Wprowadzenie. Nazwa orthorexia nervosa pochodzi z języka greckiego od słów ortho-prawidłowy, właściwy oraz orexis-apetyt, pragnienie. Pojęcie to zostało wprowadzone w 1997 r. przez amerykańskiego lekarza Stevena Bratmana, który zdefiniował ortoreksję jako patologiczną obsesję na punkcie spożywania zdrowej żywności. Cel pracy. Ocena postaw względem żywności i zdrowia, a także zachowań żywieniowych w zakresie różnorodności spożywanych artykułów spożywczych oraz stosowania ograniczeń w spożywaniu jedzenia wśród osób, u których rozpoznano orthorexia nervosa. Materiał i metody. W badaniu wzięło udział 155 osób, w tym 136 kobiet (87,74%) i 19 mężczyzn (12,26%). W pracy wykorzystano standaryzowane narzędzia badawcze: kwestionariusz ORTO-15, Test Postaw wobec Jedzenia (EAT-26), Kwestionariusz do badania poglądów i zwyczajów żywieniowych (Kom-PAN), Skalę Postaw Względem Zdrowia i Smaku (HTAS) oraz Skalę Troski o Zdrowie (HCS). Wyniki. Ryzyko wystąpienia ortoreksji stwierdzono u 85,16% ankietowanych. W przypadku polskiej wersji kwestionariusza ORTO-15 ortoreksję rozpoznano u 78,06% badanych. Dieta stosowana przez respondentów charakteryzuje się małym (53,72%) lub umiarkowanym (46,28%) natężeniem cech prozdrowotnych i jednocześnie małym (99,17%) natężeniem cech niekorzystnie wpływających na zdrowie. Osoby przejawiające skłonności ortorektyczne charakteryzują się dobrym (50,41%) lub dostatecznym (45,45%) poziomem wiedzy na temat żywności i żywienia. Wnioski. Duże rozbieżności w rozpowszechnieniu ortoreksji prowadzą do podawania w wątpliwość trafność narzędzia ORTO-15 lub sposób analizy wyników. Przeprowadzone badanie nie pozwala jednoznacznie stwierdzić, czy w badanej grupie występuje ryzyko zagrożenia ortoreksją w tak dużym stopniu, jak wskazuje na to kwestionariusz ORTO-15. Zachowania i zwyczaje żywieniowe oraz poglądy na temat żywności i żywienia zaobserwowane w badanej grupie zdają się mieścić w "normalnym" zakresie i nie mogą być utożsamiane z ortoreksją.

Wprowadzenie. U części osób nie diagnozuje się pełnoobjawowej anoreksji, można wówczas mówić u nich o tak zwanym syndromie gotowości anorektycznej (SGA). SGA jest to zespół objawów lokujących się w poznawczej, emocjonalnej i behawioralnej sferze funkcjonowania oraz nasuwających podejrzenie nieprawidłowości w zakresie realizowania potrzeby pokarmowej oraz stosunku do własnego ciała. Ujawniać się on będzie pod postacią tzw. "zachowań anorektycznych". Cel pracy. Celem pracy było ustalenie, czy w badanej grupie występują zachowania anorektyczne składające się na SGA. Materiał i metoda. Badaniami objęto grupę 238 osób. Prośbę o wzięcie udziału w badaniu skierowano do osób udzielających się na forach internetowych oraz prowadzących blogi typu pro-ana. Badanie przeprowadzono za pomocą ankiety on-line, wykorzystując kwestionariusz ankiety utworzony na potrzeby niniejszej pracy. Wyniki. Niedobór masy ciała stwierdzono u ponad połowy (52,1%) ankietowanych. Ponad połowa badanych liczyła kalorie zawsze (39,5%) albo często (23,95%). Zdecydowana większość respondentów odpowiedziała, że zawsze (28,15%) lub często (33,61%) stosuje intensywne ćwiczenia fizyczne. Blisko połowa badanej grupy zadeklarowała, że stosuje środki wspomagające odchudzanie (53,78%) lub prowokuje wymioty po jedzeniu (48,32%). Ponad 80% respondentów przyznało, że czują niepokój związany z jedzeniem. Blisko 60% respondentów odpowiedziało, że bez względu na to jaką masę ciała osiągają, zawsze pragną, aby była ona niższa. Ankietowani przyznali również, że zauważyli u siebie duże wahania nastroju. Charakteryzuje ich także poczucie dumy związane z utratą masy ciała. Wnioski. W przebadanej grupie występują liczne zachowania anorektyczne, które świadczą o nieprawidłowym stosunku do jedzenia i własnego ciała, co w konsekwencji może doprowadzić do wykształcenia się pełnoobjawowej anoreksji.

Introduction.Anorexia is an eating disorder, which is becoming more common among young people (especially women). This problem was explored at the medical level and cultural and personal causes of denying food were analyzed.Aim. The main aim of this article is to answer the question of whether the differences in self-perception are influenced by mass media and to what extent self-perception is influenced by cultural factors.Material and methods. The research was conducted in 2011 in the form of an on-line author-made questionnaire on a group of 100 respondents. The questionnaires were later put under analysis.Results. The examined group exhibited characteristic risk factors for anorexia. Seventy sic percent of the respondents believe that external appearance decides about life successes and for them, their look is a very important value. Majority of the respondents is significantly discontent with the look and shape of their body, as almost all believe that they should lose weight.Conclusions. Appearance constitutes essential value for the respondents. They aim at achieving 'ideal beauty' created by the mass media, regardless of health consequences. The image of ones' own body is determined by information received from peers and through comparison with models promoted by the media.

No abstract

Wprowadzenie. Mechanizmy rynkowe, w szczególności ciągły wzrost konkurencji na rynku, a także nieustannie rosnąca świadomość konsumencka doprowadziły do szybkiej adaptacji narzędzi promocji do specyfiki rynku usług medycznych. Należy jednak pamiętać, że usługi medyczne mają szczególny charakter. Związany jest on z ich przedmiotem (zdrowie, życie człowieka), a także rolą sprawowaną przez personel medyczny, który decyduje o zdrowiu i życiu pacjenta. Cel pracy. Celem pracy jest analiza możliwości i ograniczeń wykorzystania poszczególnych narzędzi promocji marketingowej w przypadku usług medycznych. Skrócony opis stanu wiedzy. Promocja marketingowa to zbiór środków, za pomocą których określony podmiot przekazuje informacje o swojej działalności lub konkretnych produktach i usługach potencjalnym ich nabywcom. Obecnie, w praktyce lekarskiej coraz większą rolę odgrywa koncepcja marketingowego zarządzania gabinetem, w którym stosowane narzędzia promocji mają za zadanie nie tylko budowanie pozytywnego wizerunku lekarza, ale także zwiększanie sprzedaży usług (zwiększanie liczby udzielanych świadczeń) oraz zadowolenie pacjentów. Jednak odpowiedni dobór konkretnych narzędzi nierzadko jest bardzo trudny. Z jednej strony należy mieć na uwadze potencjalną skuteczność zastosowanych środków i korzystne relacje osiągniętych efektów w stosunku do poniesionych kosztów finansowych, z drugiej natomiast należy pamiętać, że w przypadku systemu ochrony zdrowia mamy szereg ograniczeń natury prawnej. Podsumowanie. Niniejszy artykuł porusza zagadnienia związane z ograniczeniami prawnymi w zakresie reklamy w działalności lekarzy oraz omawia możliwości, jakie daje lekarzom public relations.