No abstract

No abstract

No abstract

Old findings on children's comprehension of ask and tell were subject to different interpretations reflecting progress in the field of language acquisition. We want to show that acquiring a particular skill does not necessarily include competence of its intentional control and use. Development of linguistic skills takes place at different levels starting from early spontaneous, implicit abilities to the level of meta-pragmatic reflexive knowledge that enables deliberate monitoring, planning, and practice. The present study was aimed at exploring two extreme points in development: early epi-pragmatic and late reflexive metapragmatic competence. The first part aims at finding the earliest instances of children spontaneous ability to pass ask-instructions, and the evidence is provided for the ages as early as 22 to 40 months (much earlier than recorded in the previous studies). The second part is experimental and focuses on children's ability to respond to ask- and tell-instructions in the context of a cancelled conversational rule (Gricean Maxim of Quantity) which requires deliberate monitoring and use. The results show that this meta-pragmatic reflexive ability becomes stable only at the age of 6 years.

Jedan od instrumenata koji se nejčešće koristi u proceni psihopatije je Hareova ček-lista (PCL-R) koja predstavlja rejting metod procene i operacionalizovana je preko dvadeset indikatora. Iako je instrument u upotrebi već nekoliko decenija, podaci o latentnoj strukturi ovih dvadeset indikatora psihopatije nisu jednoznačni. U literaturi je opisano nekoliko empirijski deriviranih struktura PCL-R-a: jednofaktorski model koji operacionalizuje psihopatiju kao unitarni, jednodimezionalni konstrukt; dvofaktorski koji razlikuje endogene psihopatske karakteristike ličnosti i bihejvioralne obrasce ispoljavanja psihopatije; trofaktorski model u kome su kao sržne psihopatske crte postavljene manipulativni interpersonalni stil, emocionalna površnost i impulsivnost; četvoro-faktorski model koji pored prethodno navedenih crta u sebi inkorporira i antisocijalno ponašanje individua.Podaci dobijeni u prethodnom istraživanju o latentnoj strukturi psihopatije merene preko PCL-R-a u Srbiji nisu podržali ni jedan od prethodno opisanih modela. Za potrebe ovog rada prikupljeni su i analizirani podaci sa svih PCL-R protokola administriranih u Srbiji do sada. U pitanju su podaci dobijeni od 406 osuđenih lica (prosečni uzrast 34 godine, SD = 9.98) koja su kaznu izdržavala u četiri kazneno-popravne institucije u Srbiji. Pored podataka sa PCL-R skale, njima su administrirane i mere samoprocenjene psihopatije (SRP 3) i Dezintegracije, odnosno šizotipije (DELTA 10). Iz osuđeničkih dosijea preuzete su i mere o kriminalnom recidivu ispitanika.Rezultati eksploratorne faktorske analize pokazali su da variranje opserviranih indikatora psihopatije najoptimalnije opisuje pet faktora. Ključna distinkcija u odnosu na četvorofaktorski Hareov model je diferencijacija Impulsivnosti i Životnog stila iz originalnog faktora Životnog stila opisanog u ranijoj literaturi. Odnosi sa samoprocenjenom psihopatijom, Dezintegracijom i kriminalnim recidivom ispitanika potvrđuju distinktivnost dve novodobijene crte. Takođe, rezultati konfirmatorne faktorske analize pokazali su da petofaktorski model ima bolje indekse podesnosti u odnosu na sve ostale koji su testirani. Štaviše, najuspešnije objašnjenje empirijskih podataka ima model u kojima su manipulativni interpersonalni stil, površni afektivitet i impulsivnost postavljeni kao endogene a životni stil i antisocijalnost kao egzogene varijable. Ovi nalazi podržavaju zapravo trofaktorski model psihopatije koji je u ranijim istraživanjima dobijen ne samo eksploracijom latentne strukture PCL-R-a, već i drugih instrumenata za ispitivanje psihopatije. Po trofaktorskom modelu manipulativne tendencije, afektivitet i impulsivnost su sržne, endogene psihopatske crte ličnosti dok antisocijalne tendencije (i određeni aspekti životnog stila u ovom istraživanju) mogu predstavljati neke od bihejvioralnih manifestacija sržnih psihopatskih dispozicija.