StreszczenieWprowadzenie i cel pracy. Według definicji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) próchnica jest to proces patologiczny, miejscowy, pochodzenia zewnątrzustrojowego, prowadzący do odwapnienia szkliwa, rozpadu twardych tkanek zęba i w konsekwencji tworzenia ubytku. Zachorowalność na próchnicę zwiększa się wraz z wiekiem, zbliżając się do 100% u dzieci między 6. i 7. rokiem życia. Polska jest jednym z niewielu krajów Europy, w którym nie udało się zmniejszyć zapadalności na próchnicę u dzieci pomimo zaleceń WHO na rok 2000, mających na celu obniżenie frekwencji próchnicy wśród dzieci 6-letnich do poziomu 50%. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie i porównanie stanu zdrowia jamy ustnej dzieci z obszarów wiejskich i miejskich oraz wskazanie przyczyn i możliwych rozwiązań tego problemu, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji na obszarze województwa lubelskiego. Skrócony stan wiedzy. Aktualne dane na temat stanu zdrowia jamy ustnej w naszej populacji czerpiemy z ogólnopolskich badań realizowanych na zlecenie Ministerstwa Zdrowia. Główny problem w zakresie zdrowia jamy ustnej w naszym społe-czeństwie dotyczy częstości występowania próchnicy wczesnej, która dotyczy dzieci do 3. roku życia. Statystycznie ponad 50% dzieci w wieku 3 lat ma zęby z ubytkami próchnicowymi. Z danych Ogólnopolskiego Monitoringu Stanu Zdrowia Jamy Ustnej populacji polskiej w latach 2013-2015 wynika, iż jedynie 20,4% dzieci 12-letnich jest wolnych od próchnicy, 21,3% z terenów miejskich i 19,2% z terenów wiejskich. W województwie lubelskim -16,2%. Podsumowanie. Za katastrofalny stan zdrowia jamy ustnej dzieci w polskiej populacji w dużej mierze odpowiada ograniczona dostępność do zabiegów profilaktyczno-leczniczych świadczonych w ramach ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Jednym z założeń ministerialnego programu monitorowania stanu zdrowia jamy ustnej jest wyrównywanie różnic w dostępie do edukacji prozdrowotnej oraz położenie nacisku na zabiegi profilaktyczno-lecznicze w zależności od lokalizacji i regionu [1]. W realizacji tego celu w odniesieniu do dzieci z obszarów wiejskich trafnym rozwiązaniem mogą okazać się dentobusy. Słowa kluczowepróchnica, obszary wiejskie, świadczenia stomatologiczne, dentobus WPROWADZENIE I CEL PRACYPróchnica zębów, obok nowotworów, choroby niedokrwiennej serca, alergii, cukrzycy typu 2, uznawana jest za poważną chorobę cywilizacyjną, silnie warunkowaną stylem życia oraz czynnikami systemowymi i środowiskowymi [1].Zgodnie z definicją WHO jest to proces patologiczny, umiejscowiony, pochodzenia zewnątrzustrojowego, prowadzący do odwapnienia i proteolitycznego rozpadu twardych tkanek zęba [2]. Ubytki próchnicowe powstają na skutek działania kwasów wytwarzanych z cukrów przez bakterie obecne w jamie ustnej. U dzieci proces demineralizacji w zę-bach mlecznych, ale także w zębach stałych niedojrzałych przebiega znacznie szybciej niż u osób dorosłych. Dlatego nieleczony ubytek próchnicowy stosunkowo szybko będzie się rozwijać, czego konsekwencją będzie zapalenie miazgi...

Wprowadzenie i cel pracy. Dzieci obciążone zaburzeniami funkcjonowania tarczycy należą do grupy wysokiego ryzyka rozwoju choroby próchnicowej zębów oraz częściej niż u dzieci zdrowych obserwowane są u nich zmiany w obrazie błony śluzowej jamy ustnej. Próchnica występuje zarówno w uzębieniu mlecznym, jak i stałym, charakteryzuje się dynamicznym przebiegiem przy słabo widocznym obrazie klinicznym. Szczególnie istotne jest zapobieganie rozwojowi próchnicy oraz innych ostrych stanów zapalnych w jamie ustnej, gdyż przy istnieniu ogólnego osłabienia u dziecka mogą one prowadzić do rozwoju sepsy oraz stanu zagrożenia życia. Celem pracy jest przedstawienie problematyki opieki stomatologicznej nad dzieckiem z zaburzeniami funkcji gruczołu tarczowego. Skrócony opis stanu wiedzy. Do objawów hipotyreozy widocznych w jamie ustnej, obok makroglosji, należy opóźnione wyrzynanie zębów. Jest to następstwo niedoborów hormonów tarczycy, co w konsekwencji prowadzi do spowolnienia metabolizmu, jak również wolniejszego wzrostu i dojrzewania kości. Na skutek nadczynności tarczycy w układzie kostnym można dostrzec przyspieszenie procesów anabolicznych i katabolicznych. Wiek kostny, jak i zębowy jest przyspieszony. Dostrzegalne jest przedwczesne wyrzynanie oraz wymiana zębów mlecznych na stałe. Widoczna jest resorpcja korzeni zębów stałych, destrukcja przyzębia brzeżnego oraz okołowierzchołkowego. Podsumowanie. Ze względu na zwiększoną podatność tkanek zębów na próchnicę zmiany powinny być wykryte już we wczesnym stadium rozwoju i leczone niezwłocznie. Kontrola płytki nazębnej ma istotne znaczenie ze względu na skłonność pacjentów z chorobą tarczycy do stanów zapalnych przyzębia, a w konsekwencji-przyspieszonego ubytku tkanki kostnej wyrostka zębodołowego.