COVID-19 pandemisi sürecinde, bireylerin tıbbi ve aromatik bitki tüketimlerine ilişkin ilgi ve yönelimlerinin arttığı gözlemlenmiştir. Bu kapsamda Mersin’de yaşayan bireylerin COVID-19 sürecinde değişen tıbbi ve aromatik bitki tüketimleri yükleme kuramı çerçevesinde irdelenmiştir. Durum çalışması olarak tasarlanan bu araştırmada, araştırmanın amacı ve örneklemine göre “tanımlayıcı-keşfedici, içsel ve iç içe geçmiş tekli durum deseni” kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini; Mersin’de COVID-19 sürecinde aktarlarda çalışan, görüşmeyi kabul eden 20 kişi ile Mersin’de yaşayan ve COVID-19 sürecinde tıbbi ve aromatik bitki tüketimine ilişkin ilgi ve yöneliminin arttığını beyan eden 33 kişi oluşturmuştur. Veriler, görüşme formu kullanılarak amaçlı örnekleme tekniğine göre 2022 Nisan-Temmuz ayları arasında toplanmış olup; içerik ve betimsel analize tabi tutulmuştur. Araştırmanın bulguları, tıbbi ve aromatik bitki tüketim nedenlerine çoğunlukla içsel yükleme yapıldığını, ancak aktar çalışanlarının tüketicilere kıyasla daha fazla dışsal yükleme yaptıklarını ortaya koymuştur. Çoğunlukla eğitim, yönetim ve pazarlama alanlarında çalışılan yükleme kuramının, tıbbi ve aromatik bitki tüketim nedenlerini açıklamada kullanılabileceği görülmüştür.

No abstract

Bu araştırmanın amacı, kahve konusunu odak noktasına almış yerli alanyazındaki Türkçe makale ve tezlerden hareketle, gastronomi alanının disipliner yapısını araştırmaktır. Bu amaçtan hareketle sistematik derleme kıstaslarına göre kahve konulu tez ve makaleler taranmış ve araştırma sorularına göre incelenmiştir. Bu kapsamda 18.01.2023 tarihinde “kahve” anahtar kelimesi kullanılarak filtrelenen makale ve tezlerin başlık ve özetleri incelenmiş, 87 makale ve 226 tez araştırmaya dâhil edilmiştir. Kahve konulu yayınlar disipliner farklılığı açısından incelendiğinde, hem lisansüstü tezler hem de makaleler açısından multidisipliner alanın çok baskın olduğu görülmektedir. Multidisipliner araştırmaların arkasından pazarlama, turizm işletmeciliği ve işletme gibi interdisipliner araştırmaların yoğun olduğu görülmektedir. Kahve temalı makaleler ve gastronomi anabilim dalı altında hazırlanan tezler incelendiğinde tüketici tutum ve davranışının en fazla odaklanılan konu olduğu fark edilmiştir. Buradan hareketle, gastronominin kendisini açıklama hususunda pazarlama alanından önemli oranda beslendiği görülmektedir. Sonuç olarak kahve konusuna yönelik multidisipliner ve interdisipliner akademik ilginin, gastronomi araştırmalarının ana yapısındaki çeşitliliği çok iyi bir şekilde yansıttığı söylenebilir. Bu sonuçtan hareketle, gastronominin kendi başına bir sosyal bilim disiplini olabilmesi için gastronomi alanının sınırlarını belirleyici nitelikli ve özgün araştırmalar yapılması gerektiği ileri sürülebilir.