Al jaren liggen Nederlandse moskeeën onder een vergrootglas. Interne en externe invloeden op moskeeën zijn geregeld onderwerp van politieke en maatschappelijke debatten. Ondertussen zijn Nederlandse moskeegemeenschappen aan veranderingen onderhevig. Onderzoeks-en adviesbureau Nuance door Training en Advies verrichtte een intensief kwalitatief onderzoek naar veranderingsprocessen binnen zes Nederlandse moskeeën. Een bredere rolopvatting van moskeeën en veranderingen op het vlak van theologische autoriteiten en opvattingen zijn belangrijke aspecten in dit onderzoek. Deze twee veranderingsprocessen belichten we in dit artikel. 1 2 Moskeeën in een veranderende maatschappelijke en politieke context Moskeeën in NederlandEr wonen ongeveer 1 miljoen moslims in Nederland. 2 Het overgrote deel bestaat uit migranten en hun kinderen. Moslims met een Turkse en Marokkaanse achtergrond vormen de grootste groep. Ongeveer de helft hiervan is geboren in Nederland. Zij vormen de tweede generatie moslims. 3 De vestiging van moskeeën is een belangrijke stap geweest in de institutionalisering van de islam in Nederland. In de jaren vijftig van de vorige eeuw bouwden moslims de eerste moskeeën (gebedsruimten) in Nederland. Vanaf het begin van de jaren zestig werden in talrijke bedrijven en woningen kleine, eenvoudige gebedsruimten ingericht. In de loop van de jaren kwamen er ook steeds meer grotere gebedsruimten. Deze waren voornamelijk gevestigd in voormalige kerken of synagogen, schoolgebouwen, winkelpanden of fabriekshallen. 4 In 1975 werd in Almelo de eerste 'echt' zichtbare moskee gebouwd, met overheidssteun volgens de Wet Premie Kerkenbouw. 5 In de jaren ze-1Een derde belangrijke conclusie van het onderzoek is dat er sprake is van een toenemende, maar moeizame samenwerking tussen moskeeën en overheden. 2Het merendeel van de moslims in Nederland is soennitisch. Een kleiner deel is sjiitisch en daarnaast zijn er ook nog andere islamitische groepen, zoals de druzen, koranieten en ahmaddiya. 3 W. Huijnk, De religieuze beleving van moslims in Nederland. Diversiteit en verandering in beeld, Den

How violent extremism is interpreted among adolescents and young adults who experience a form of psychopathology can have far-reaching consequences for these youth and for society. A fundamental consideration here is the role that ideology and psychopathology play in radicalization and possibly related extremist violence. Risk management is challenged at various levels. This article seeks to contribute to academic and policy discussions on psychopathology and extremism by combining relevant insights from practices in the Netherlands. In this perspective article our aim is to stimulate awareness and research, on the basis of operational knowledge of the Dutch case, that helps professionals across the various domains of risk management with more expertise and the ability to better integrate and interact the concepts of psychopathology and ideology. We end with formulating hypotheses for further research.