Özet: Bartın ili, Merkez ilçesine bağlı 15 köyün meralarının bazı vejetasyon özelliklerini belirlemek amacı ile 2016 yılında yapılan bu çalışmada modifiye edilmiş tekerlekli lup (halka) metodu kullanılmıştır. Vejetasyon etüdü yapılan meralarda toplam olarak 128 tür tespit edilmiştir. Tespit edilen türlerin 18 adedi azalıcı, 10 adedi çoğalıcı, 100 adedinin ise istilacı tür (89 adedinin otsu ve 11 adedinin ise çalı-ağaç) olduğu belirlenmiştir. Araştırmanın yürütüldüğü meraların bitkiyle kaplı alan oranı ortalaması % 93.57'dir. Mera vejetasyonlarında yer alan türlerin kalite dereceleri bakımından sınıflandırılması neticesinde botanik kompozisyondaki; azalıcılar, çoğalıcılar ve istilacı türlerin oranları ise sırasıyla % 15.52, % 15.59 ve % 68.89 olarak belirlenmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre çalışılan meraların 1 adedi "Çok iyi", 1 adedi "İyi", 6 adedi "Orta" ve 7 adedi ise "Zayıf" mera durumu sınıfına girmiştir. Mera sağlığı açısından yapılan sınıflamada ise 14 mera "Sağlıklı", 1 mera ise "Sorunlu" olarak belirlenmiştir. Çalışılan meralarda, bitkilerin toprağı kaplama oranı ile toprak derinliği (r=0.553 * ) ve otlanma derecesi ile mera toprağının sıkışması (r=0.587 * ) arasında pozitif ilişkiler bulunmuştur. Bu sonuçlara göre; çalışılan meraların yaklaşık yarısı dikkatli bir şekilde kullanılmaya, diğer yarısı ise acilen ıslah programına dâhil edilmeye ihtiyaç duymaktadır.Anahtar Kelimeler: Mera durumu, mera sağlığı, otlanma derecesi, toprak sıkışması, istilacı türler Some Properties of Rangelands in Bartın ProvinceAbstract: This study was conducted to determine some vegetation characters of 15 village rangelands in Bartın province in 2016. In the study, modified wheel point method with loop was used. Totally 128 plant species were determined in studied rangelands. This plant species were also divided into 3 different successional groups: i) 18 species were decreases, ii) 10 species were increasers, 100 species were invaders (89 species were herbaceous and 11 species were shrubs-trees). In the experiment rangelands, plant coverage rate was 93.57%. Considering the different successional groups, which had influential effect to pasture quality, decreasers, increasers, and invaders had 15.52%, 15.59% and 68.89%, respectively. The results from the present study indicated that 1, 1, 6 and 7 rangelands are "Very good", Good", "Fair" and "Poor" conditions based on the rangeland condition classes, respectively. On the other hand, 14 and 1 rangelands were found as "Healthy" and "Unhealthy" in health categories. There were significant correlations between plant cover and soil depth (r=0.553 * ) and grazing level and soil compaction (r=0.587 * ) in studied rangelands. According to these results half of the rangelands must be used carefully, while other half are need improving immediately.

