Our results demonstrate that: (1) the long-term course in schizophrenia is heterogeneous and that three illness trajectories exist, (2) social functioning and QoL are only partially connected with symptomatic remission (3), the risk of a poor outcome may potentially be reduced by appropriate interventions at an early stage of the illness.

hospitalised for the first time 11 to 15 years ago. Depres sive symptoms, social functioning, and quality of life were also scrutinised. Methods. 56 patients were assessed one month after the hospitalisation (Time 1), and then as follows: 1 year later, 4-6, 7-11 and 11-15 years after Time 1. The following measures were used: Marder's Negative Symptoms Fac tor Score (NSFS), Calgary Depression Scale for Schizo phrenia (CDSS), Social Functioning (SFS) and WHOQoL -Bref scales. Results. Most patients received antipsychotic medica tions throughout the whole observation period (85.7-94.6%). Out of them, 69.6-77.6% were treated with an tipsychotics only and 22.9-32.4% with antipsychotics + antidepressants. There were no significant relationships between the mode of treatment and the frequency of negative symptoms or significant differences between the compared groups regarding the mean scores of the CDSS, SFS, and WHOQoL at any time point of the observation. Conclusions. The way of treatment in terms of mono therapy (antipsychotics only) vs polytherapy (+ anti depressants) did not differentiate the frequency of Original article / Artykuł oryginalnyRelationships between the pharmacological treatment method and negative symptoms, depression, social functioning and quality of life in schizophrenia patients during 11-15 years after a first psychiatric hospitalisation Zależność pomiędzy sposobem leczenia farmakologicznego a objawami negatywnymi, depresją, funkcjonowaniem społecznym i jakością życia chorych na schizofrenię w okresie 11-15 lat po pierwszej hospitalizacji psychiatrycznej

STRESZCZENIEWstęp. Pozytywne postawy osób z zaburzeniami psychicznymi wobec uczestnictwa w badaniach naukowych są jednym z warunków rozwoju psychiatrii. Znajomość postaw badanych i motywów wpływających na ich decyzje mogą przyczynić się do poprawy jakości badań. Cel. Ocena postaw pacjentów z chorobą afektywną dwubiegunową (ChAD) wobec uczestnictwa w badaniach naukowych w psychiatrii. Materiał i metoda. W badaniu uczestniczyło 100 pacjentów z rozpoznaniem ChAD (59 kobiet, 41 mężczyzn), w wieku 18-68 lat. Do oceny postaw zastosowano Hamburski Kwestionariusz Postaw Wobec Uczestnictwa w Badaniach Psychiatrycznych (HAPRQ). Wyniki. Wszyscy pacjenci z ChAD akceptowali prowadzenie badań naukowych w psychiatrii. Od 88% do 100% akceptowało 14 z 15 typów badań. Rzadziej akceptowane przez pacjentów było włączanie do badań krewnych (71%). Od 92% do 98% deklarowało uczestnictwo w badaniach prowadzonych za pomocą 5 z 6 wymienionych metod, głównie z zastosowaniem kwestionariusza (98%) i wywiadu (96%). Chęć uczestnictwa w badaniach prowadzonych metodą związaną z przyjmowaniem leków wyraziło 80% badanych. Najczęściej wymienianymi przez pacjentów motywami chęci udziału w badaniach naukowych były: pomoc innym ludziom (98%) i klinicystom (92%), otrzymanie dostatecznej informacji o badaniu (90%) i o jego rezultatach (86%), a najrzadziej -uzyskanie wynagrodzenia (25%). Natomiast najczęstszą przyczyną odmowy udziału w badaniach było: naruszenie prywatności (63%) i zasad ochrony danych osobowych (58%). W ocenie najliczniejszej grupy w badaniach naukowych mogliby uczestniczyć chorzy z objawami przewlekłymi (98%), łagodnymi (87%) i chorujące w przeszłości (84%), a według 54% nie powinny uczestniczyć osoby z ciężkimi chorobami psychicznymi oraz znajdujące się aktualnie w złym stanie psychicznym. Wnioski. Zdecydowaną większość osób z chorobą afektywną dwubiegunową cechowały pozytywne postawy wobec badań naukowych w psychiatrii. Opinie chorych powinny być uwzględ-niane podczas ustalania procedur badawczych.SŁOWA KLUCZOWE: badania naukowe, zaburzenia psychiczne, choroba afektywna dwubiegunowa, postawy. ABSTRACT Introduction.Positive attitudes of people with mental disorders towards participation in research are one of the conditions for development of psychiatry. Knowledge of the respondents' attitudes and motives infl uencing their decisions can contribute to improving the quality of research. Aim. To assess the attitude of patients with bipolar disorder (BD) towards participation in psychiatric research. Material and methods. The study involved 100 patients diagnosed with bipolar disorder (59 women, 41 men) aged 18−68 years. The Hamburg Attitudes to Psychiatric Research Questionnaire (HAPRQ) was used to evaluate attitudes. Results. All respondents accepted research in psychiatry. From 88% to 100% of patients accepted 14 out of 15. types of investigations. Respondents less commonly accepted family members included in the research (71%). From 92% to 98% declared participation in the study using 5 out of 6. methods mentioned above, mainly the ...