Ö ÖZ ZE ET T A Am ma aç ç: : Bu araştırma ile sosyoekonomik düzeyin obezite ve santral obeziteye etkisini incelemektir. Bu çalışmada, Türkiye'de bir il merkezinde üç farklı sosyoekonomik yerleşim bölgesinde yer alan okullarda altı, yedi ve sekizinci sınıflarda öğrenim gören ergenlerde beden kitle indeksi (BKİ) ile obezite ve bel/boy oranı ile santral obezite prevalasının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. G Ge er re eç ç v ve e Y Yö ön nt te em ml le er r: : Çalışma, 2012-2013 eğitim-öğretim yılında 1.713 öğrenci ile yapılmıştır. Tokat il merkezinde düşük, orta ve yüksek sosyoekonomik bölgelerde bulunan ilköğretim okulları gruplandırılarak, basit rasgele örnekleme yöntemi ile altı okul örneklem grubuna seçilmiştir. Altı okulun altı, yedi ve sekizinci sınıflarındaki tüm öğrenciler araştırma kapsamına alınmıştır. Boy uzunluğu, vücut ağırlığı ve bel çevresi ölçümleri araştırmacı tarafından öğrencilerin kendi sınıflarında yapılmıştır. Bel/boy oranı 0,5 ve üzerinde ise santral obezite olarak değerlendirilmiştir. Veriler bilgisayar ortamında değerlendirilmiştir. B Bu ul lg gu ul la ar r: : Çalışma kapsamına alınan tüm ergenlerin; yaş ortalaması 12,54±0,92 yıl olup, %33,8'i altıncı sınıfta, %35,8'i yedinci sınıfta, %30,4'ü sekizinci sınıfta öğrenim görmektedir ve %48,5'i kız, %51,5'i erkektir. Çalışma kapsamına alınan tüm ergenlerin BKİ'ye göre %9,3'ü zayıf, %62,5'i normal, %21,7'si hafif şişman, %6,5'i ise obezdir. Hafif şişmanlık, obezite, santral obezite ve 95 persentilden yüksek bel çevresine sahip olma prevalansının, okulun sosyoekonomik düzey artışına paralel olarak arttığı belirlenmiştir. Benzer olarak; vücut ağırlığı, BKİ, bel çevresi ve bel/boy oranı ortalamalarının okulun sosyoekonomik düzey artışına paralel olarak anlamlı artış gösterdiği bulunmuştur. Çalışma kapsamına alınan tüm ergenlerin %19,7'sinde santral obezite belirlenmiştir ve BKİ'ye göre obez ergenlerin %92,8, hafif şişmanların %55,1 ve normal ergenlerin %2.8'inde santral obezite belirlenmiştir. Ayrıca; kız ergenlerin %15,6'sında, erkeklerin %23,6'sında santral obezite olduğu ve aralarındaki farkın anlamlı olduğu bulunmuştur. S So on nu uç ç: : Obezite ve santral obezitenin belirlenmesi için okullarda ergenlerin BKİ'lerinin yanında bel/boy oranı bakımından da değerlendirilmesi ve özellikle orta ve yüksek sosyoekonomik düzey okullarda artış gösteren obeziteye yönelik koruyucu, eğitici ve tedavi edici okul merkezli hizmetlerin artırılması önerilmektedir.A An na ah h t ta ar r K Ke e l li i m me e l le er r: : Ergenlik; okul sağlık hizmetleri; sosyoekonomik düzey; obezite; santral obezite; bel/boy oranı A AB BS S T TR RA AC CT T O Ob bj je ec ct ti iv ve e: : The purpose of the present study was to examine the effects of socio-economic status on obesity and central obesity. For this purpose, the body mass index (BMI), obesity and waist/height rates were evaluated in terms of central obesity prevalence in teenagers who were studying at 6 th , 7 th and 8 th grades in schools located in three different socio-economic areas a city center in Turkey. M Ma at t...
