Nepheline syenite is used instead of feldspars as fluxing in ceramics. In this study, three ceramic bodies were prepared. Nepheline syenite was substituted by Na feldspar in the ratio of maximum 30 wt.%. The pyroplastic deformation was evaluated together with technological properties, including linear shrinkage, water absorption and strength. Phase and microstructural characteristics were also investigated. Results showed that the addition of nepheline syenite provided a decrease in viscosity. The decrease in viscosity caused an increase in the tendency for pyroplastic deformation in bodies containing nepheline syenite; however, this result shows that bodies containing nepheline syenite can be sintered at a lower temperature than the standard body. The addition of nepheline syenite also decreased water absorption and increased strength.

Alüminyum ve alaşımlarına uygulanan tane inceltme işlemi özellikle döküm alüminyum alaşımların mekanik ve dökülebilirlik özelliklerini iyileştirmede kullanılan bir işlemdir. Ticari olarak alüminyumun titanyum ve bor içeren halojenür tuzların ergitilmesi ile üretilen master alaşımlar kullanılmaktadır. Bu çalışmada toz metalürjisi yöntemi ile üretilen tane incelticilerin Etial 180 (LM2) alaşımının tane inceltme performansı üzerindeki etkileri incelenmiştir. Ticari olarak kullanılan Al5Ti1B ve Al8B master alaşımına alternatif olabilecek tane incelticiler toz metalürjisi yöntemi ile üretilmiş ve performansları karşılaştırılmıştır. Bu amaçla Al25Ti, Al25B, Al5Ti1B ve Al5Tİ5B bileşimlerine sahip dört farklı tane inceltici geliştirilmiş ve farklı sıcaklıklarda atmosfer altında sinterlenmiştir. Akabinde üretilen tane incelticilerin performansı Etial 180 alaşımı kullanılarak kokil kalıba gerçekleştirilen döküm işlemi ile incelenmiştir. Çalışma sonucu toz metalurjisi ile üretilen tane incelticilerin alaşımın tane boyutunu önemli oranda azalttığı ve ticari olarak kullanılan tane inceltici kadar performans sağladığı tespit edilmiştir. Toz metalürjisi yöntemi kullanılarak üretilen tane incelticiler ile döküm alaşımın tane boyutunu başlangıç duruma göre ~%85’e kadar azalttığı gözlemlenmiştir. Ayrıca toz metalürjisi yöntemi ile üretilen tane incelticilerin döküm parçanın sertliğini %10 ile %15 arasında artırdığı tespit edilmiştir.

ÖzetSeramik sağlık gereçleri sektöründe üretilen ürünler için iki farklı çamur kullanılmaktadır. Bu çamurlar; vitrifiye çamurları ve fine fire clay (FFC) çamurlarıdır. Uzun ebatlı ve düşük pişme deformasyonun gerekliliği bulunan lavabo türü ürünler FFC çamurları ile üretilmektedir. FFC ürünlerine yüksek mukavemet ve düşük deformasyon davranışını reçete içerisindeki şamot hammaddesinin sağladığı bilinmektedir. Şamot malzemesinin sağladığı bu önemli özelliklerin yanı sıra, üretici firmaların azlığı ve yurt dışından ithal ediliyor olması yüksek maliyet ve ekonomik istikrarsızlıkları beraberinde getirmektedir. Özellikle son iki yıl içerisinde artan döviz kuruna bağlı olarak, şamot maliyetleri %30 oranlarında artış göstermiştir. Bu durum, Türkiye'deki üretim maliyetlerinde artışa sebep olarak seramik sağlık gereçleri üreticileri açısından rekabet güçlüğü oluşturmuştur. Bu çalışmada, seramik sağlık gereçleri sektöründe Türkiye'deki firmaların rekabet gücünün arttırılması ve dünyada büyük bir pazar açığı olan şamot sektörüne yerli alternatiflerin sunulması amaçlanmıştır. İthal şamot hammaddesine alternatif olarak kullanılabilecek hammaddeler ve yerli sentez şamot hammaddeleri bu çalışmada ithal şamot yerine kullanılmıştır. Deneme sonuçlarına göre, ithal şamotun yerine farklı türevlerin üretilebileceği ve maliyet açısından da önemli avantajlar sağlanabileceği görülmüştür. Research and Synthesis of Alternative Domestic Fireclay Materials in Sanitaryware Fine Fire Clay Products Keywords Fireclay; Domestic Production; Cost Advantage and Competitiveness AbstractTwo different slips are used in the ceramic sanitary ware sector for different products. These slips are vitrified clay and fine fire clay (FFC). Large-sized products having low firing deformation requirement, like sink, are produced from FFC slips. It is known that high strength and low deformation behavior of FFC products are provided by fireclay raw material. In addition to these important features of fireclay material, it is imported from quiet limited foreign manufacturers. This situation leads to high cost and economical instabilities. Especially in the last two years, fireclay costs has increased in the rate of 30% due to upgrade exchange rate. This case caused competitive challenges among the ceramic sanitaryware manufacturers in Turkey due to increased production costs. The aim of this study is to increase the competitiveness of ceramic sanitaryware companies in Turkey and offer domestic alternatives to world fireclay market. In this study, domestic synthesis of fireclay and other derivative raw materials have been used as an alternative for imported fireclay. According to the experimental results, it was observed that different materials can be produced instead of imported fireclay. Significant advantages in terms of costs can be provided by these materials.

