnu tali meti sömu undirliggjandi málþættina í beygingarlega flóknu tungumáli eins og íslensku. Málfræðivillur í málsýnum, bæði eðli þeirra og hlutfall, eru mikilvæg viðbót við upplýsingar sem fást með stöðluðum prófum. Frekari rannsókna á máltöku íslenskumælandi einhverfra barna er þörf.