Özet: Kastamonu ili, Taşköprü ilçesine bağlı 12 köyün doğal meralarının bazı vejetasyon özelliklerini belirlemek amacı ile 2014 yılında yapılan bu çalışmada modifiye edilmiş tekerlekli lup (halka) metodu kullanılmıştır. Vejetasyon etüdü yapılan meralarda toplam olarak 103 tür tespit edilmiştir. Tespit edilen türlerin 13 adedi azalıcı, 14 adedi çoğalıcı ve 76 adedinin ise istilacı tür olduğu belirlenmiştir. Araştırmanın yürütüldüğü meraların bitkiyle kaplı alan oranı ortalaması % 83.34'tir. Mera vejetasyonlarında yer alan türlerin kalite dereceleri bakımından sınıflandırılması neticesinde botanik kompozisyondaki; azalıcılar, çoğalıcılar ve istilacı türlerin oranları ise sırasıyla % 13.35, % 29.15 ve % 57.50 olarak belirlenmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre çalışılan meraların 1 adedi "İyi", 5 adedi "Orta" ve 6 adedi ise "Zayıf" mera durumu sınıfına girmiştir. Mera sağlığı açısından yapılan sınıflamada ise 11 mera "Sağlıklı", 1 mera ise "Riskli" olarak belirlenmiştir. Bu sonuçlara göre; çalışılan meraların yarısı dikkatli bir şekilde kullanılmaya, diğer yarısı ise acilen ıslah programına dâhil edilmeye ihtiyaç duymaktadır. Çalışmada otlatma derecesi ile otlayan hayvan sayısı (r=0.608 Anahtar Kelimeler: Mera durumu, mera sağlığı, botanik kompozisyon, hayvan sayısı, rakım, toprak sıkışması Impacts of Livestock Grazing and Topography on Vegetation Cover and Structure in Natural RangelandsAbstract: This study was conducted to determine some vegetation characters of 12 natural rangelands in Kastamonu province in 2014. In the study, modified wheel point method with loop was used. Totally 103 plant species were determined in studied rangelands. This plant species were also divided into 3 different successional groups: i) 13 species were decreases, ii) 14 species were increasers, and 76 species were invaders. In the experiment rangelands, plant coverage rate was 83.34%. Considering the different successional groups, which had influential effect to pasture quality, decreasers, increasers, and invaders had 13.35%, 29.15% and 57.50%, respectively. The results from the present study indicated that 1 rangeland are "Good", 5 rangelands are "Fair" and 6 rangeland are "Poor" conditions based on the rangeland condition classes. On the other hand, 11 and 1 rangelands were found as "Healthy" and "Risky" in health categories. According to these results half of the rangelands must be used carefully, while other half are need improving immediately. There were significant correlations between grazing level and livestock number (r=0.608

Özet: Çorum ili, Merkez ilçesi, Kayı köyünün mera parsellerinde ağaçlandırma ve erozyon kontrolü amacı ile yapılacak çalışmalar için, tahsis amacı değişikliği talebine istinaden "Mera durumu" sınıfının belirlenerek işlemin 4342 sayılı mera kanunu mevzuatına uygunluğu değerlendirilmiştir. Çalışma, 2021 yılı Mayıs ayının son haftasında yapılmış olup, vejetasyon etüdünde modifiye edilmiş tekerlekli lup yöntemi kullanılmıştır. Meranın 109/57 numaralı parseli içerisinde 31, 127/36 numaralı parselinde ise 27 farklı bitki türü tespit edilmiştir. Vejetasyon etüdü değerlerine göre yapılan hesaplamaya göre 127/36 numaralı parselin mera durumu % 30.23 ile "Orta" kategoride yer alırken, 109/57 numaralı parsel ise %20,97 ile "Zayıf" sınıfta yer almıştır. 127/36 ve 109/57 no'lu mera parsellerinin eğim dereceleri ise sırasıyla %5-20 ve %3-7 arasında değişmiştir. Bu verilere göre her iki mera parselinde de mera yönetmeliği mevzuatına göre tahsis amacı değişikliği mümkündür. Diğer yandan her iki mera parselindeki bitki örtüsünün ıslahının mümkün, erozyon riskinin ise düşük olduğu değerlendirilmiştir. Buna göre tahsis amacı değişikliği talebinin, köyün hayvanlarının mera ihtiyaçları da göz önüne alındığında uygun olmayacağı sonucuna varılmıştır.

