One of the main indicators of scientific development of a given country is the number of papers published in high impact scholarly journals. Many countries introduced performance-based research funding systems (PRFSs) to create a more competitive environment where prolific researchers get rewarded with subsidies to increase both the quantity and quality of papers. Yet, subsidies do not always function as a leverage to improve the citation impact of scholarly papers. This paper investigates the effect of the publication support system of Turkey (TR) on the citation impact of papers authored by Turkish researchers. Based on a stratified probabilistic sample of 4,521 TR-addressed papers, it compares the number of citations to determine if supported papers were cited more often than those of not supported ones, and if they were published in journals with relatively higher citation impact in terms of journal impact factors, article influence scores and quartiles. Both supported and not supported papers received comparable number of citations per paper, and were published in journals with similar citation impact values. Findings suggest that subsidies do not seem to be an effective incentive to improve the quality of scholarly papers. Such support programs should therefore be reconsidered.

Bu çalışmada literatürde yağmacı dergiler bağlamında otorite sayılan Beall listesinde yer alan Türkiye menşeli dergiler tespit edilmiş ve ayrıntılı olarak incelenmiştir. Bulgularda Beall listesindeki dergilerin %3,2'sinin Türkiye menşeili olduğu tespit edilmiştir. Buna göre Türkiye listede Hindistan'dan sonra ikinci sırada görülmektedir. Listedeki Türkiye menşeli dergi sayısı 2003 yılından 2010 yılına kadar belli bir seviyede seyrederken (2010 yılında yedi dergi) 2011 yılından itibaren ani bir artış göstermeye başlamış ve 2016 yılında sayı 41'e ulaşmıştır. Sayıları ciddi boyutta artan bu yağmacı dergilerin önünü alabilmek adına çalışma kapsamında tartışılan kriterlerin (Beall tarafından belirlenen ya da Beall listesini eleştiren araştırmacılar tarafından ortaya konan kriterler) yağmacı dergilerin belirlenmesi açısından araştırmacılara yol gösterici olacağı kanaatindeyiz.

Program çerçevesinde destek verilecek yayınlar ve destek miktarları saptanırken uygulanan algoritmada zaman zaman değişiklikler yapılmaktadır. Bu bağlamda 2019 yılında uygulanan UBYT Programının yeni destek algoritması, bir önceki algoritmanın aksayan yönlerini düzeltmeyi hedeflemektedir. Bu çalışmada yeni destek algoritmasının desteklenen dergiler, yayınlar ve ödeme miktarları üzerine etkileri karşılaştırmalı olarak incelenmektedir. Bu amaçla önce eski ve yeni destek algoritmalarının işleyişi karşılaştırılmaktadır. Daha sonra yeni algoritmanın etkileri UBYT'nin desteklenen dergi listeleri ve 2015 yılında desteklenen ve makale etki puanı (MEP) olan yayınlar aracılığıyla ayrıntılı olarak analiz edilmektedir. Bulgular etki değeri nispeten düşük olan yayınların daha çok desteklenmesi, destek miktarlarında disiplinler arası farklılıklar vb. gibi süregelen sorunların yeni destek algoritmasıyla henüz tam olarak çözülemediğini göstermektedir. Bulgulara dayanarak yayınların etki değerini ölçmek için sadece bibliyometrik ölçevlerin kullanıldığı araştırma destek programlarının karşı karşıya kaldığı sorunlar tartışılmakta ve bazı öneriler sunulmaktadır.

No abstract

Lisansüstü tezler üniversitelerin en önemli araştırma çıktılarından birisidir. Fakat lisansüstü tezleri bulmak ve bu tezlere erişim sağlamak genellikle zordur. Son zamanlarda tezlerin tam metinlerine Internet aracılığıyla erişim sağlamak mümkün hale gelmiş olmasına karşın, erişimle ilgili sorunlar halen devam etmektedir. Bu araştırmada Türkiye'de lisansüstü tezlere açık erişim sorunu irdelenmektedir. Bu amaçla Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi tez dermesinde bulunan tezlerin tam metin erişime açık olup olmadıkları incelenmiş, uygulanan bir anket aracılığıyla tezlerini geçici olarak erişime kapatmayı tercih eden tez yazarlarının konuyla ilgili görüşlerine başvurulmuştur. Lisansüstü tezlerin yaklaşık üçte biri tam metin erişime kapalıdır. Erişime kapalı olan tezlerin büyük bir çoğunluğu 2006 yılından önce yapılan ve erişime açmak için izin almak üzere yazarlarına ulaşılamayan tezlerdir. Tez yazarlarının büyük bir çoğunluğu (%94) teze dayanan yayın yapmak istedikleri, yaklaşık üçte ikisi (%63) tezlerinin kopyalanmasından korktukları için tezlerini geçici olarak erişime kapattıklarını belirtmişlerdir. Ancak tez yazarlarının çoğu (%81) genelde tezlerin tam metin erişime açılmasını desteklemektedirler. Bulgular lisansüstü tezlere açık erişim sorununun daha geniş bir bakış açısıyla ele alınması gerektiğini göstermektedir. Bulgular doğrultusunda lisansüstü tezlere erişimle ilgili çeşitli sorunlar tartışılmış ve bazı çözüm önerileri sunulmuştur.