No abstract

Cel-Celem artykułu jest interpretacja istoty efektywności (w naukach ekonomicznych i naukach o zarządzaniu) i zbadanie uwarunkowań pomiaru efektywności wydatków jednostek samorządu terytorialnego. Metodologia badania-W opracowaniu wykorzystano metodę analizy opisowej. Wynik-W opracowaniu zidentyfikowano występujące w praktyce uwarunkowania pomiaru efektywności wydatków jednostek samorządu terytorialnego w podziale na uwarunkowania: naturalne, prawne, ekonomiczne, finansowe, polityczne, społeczne, organizacyjne, kadrowe. Zalecono również wprowadzenie w życie w jednostkach samorządu terytorialnego zarządzania przez cele i zarządzania procesowego w celu stworzenia możliwości rzetelnego pomiaru efektów ich wydatków. Oryginalność/wartość-Wskazano przede wszystkim trudności związane z oceną efektywności wydatków jednostek samorządu terytorialnego oraz działania, które winny być przez nie podjęte w celu rzetelnego pomiaru efektów wydatków na realizację powierzonych im zadań.

Zniesienie limitu poziomu długu jednostek samorządu terytorialnego (JST) i wprowadzenie od 2014 r. jedynie limitu wypłat na obsługę długu w poszczególnych latach objętych prognozą długu (indywidualny wskaźnik zadłużenia-IWZ) powinno skłaniać JST do efektywnego zarządzania długiem (jego poziomem i kosztami obsługi). Limit ten wyznaczany jest jako relacja nadwyżki dochodów bieżących nad wydatkami bieżącymi, powiększona o dochody ze sprzedaży majątku, do dochodów ogółem. W praktyce nowa limitacja zadłużenia zachęca część JST do wzrostu zadłużenia pozabudżetowego, pozostającego poza zakresem monitorowania i kontroli organów nadzoru (dług ukryty), w celu dalszego zadłużania się przy wysokich kosztach i ryzyku. Celem artykułu jest określenie istoty długu ukrytego JST, wskazanie przyczyn i skutków występowania tego zjawiska oraz rekomendacja działań służących: ograniczaniu niekontrolowanego zadłużania się JST, utrzymaniu stabilności finansowej JST, zwiększeniu przejrzystości finansów samorządowych.

Goal – The aim of the article is to identify dysfunctional phenomena (implementation of specific mechanisms/solutions and actions taken), generating increased opacity and limit the responsibility/accountability of public finance in Poland, exacerbated by the COVID-19 crisis. Methods – descriptive analysis, comparative analysis and financial analysis methods were used. Results – fiscal transparency and accountability in Poland is limited by: the marginalisation of the role of the state budget, the loosening of the stabilising expenditure rule, the creation of financial mechanisms based on special funds fed by repayable financing sources for the implementation of state tasks, inter alia, in the fight against the effects of the COVID-19 crisis, the use of national and EU methodologies for calculating the deficit and debt of the public sector in order to conceal part of them, the lack of a consolidated financial statement of the public finance sector.

The aim of this paper is to analyse reasons and effects of running up debts by local government units in shadow banking system and competences of supervision and control central organs in order to counteract such a debt. The main method to discuss the chosen topic is descriptive method. The article focus mainly on identification of existing in practice, reasons and effects of running up debts by local government units in shadow banking system and competences of regional accounting chambers, Supreme Audit Office, Prime Minister, voivodship governors, Parliament to counteract running up such a debt. In the article were formulated some recommendations in the field of changing law regulations as: introduction of prohibition for local government units to take a loan in shadow banking system; increasing competencies, especially of regional account