Konutlarda ve yapılarda dayanım, ısıl iletkenlik, enerjiden tasarruf için beton kullanılır. Beton kullanım alanına göre belirli özelliklere sahiptir. Yapılarda kullanılan betonun yoğunluklarının hafif olması buna bağlı olarak dayanımlarının belirli standartlarda olması ve ısıl ve ses iletkenliklerinin yüksek olması istenir. Köpük beton: içerisinde su, çimento ve özel agregaların (uçucu kül, ponza, perlit, bims, bazalt vb.) bulunduğu karışımlardan oluşan ve bünyesinde hacimce %75-80 oranında birbirinden ayrı hava boşluklarının olduğu gözenekli betona köpük beton denir. Gözenekli bir yapıda bulunmasından dolayı hem hafif hem de ısıl iletim katsayısı düşük malzemelerdir. Köpük beton kullanım alanları; blok tuğla, duvar panel üretimi, şap üretimi, tünel ve kuyularda dolgu amaçlı hafif beton, ısı yalıtımlı hafif kiremit ve seramik üretimi vb. alanlarda kullanılır. Köpük beton literatürde portland çimento ve su karışımına köpükleştirici ilave edilerek üretimi sağlanır. Üretilen köpük beton uygulama alanına göre kalıplara dökülerek şekillendirilir ve prizlenme süresi tamamlanınca üretim tamamlanır. Bu projede köpük beton reçetesine geri dönüştürülmüş seramik atık malzemeleri girilerek üretim sağlanmıştır. Seramik atıklar geri dönüşümü zor malzemelerdir. Çeşitli kırma-öğütme işlemlerine tabi tutulan atıklar 200mikron altına indirilmiştir. Reçeteye belirli oranlarda portland çimentosu yerine seramik atık katılarak üretim sağlanmıştır. Üretilen seramik atıklı köpük beton ile çevre dostu, %10 daha ekonomik, dayanımı yüksek, ses ve ısıl iletkenliği yüksek, % 10 daha hafif köpük beton geliştirilmiştir. Ürettiğimiz köpük beton; blok tuğla, duvar-panel üretiminde, şap üretiminde vb. alanlarda kullanılabilir.

Seramik sağlık gereçleri üretiminde mekanizasyonların artması ve basınçlı döküm proseslerine geçişle birlikte çamur performansının geliştirme ihtiyacı atmaktadır. Seramik sağlık gereçleri bünyelerinde aranan en önemli özellikler, üretimde şekillendirme süresini belirleyen döküm hızı ve sertleştirme süresi ile ürünün çalışabilirliğini ve üretim firelerini belirleyen plastisitedir. Ancak döküm hızını ve çamur geçirgenliğini artırmak amacıyla yapılan çalışmalar, genellikle plastisiteyi olumsuz etkiler. Bu çalışmada, çamurun diğer fiziksel özelliklerini de koruyarak, geçirgenlik özelliklerini geliştirmek amaçlanmıştır. Bu amaçla, suda çözünen tuzların ilavesi araştırılmıştır. Bunun için çalışmada, sağlık gereçleri reçetesine farklı miktarlarda CaCl2 tuzu ilave edilerek döküm sürelerinin değişimi ve döküm özellikleri incelenmiştir. Sonuç olarak, düşük yoğunluktaki çamura suda çözünen CaCl2 tuzların ilavesiyle boşaltma yüzeyi kalitesini ve çamur tiksotropisini bozmadan, yüksek döküm hızları elde etmenin mümkün olduğu görülmüştür. Ayrıca boşaltma sonrası kalıpta bekleme süresi %20'ye varan oranlarında azaltılabilmiştir.