Średniowieczne utwory niderlandzkie stanowią interesujący przedmiot badań interdyscyplinarnych. Ich wyraźnie moralizatorski charakter nie wyklucza istnienia głębszych wymiarów teologicznych, których odkrycie i twórcze zinterpretowanie może pobudzić współczesnego czytelnika do bardziej odważnego poszukiwania śladów Transcendencji w nierzadko tragicznym ludzkim losie.

Op reis naar de kleurrijke wereld van taal, literatuur en cultuur… "Je kunt de vele talen van Europa beschouwen als een hindernis voor de reiziger. Net zoals je de Alpen kunt zien als een hindernis op weg naar Italië" -schreef in 2012 taaljournalist Gaston Dorren. Maar alle talen, alle culturen en alle literaturen zijn zoals de Alpen "juist bezienswaardigheden om je eindeloos over te verbazen en ademloos aan te vergapen. Elke dag open, toegang gratis" (Dorren 2012).Literatuur over reizen beslaat verslagen van bedevaarten, VOC-journalen, koloniale literatuur of reportages. Maar de literatuur zelf reist ook: ze wordt bijvoorbeeld naar andere talen vertaald. Het onderzoek naar de betekenis van deze vertalingen, maar ook naar de rol van de vertaler is een van de leidende richtingen in de internationale neerlandistiek van de afgelopen jaren. En ook de taal zelf reist: in de tijd (veranderingen, evolutie), in de ruimte (culturele problemen bij de vertaling, verschillen en overeenkomsten tussen talen) en soms in allebei.De gespecialiseerde taal die gebruikt wordt op reis, in de toeristische branche of in teksten over reizen, lijkt in veel aspecten heel apart te zijn. De gebruikte terminologie is er een bewijs van. Ook mag men de talige en buitentalige elementen niet vergeten, die bijvoorbeeld de communicatie in de toeristische sector vergemakkelijken.Gebleken is dat toerisme eveneens een rijke bron van inspiratie voor het (intercultureel) onderwijs vormt. Les geven buiten het leslokaal, samen met stu-

No abstract

In dit artikel worden strategieën voor het vertalen van Middelnederlandse teksten in het Pools voorgesteld. Sommige hier voorgestelde verschijnselen die typisch zijn voor de middeleeuwse literatuur, zijn geanalyseerd met het oog op modern Nederlandse en (eventuele) Poolse vertalingen. Erotische elementen, metaforen en de noodzaak van aanvullende verklaringen of simplificaties worden hier getoond op basis van voorbeelden van reeds gepubliceerde teksten en andere mogelijke vertalingen.Trefwoorden: vertalen van middeleeuwse teksten; intertalige weergave; vertaalstrategieën; Nederlands; Pools. INLEIDINGSinds de heilige Hieronymus (ca. 350-420) in het Heilige Land de Bijbel vertaalde uit de grondtalen naar het Latijn, de taal van christenen uit het westerse deel van het Romeinse Rijk, wordt er gediscussieerd over de wijze waarop vertaald dient te worden. Moet het letterlijk, woord voor woord? Of gaat het meer om de inhoud? Hoe het ook zij, een vertaling -hoe nauwkeu-Dr. MAŁGORZATA DOWLASZEWICZ is universitair hoofddocent bij de vakgroep Nederlandse Filologie te Wrocław. Ze houdt zich bezig met Middelnederlandse literatuur en de circulatie ervan in Polen en heeft ook samengewerkt aan vertalingen van een aantal (middeleeuwse) teksten.

This article deals with modern illustrations accompanying medieval text, with special attention to one publication – the modern edition of Middle Dutch Elckerlijc and the woodcuts made by Stefan Mrożewski. The article introduces the circumstances in which the book was published and in which the Polish artist prepared his prints. The main analysis discusses the choices made by Mrożewski and the many different ways in which he refers to the historic past in his work. In order to show a broader framework of the subject, the article also briefly sketches the Polish literary reception of the medieval morality play.