Bu araştırma, ıslah ve amenajman uygulamalarının mera vejetasyonunda meydana getirdiği değişimleri belirlemeye yönelik olarak Türkiye'nin Orta Karadeniz Bölgesi'nde yer alan Samsun ili Havza ilçesi Aslançayırı köyü merasında (41°00'52" K, 35°38'59" D, rakım 800 m) yürütülmüştür. Kullanımından kaynaklı tahribata bağlı olarak mera iki farklı kesim halinde ele alınmış ve ıslahına yönelik bütüncül bir program uygulanmıştır. Meranın genelinde gübreleme, temizleme biçimi ve münavebeli otlatma sistemi uygulanmış olup; ek olarak 1. Kesime (Sürülerek tahrip edilen mera) üstten tohumlama, 2. Kesime (Taban mera) ise havalandırma uygulaması yapılmıştır. Merada gerçekleşen değişim ıslah öncesi ve sonrası dönemde modifiye edilmiş tekerlekli lup metoduyla yapılan ölçümlerle belirlenmiştir. Islah uygulamalarının baklagil ve buğdaygil oranını artırdığı, diğer familyaların oranını azalttığı ve dengeli bir vejetasyon oluşmasına katkı sağladığı belirlenmiştir. Islah öncesinde tek yıllık türlerin, istilacı türlerin ve azalıcı türlerin oranlarının sırasıyla % 29.25, % 70.33 ve % 18.68 olduğu, ıslah sonrası dönemde ise tek yıllık türlerin ve istilacı türlerin azalış, azalıcı türlerin artış göstererek sırasıyla % 15.46, % 45.02, % 46.54 oranlarında bulunduğu belirlenmiştir. Islah öncesi dönemde merada Lotus corniculatus, Hordeum murinum, Taraxacum officinale, Bellis perennis, Carex acuta, Cyndon dactylon ve Scariola viminea türleri hâkim iken ıslah sonrasında Trifolium repens, Poa pratensis, Lolium perenne gibi azalıcı türlerin hâkim konuma geldiği gözlemlenmiştir. Islah ve amenajman uygulamalarının, mera genelinde bitkiyle kaplı alanı % 91.0'dan % 98.4'e, otlatma kapasitesini 10.17 hayvan birimi (HB)'nden 18.01 HB'ne arttırdığı, mera durum ve sağlık sınıflamasını da orta-sağlıklıdan iyi-sağlıklı kategorisine yükselttiği belirlenmiştir. Elde edilen ilerlemenin sağlanmasında, aşırı ve zamansız otlatmanın engellenmesinin en belirleyici faktör olduğu sonucuna varılmış olup, sürdürülebilirlik bakımından uygulanan otlatma planının devam ettirilmesi tavsiye edilmektedir.

Ayan 3* ÖZET Bu çalışma, Orta Karadeniz Bölgesi doğal florasından toplanan domuz ayrığı (Dactylis glomerata ssp.), kamışsı yumak (Festuca arundinaceae ssp.) ve ak üçgül (Trifolium repens ssp.) popülasyonlarının çekirdek DNA içeriklerinin flow sitometri yöntemiyle belirlenmesi ve ploidi analizi ile tür teşhisinde kullanılması amacıyla yürütülmüştür. Proje kapsamında ak üçgülden mera tipi 80, domuz ayrığından ot ve mera tipi 80 ve kamışsı yumaktan ot, mera ve çim tipi 130 adet genotip kullanılmıştır. Analizlerde tarlada yetişmekte olan bitkilerden alınan taze yaprak dokuları kullanılmıştır. Floresan boya olarak ise propidium iodide kullanılmıştır. İnternal standard, Dactylis glomerata ve Trifolium repens genotiplerinde Vicia sativa, Festuca arundinecea genotiplerinde ise Hordeum vulgare kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre araştırmada kullanılan Dactylis glomerata genotiplerinin ortalama 2C çekirdek DNA içeriği 9.12 pg (8.32 pg-9.66 pg); Trifolium repens genotiplerinin ortalama 2C çekirdek DNA içeriği 2.33 pg (2.22 pg-2.44 pg); Festuca arundinecea genotiplerinin ortalama 2C çekirdek DNA içeriği 17.47 pg (17.02 pg-17.98 pg) arasında değiştiği belirlenmiştir. Çekirdek DNA içerikleri ile genotiplerin ploidi düzeylerini ilişkilendirmek amacıyla yapılan kromozom sayımlarında domuz ayrığı genotiplerinin 2n=4x=28, ak üçgül genotiplerinin 2n=4x=32 ve kamışsı yumak genotiplerinin 2n= 6x=42 kromozoma sahip oldukları belirlenmiştir. Elde edilen bu sonuçlara göre çalışmada kullanılan Dactylis ve Trifolium genotiplerinin tetraploid, Festuca genotiplerinin ise hekzaploid olduğu saptanmıştır. Ayrıca çalışmada kullanılan tüm genotipler çekirdek DNA içeriklerinin de yardımıyla taksonomik olarak teşhis edilmiş ve Trifolium repens ssp.'nin Trifolium repens var. repens, Dactylis glomerata ssp.'nin Dactylis glomerata subsp. glomerata ve Festuca arundineceae ssp.'nin de Festuca arundinacea subsp. arundinacea olduğu ve genotiplerin içerisinde başka türlere ait hiç bir genotipin bulunmadığı belirlenmiştir.