STRESZCZENIENadciśnienie indukowane ciążą (NIC) jest jedną z najczęstszych patologii okresu okołoporodowego oraz jedną z głównych przyczyn umieralności matek, płodów oraz noworodków. Częstość występowania NIC ocenia się na 3-10% ciężarnych, a u 15-25% tej grupy rozwija się stan przedrzucawkowy. Oszacowano, iż 18% zgonów wśród ciężarnych i położnic wiąże się z NIC i jego powikłaniami, zwłaszcza z rozsianym wykrzepianiem wewnątrz-naczyniowym (DIC) [1]. Dodatkowo NIC wiąże się ze zwiększonym ryzykiem powikłań perinatologicznych: porodem przedwczesnym i niską masą urodzeniową. Powikłania te mają długoterminowe skutki dla dziecka i rodziny. NIC jest to stan podwyższonego ciśnienia tętniczego (powyżej 140/90 mmHg), pojawiający się de novo po 20. tygodniu ciąży (t.c.) i ustępujący po porodzie. Według klasyfi kacji z 2007 r., ustalonej przez European Society of Cardiology (ESC) i European Society of Hypertension (ESH), wyróżnia się nadciśnienie przewlekłe, nadciśnienie indukowane ciążą, stan przedrzucawkowy, zespół HELLP oraz nadciśnienie indukowane ciążą nakładające się na nadciśnienie przewlekłe. W etiologii opisywany jest współudział czynników genetycznych, środowiskowych, immunologicznych i metabolicznych. Ponieważ wieloczynnikowa patogeneza NIC oraz stanu przedrzucawkowego nie jest całkowicie poznana, pełne zapobieganie oraz przewidywanie wystąpienia choroby nie jest moż-liwe. Profi laktyka wtórna skupia się na zapobieganiu powikłaniom u matek (np.: rzucawka) oraz płodów (np.: wcześniactwo). Przebyty stan przedrzucawkowy koreluje z podwyższonymi wskaźnikami zapadalności na choroby układu sercowo-naczyniowego oraz metaboliczne w kolejnych ciążach i późniejszym okresie życia. Konieczne jest przeprowadzenie w tej grupie pacjentek edukacji na temat stylu życia oraz wdrożenia działań diagnostyczno-leczniczych [1]. Celem pracy jest przedstawienie głównych założeń w postępo-waniu diagnostycznym, edukacyjnym i leczniczym NIC oraz stanu przedrzucawkowego, co może stanowić swoiste kompendium dla praktyków i teoretyków opieki położniczej. Minimalizowanie skutków powikłań NIC, z uwagi na częstość występowania schorzenia, jest jednym z głównych założeń w profi laktyce okołoporo-dowej [4] i profi laktyce chorób układu sercowo-naczyniowego.SŁOWA KLUCZOWE: nadciśnienie indukowane ciążą, profi laktyka okołoporodowa. ABSTRACTPregnancy-induced hypertension (PIH) is one of the most common perinatal pathologies and a leading cause of maternal, fetal and neonatal mortality. Prevalence of PIH is estimated at 3-10% of all pregnancies, and 15-25% of women with this condition may eventually develop preeclampsia. Mortality of women in pregnancy and puerperium due to PIH and its complications, especially disseminated intravascular coagulation (DIC), is estimated at 18% [1]. Moreover, PIH is associated with increased risk of perinatal complications: preterm birth and low birth weight. These complications may have long-term consequences for both the children and their family members. PIH is defi ned as the development of new hypertension (arter...